چند هفته‌ای می‌شود که مهدکودک‌ها بازگشایی شده‌اند و کمتر از دو ماه دیگر هم سال تحصیلی آغاز می‌شود ،در حالی که هنوز نقش کودکان و آموزشگاه‌ها در این اپیدمی جهانی معلوم نیست.
از زمان شیوع ویروس کرونا تا به امروز تئوری‌های زیادی در خصوص رفتار ویروس کرونا مطرح شده که یکی از مستندترین آنها شیوع کم این ویروس در بین کودکان بوده است؛ موضوعی که در ابتدا به ناقل‌شدن کودکان تقلیل داده شد. بسیاری از والدین هنوز بر این باورند که فرزندشان به ویروس کرونا مبتلا نمی‌شود اما آمارهای وزارت بهداشت نشان می‌دهد که کودکان هم به کرونا مبتلا می‌شوند و معلوم نیست تا چه حد می‌توانند این ویروس را به یکدیگر یا بزرگسالان منتقل کنند.
ریسک ابتلای کودکان به کووید ۱۹ چقدر است؟
همه کودکان می‌توانند به ویروس از کرونا مبتلا شوند، اما نه به اندازه بزرگسالان. کودکان نیز به ندرت بیماری شدید با کووید ۱۹ را تجربه می‌کنند. با وجود شیوع گسترده ویروس کرونا در سراسر جهان، تعداد بسیار کمی از کودکان جان خود را از دست داده‌اند. طبق آمار مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا، از بین تقریباً ۱۵۰،۰۰۰ مورد مبتلا به کرونا در آمریکا طی یک بازه‌زمانی دوهفته‌ای، فقط در حدود ۲۵۰۰ نفر یا ۱.۷ درصد آن کودکان بوده‌اند. این آمار در سایر کشورها از جمله چین و ایتالیا هم گزارش شده است که شیوع زیادی داشته است اما در ایران بنا بر آنچه در روزهای گذشته دکتر ایرج حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت و درمان مطرح کرده است نرخ ابتلاء به کووید ۱۹ در کودکان طی ماه‌های اخیر از ۲ درصد به حدود ۱۵ درصد رسیده است که این زنگ خطری برای والدین است.
کودکان چاق بیشتر مراقب باشند
پژوهشگران زیادی، ارتباط بین چاقی کودکان و افزایش احتمال ابتلاء به نوع شدید بیماری کرونا را بررسی کردند. از کودکان مورد بررسی قرار گرفته در مطالعه، حدود ۲۲ درصد افزایش وزن داشتند. علاوه بر این ۵ درصد از آنها که به دستگاه تنفس مصنوعی نیاز پیدا کردند، چاق بودند. محققان دریافتند یکی از عوامل پرخطر ابتلاء به نوع شدید بیماری کووید ۱۹ چاقی است و هر چه میزان چاقی در کودکان بیشتر باشد، آنها بیماری سخت‌تر و شدیدتری را تجربه می‌کنند. بر اساس گزارش‌های اعلام‌شده از بیماران بستری‌شده، به نظر می‌رسد چاقی در بزرگسالان نیز یک فاکتور پرخطر کووید ۱۹ باشد.
مراقبت‌های مهم برای کودکان
دکتر علی‌اصغر حلیمی‌اصل، متخصص کودکان درباره شیوع ویروس کرونا در بین کودکان گفت: «به طور کلی ابتلاء به ویروس کرونا، آن هم به صورت علامت‌دار در افراد زیر ۱۹ سال کمتر از سایر گروه‌های سنی دیده می‌شود. همان‌طور که می‌دانید ۸۰ درصد از بیماران مبتلا به کرونا بدون علامت هستند و فقط ۲۰ درصد از بیماران علائم این بیماری را بروز می‌دهند که این تعداد در سنین پایین کمتر است.» وی ادامه داد: «تعداد کمی از کودکان با علامت تنگی نفس به بیمارستان مراجعه می‌کنند و تعدادی هم با علامت اسهال که بعد از آزمایش مشخص می‌شود به ویروس کرونا مبتلا هستند. علائم این بیماران اغلب شبیه ویروس‌های دیگر است.» حلیمی‌اصل افزود: «مهم این است که اگر کودکان علائم جزئی دارند با همان داروهای خوراکی نظیر استامینوفن درمان شوند تا بتوان بیماری را کنترل کرد. بیماری در این سنین کم است و اغلب این کودکان ناقل هستند.» این متخصص اطفال توصیه کرد: «باید پیشگیری‌ها و مراقبت‌هایمان را بیشتر کنیم، به‌طور مرتب دست‌های خود و کودکان‌مان را شست‌وشو دهیم و از ماسک استفاده کنیم. این موارد پیشگیری حتماً باید رعایت شود.»
چگونه سیستم ایمنی کودکان را تقویت کنیم؟
دکتر حلیمی‌اصل در بخش دیگری درباره راه‌های تقویت سیستم ایمنی بدن کودکان اظهار کرد: «این بیماری در افرادی که نقص سیستم ایمنی دارند علامت‌های شدیدی دارد اما دیده شده کمبود ویتامین D در بدن احتمال گرفتاری علامت‌دار کرونا را بیشتر می‌کند؛ بنابراین قبل از اینکه کسی به این ویروس مبتلا شود باید ویتامین D بدنش به میزان کافی باشد.» وی تصریح کرد: «ویتامین D می‌تواند گیرنده‌های موجود در این ویروس را اشباع کند و اجازه پیشروی بیشتر را ندهد. ما به مادران توصیه می‌کنیم برای کودکان زیر دو سال‌شان همان توصیه‌های بهداشتی را رعایت کنند. از پنج روزگی تا دوسالگی کودکان باید ویتامین D را مصرف کنند و بعد از آن هم تا سن بلوغ هر دو ماه یک قرص ویتامین D 50 هزار واحدی مصرف کرده و از سن نوجوانی به بعد هم این قرص را هر ماه یک مرتبه مصرف کنند. این ویتامین می‌تواند به پیشگیری کمک کند و ایمنی بدن را بالا ببرد.» این متخصص کودکان گفت: «کودکانی که به کرونا مبتلا می‌شوند عمدتاً بی‌اشتها شده و میلی به خوردن غذاهای جامد ندارند. والدین باید دقت داشته باشند که آب بدن کودک را تأمین کنند. سعی کنند مایعات بیشتر نظیر آبمیوه، چای کمرنگ، دوغ و سوپ به کودکان بدهند. هرچه آب بدن شأن بیشتر باشد راحت‌تر می‌توانند این بیماری را رد کنند. از طرفی دیگر چون اغلب در کودکان کرونا به صورت اسهال ظاهر می‌شود؛ بنابراین مهم است که آب بدن کودکان تأمین شود. والدین می‌توانند یک بسته قرص اوآراس را در یک لیتر آب حل کنند و آن را خنک کرده و هر زمان که کودک شکمش کار کرد، این محلول را به او بخورانند.»
از آن طرف بوم نیفتید!
با تغییر الگوی انتقال کرونا و مبتلاشدن کودکان به این بیماری، موجی از نگرانی در بین خانواده‌ها ایجاد شده است، به طوری که برخی از والدین برای مراقبت از فرزندان خود به جای پرداختن به آموزش‌های «خودمراقبتی بهداشتی»، بچه‌ها را از محیط اطراف می‌ترسانند و ناخواسته تلاش می‌کنند ترس از تماس با اشیا و دوستان را در آنها درونی‌سازی کنند. خودمراقبتی و رعایت پروتکل‌های بهداشتی را نباید به شکل ترس و وحشت از محیط و دوستان به کودکان آموزش داد چرا که اگر ترس از محیط در کودکان درونی‌سازی ذهنی شود، آنها به سرعت افرادی درون‌گرا، منزوی، گوشه‌گیر و مضطرب خواهند شد. والدین باید سعی کنند به فرزندان خود آموزش‌هایی مثل تماس با اشیا و وسایل بازی با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و تعامل با دوستان که البته با رعایت فاصله اجتماعی یا ماسک می‌تواند بهترین هدیه و آموزش پدر و مادرها به کودکان‌شان باشد را بدهند. اگر هم فرزندشان علائم ابتلاء به کرونا را دارد یا فکر می‌کنند ممکن است مبتلا شده باشد، کودک خود را تا حد ممکن در خانه و به دور از دیگران نگه دارند و در صورت امکان، از فرزندشان بخواهند که از یک اتاق خواب و حمام جداگانه از اعضای خانواده استفاده کند.
شرایطی که این روزها در جامعه حاکم است، امری نادر است و هیچ‌کدام از ما تجربه قبلی درباره آن نداشته‌ایم. از همین رو باید تلاش کرد ضمن رعایت بهداشت و توصیه‌های پزشکی به مقابله با استرس و نگرانی‌های ناشی از این بیماری هم رفت.