به گزارش مشرق، «عبدالله متولیان» در یادداشت روزنامه «جوان» نوشت:
«انقلاب پرشکوه ملت ایران که بزرگ‌ترین و مردمی‌ترین انقلاب عصر جدید است، تنها انقلابی است که یک چله پرافتخار را بدون خیانت به آرمان‌هایش پشت سر نهاده و در برابر همه وسوسه‌هایی که غیرقابل مقاومت به نظر می‌رسیدند، از کرامت خود و اصالت شعارهایش صیانت کرده است.» (بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی ۲۳ بهمن ۹۷) ۲۳ تیرماه یادآور حضور حماسی و انقلابی مردم ایران در سال ۷۸ در دفاع از آرمان‌های انقلاب اسلامی و ولایت مطلقه فقیه، فرصت مغتنمی است تا به بررسی و تبیین برخی از ابعاد ناگفته سومین حرکت انقلاب‌گونه مردم ایران بپردازیم. انقلاب اسلامی تاکنون سه فصل انقلابی را پشت سر گذاشته و اینک در وسط میدان شکل‌گیری فصل چهارم انقلاب (انقلاب مرکب مدیریتی، اقتصادی و...) در قالب بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی بر بستر استفاده حداکثری از ظرفیت‌های عظیم انسانی خود قرار دارد.
انقلاب اول مردم ایران در سال ۵۷ با پیروزی بر طاغوت پهلوی رقم خورده و جمهوری اسلامی پی‌ریزی شد. به فاصله کوتاهی و کمتر از ۹ ماه در تاریخ ۱۳ آبان‌ماه ۵۸ سفارتخانه و به عبارت دقیق‌تر لانه جاسوسی امریکا، توسط تعدادی از دانشجویان تسخیر شد و ۶۶ نفر از جاسوسان امریکایی دستگیر شدند. این انقلاب در مقیاس انقلاب اول بسیار کوچک و توسط تعداد معدود و محدودی از قشر دانشجو انجام شد، اما به سه دلیل مشخص توسط امام راحل و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران انقلابی بزرگ‌تر از انقلاب اول نامیده شد: دلیل اول اینکه انقلاب دوم انقلاب استکبارستیزی و حرکت دانشجویان بر علیه امریکا به‌عنوان تجسم استکبار جهانی بوده و نسبت استکبار جهانی به طاغوت داخلی نسبت عموم و خصوص من وجه است. دلیل دوم اینکه نظام سلطه ریشه و سرمنشأ شرارت و توطئه علیه کشور و ملت ایران و عامل ایجادی نظام طاغوت در ایران محسوب شده و حرکت دانشجویان علیه امریکا زدن به ریشه و علت همه بدبختی‌های مردم ایران تلقی می‌شد و دلیل سوم اینکه حرکت دانشجویان فقط یک حرکت تعبدی نبوده و از عمق، بصیرت و شناخت آنان نسبت به استکبار سرچشمه گرفته بود.
تسخیر لانه جاسوسی امریکا، تمام برنامه‌های آن کشور برای تحقق اهداف استکباری خود و استحاله انقلاب اسلامی ایران را نقش بر آب و نظام اسلامی ایران را بزرگ‌ترین مانع پیشبرد اهداف خود، به ویژه در منطقه غرب آسیا تلقی کرد و مانند مار زخم‌خورده بر حجم توطئه و دسیسه علیه انقلاب مردم ایران افزود و بالاخره پس از ۱۰ سال شرارت، کودتا، ترور، تخریب و جنگ تحمیلی با تحمیل قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل، وارد فاز جنگ نیمه سخت و نرم شده و برنامه نفوذ در حاکمیت ایران را بر بستر نیاز فوری ایران به بازسازی خرابی‌های جنگ تحمیلی استوار ساخته و با اجرای طرح‌های «ناتو، شبیخون فرهنگی و آندلوسیزه کردن ایران»، «تفکیک دین از حاکمیت و سکولاریزه کردن نظام در اندیشه مردم» و «تبعید علمای دین به قم و واتیکانیزه کردن»، بر اساس الگوی تجربه شده در فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی خود را آماده اجرای طرح تجزیه ایران (طرح بالکانیزه کردن) در سال ۷۸ کرد.
پیروزی بر فتنه سال ۷۸ و خنثی شدن توطئه تجزیه ایران به چند کشور و فروپاشی و طرح بالکانیزه کردن ایران مدیون حداقل دو عامل اصلی است: عامل و علت اول؛ هوشیاری و رهبری معنوی و بی‌بدیل امام خامنه‌ای در کشف دقیق توطئه (در حالی‌که هیچ‌کس در ایران از این طرح خبر نداشت، معظم‌له در ۱۹ تیر ۷۹ پرده از ابعاد این توطئه و فتنه امریکایی انگلیسی برداشتند) و ایستادگی و مقاومت در برابر خواسته‌های فتنه‌گران (که بعدها با نوشتن نامه‌های متعدد به رهبری از آن تحت عنوان ضرورت تسلیم رهبری و نوشیدن جام زهر یاد شد) و دلیل دوم همراهی بی‌نظیر مردم ایران با مقام عظمای ولایت بود.
در شرایطی که در فتنه ۷۸:
۱- به دلیل تضعیف قوای سه‌گانه و همچنین آسیب دیدن وزارت اطلاعات، نیروی انتظامی و رسانه ملی، بی‌شک ویژگی‌های یک بحران بزرگ را با خود همراه داشت. ۲ - حتی خواص نظام به رهبری پیشنهاد سازش با فتنه گران را مطرح می‌کردند. ۳ - رهبری نظام در سخنان روز دوشنبه ۲۱ تیرماه خود مردم را به بردباری توصیه و تصریح کرده بودند که اگر فتنه‌گران به ایشان جسارت هم کردند مردم تحمل کنند. ۴ - معاون سیاسی وزیر کشور صریحاً تمام شوراهای تأمین و فرمانداران سراسر کشور را به ممانعت از هرگونه راهپیمایی در حمایت از سخنان سوزناک رهبری فراخوانده بود. ۵ - یأس و ناامیدی نسبت به آینده انقلاب گریبان خواص انقلاب را هم گرفته بود. روز چهارشنبه ۲۳ تیر سال ۷۸ مردم ایران شگفتی‌ساز تاریخ شدند و در انقلابی بزرگ‌تر (از حیث کمی و کیفی و بصیرت انقلابی) از دو انقلاب پیشین با عزمی راسخ، امیدوار و روحیه‌های پولادین، جمجمه‌های خود را به خداوند عاریه داده و با پاهای میخکوب شده بر زمین و دندان‌های به هم فشرده شده به میدان آمدند و سنگ بنای مستحکم دفاع از جمهوری اسلامی و آرمان‌های نظام اسلامی را بنیان نهادند که آثار گرانسنگ این حرکت عظیم در تمامی توطئه‌ها و فتنه‌های پس از آن به عیان مشهود است.
راهپیمایی ۲۳ تیرماه ۷۸ سرآغاز تحولی بس بزرگ در تاریخ انقلاب به شمار می‌رود. حماسه عظیم ۹دی ۸۸ تصویر به روز شده انقلاب ۲۳ تیرماه ۷۸ است. حرکت خروشان مردم ایران در ناکام گذاشتن دشمن در فتنه آبان ماه ۹۸ از آثار و نتایج آن راهپیمایی عظیم است. حضور خیره‌کننده و معجزه‌گونه مردم در مراسم خداحافظی با سردار فاتح دل‌ها، شهید سلیمانی از برکات انقلاب سوم مردم ایران است. مردم ایران در راهپیمایی ۲۳ تیرماه ۷۸ به دشمنان خارجی و عوامل و تفاله‌های دشمن در داخل نشان دادند که در دفاع از آرمان‌های نظام اسلامی ذره‌ای تردید و دودلی به خود راه نداده و بی‌درنگ و گوش به فرمان ولایت وارد میدان عشق‌بازی می‌شوند. ۲۳ تیرماه ۷۸ نقطه عطف تاریخ انقلاب اسلامی در پیشی گرفتن مردم بصیر و انقلابی بر خواص بی‌بصیرت و غیرانقلابی است. آن چیزی که بیش از همه دشمن و عوامل داخلی‌اش را ناکام و عصبانی ساخته است، همین ساختمان عظیم بنا شده بر حضور آرمانی و ایمانی مردم در صحنه است که در انقلاب ۲۳ تیرماه ۷۸ کلید زده شد.
حقیقت این است که در کنار الطاف خفی و جلی الهی و عنایات حضرت صاحب‌الامر ارواحنافداه و رهبری بی‌بدیل حضرت امام خامنه‌ای، آن چیزی که انقلاب اسلامی و این کشور را در برابر همه فشارها، تحریم‌ها، توطئه‌ها، فتنه‌ها و دسیسه‌های دشمن خارجی و تحرکات شبکه نفوذی دشمن در داخل بیمه ساخته، حضور آرمانی، مؤمنانه و انقلابی مردم فهیم و بصیر به‌عنوان بزرگ‌ترین سرمایه انقلاب اسلامی است و اگر انقلاب اسلامی را انقلاب تحول‌گرا و امام راحل را امام تحول بنامیم، راهپیمایی ۲۳ تیرماه ۷۸ سرآغاز و نقطه عطف تحول‌زایی، تحول‌خواهی و تحول‌گرایی انقلاب اسلامی به‌شمار می‌رود.