خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- فرشته بامری: این روزها در حالی خبر پایان مبارزه با آفت جهانی ملخ صحرایی مهاجر در سیستان و بلوچستان عنوان می‌شود که بر اساس پیش بینی فائو در پاییز امسال احتمال حمله دوباره این آفت به مراتع و مزارع این استان وجود دارد.
طبق اعلام مسئولان سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان با تلاش جهادگران و همراهی بهره برداران قریب به ۲۷۰ روز مبارزه سخت و شبانه روزی با آفت بین المللی و خطرناک ملخ صحرایی مهاجر در این استان به پایان رسید و خوشبختانه خسارت قابل ملاحظه‌ای به بخش کشاورزی سیستان وبلوچستان وارد نشده است.
اما با توجه به پیش بینی سازمان خوار و بار جهانی (فائو) و سازمان حفظ نباتات کشور نسبت به ریزش‌های شدید و شرایط آب و هوایی و پوشش گیاهی مناسب در جنوب سیستان و بلوچستان حداقل تا ۳ سال آینده حضور این آفت در استان قطعی است.
طبق نظر کارشناسان اگر ملخ‌های صحرایی در هجوم دوباره خود به مزارع و باغات سیستان و بلوچستان دست پیدا کنند، خسارات جبران ناپذیری را به محصولات کشاورزی این استان محروم وارد می‌کنند.
موج سوم آفت ملخ صحرایی در آبان ماه سال گذشته ابتدا از مرز پاکستان و از سمت شهرستان «سرباز» وارد ایران شد و در مرحله اول مراتع این شهرستان و بخش‌هایی از شهرستان چابهار درگیر هجوم ملخ‌ها شدند و این ملخ‌ها پس از طی مسیری طولانی به شهرستان‌های قصرقند، نیکشهر و فنوج هم رسیدند.
هر کیلومتر مربع از دسته پروازی ملخ‌های صحرایی متراکم می‌تواند شامل ۵۰ میلیون ملخ باشد که روزانه قادرند ۱۰۰ تن از پوشش گیاهی را از بین ببرند
بر اساس آخرین اطلاعات منتشر شده ملخ‌های صحرایی تمام گیاهان زراعی، باغی و حتی علف‌های هرز را می‌خورند، این نوع ملخ قدرت پرواز بسیار زیادی دارد و در یک شبانه روز می‌تواند تا ۱۵۰ کیلومتر پرواز کرده و از کشوری به کشور دیگر و از استانی به استان دیگر مهاجرت کند.
ملخ صحرایی در مسیر عبور خود با تغذیه از سبزینه‌های مختلف ازجمله جنگل‌ها، باغ‌های میوه، علوفه، غلات، صیفی و مراتع آنها را از بین می‌برد و با توجه به قدرت تخریبی بالایی که دارد می‌تواند سبب قحطی دریک منطقه شود.
هر کیلومتر مربع از دسته پروازی ملخ‌های صحرایی متراکم می‌تواند شامل ۵۰ میلیون ملخ باشد که روزانه قادرند ۱۰۰ تن از پوشش گیاهی را از بین ببرند. دسته‌های پروازی بسیار بزرگ این نوع ملخ می‌تواند هزار کیلومتر مربع را پوشش دهند و قادر هستند روزانه ۱۰۰ هزار تن پوشش گیاهی را به مصرف برساند.
همچنین ملخ صحرایی می‌تواند ۶ تا ۲۰ ساعت بدون وقفه با سرعت وزش باد ۱۲ تا ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت پرواز کند.
ملخ‌های صحرایی تهدیدی جدی برای محصولات کشاورزی هستند
رضا بارانی، یکی از کشاورزان نیکشهری در گفت و گو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: من ۵۰ هکتار زمین کشاورزی دارم که به کشت انواع صیفی جات، ذرت و یونجه اختصاص دارد.
وی با اشاره به هجوم ملخ‌های صحرایی به منطقه نیکشهر افزود: این حشره با حجم بالا و برای یافتن منابع تغذیه‌ای روانه این دیار شده است که می‌توانند تهدیدی جدی برای محصولات کشاورزی باشند.
وی ادامه داد: خوشبختانه از سوی جهاد کشاورزی سم مورد نیاز برای مقابله با ملخ صحرایی را دریافت کرده و همه مزارع خود را سمپاشی کرده‌ام به همین دلیل در دور قبل هجوم ملخ‌ها در سال گذشته نیز خسارت زیادی ندیدم.
حمید رئیسی یکی دیگر کشاورزان نیکشهری در گفت و گو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: پس از آگاهی از هجوم ملخ‌ها به طور مستمر در کنار مزارع و باغ‌های خود حضور داشته و دارم تا در صورت مشاهده بتوانم با این آفت منحوس مبارزه کنم.
وی با اشاره به اینکه تاکنون در هیچ نقطه‌ای از استان سیستان و بلوچستان کشاورزان شاهد این حجم گسترده از هجوم ملخ صحرایی نبوده‌اند، تصریح کرد: وجود باغات میوه و علف زارهای فراوان منطقه نیکشهر بستر را برای زادو ولد این گونه فراهم می‌کند، بنابراین لازم است کشاورزان و مسئولان با هوشیاری کامل مراقب محصولات کشاورزی باشند.
وی با اشاره به اینکه سالیان درازی است که به کار کشاورزی مشغول است و تقریباً با انواع آفت‌ها آشنایی دراد، گفت: معمولاً آفت ملخ‌های صحرایی در فصل کشت محصولات و سبز شدن گل‌ها و گیاهان دیده می‌شوند.
این کشاورز نیکشهری بیان کرد: طی سال‌های مختلف و متمادی تعداد ملخ‌ها اینگونه افزایش پیدا نکرده بود و معمولاً تعدادشان به قدری بود که تغذیه آنها از محصولات کشاورزی به چشم نمی‌آمد.
وی افزود: همچنین ملخ موجود در منطقه ملخی بومی بود و تعدادشان آنقدر نبود که بتواند کشاورزان را دچار خسارت کند اما ملخ‌های جدید غیر بومی و حتی ظاهرشان هم متفاوت است و خسارت بالایی را به مزارع و باغات وارد می‌کنند.
رئیسی بیان کرد: با ورود این گونه جدید ملخ‌ها به روستاهای نیکشهر، نگرانی مردم منطقه هم افزایش پیدا کرده چرا که بنا بر پیش بینی کارشناسان این بار هجوم ملخ‌ها خسارات جبران ناپذیری در بر دارد.
در این میان مسئولان سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان معتقدند با اقداماتی که در دور قبل هجوم ملخ‌های صحرایی صورت گرفته حداقل خسارات به مزارع این استان وارد شد به طوری که کشاورزان هم در امر مبارزه پای کار بودند و به ندرت ملخ‌های صحرایی به حاشیه مزارع رسیدند.
به گفته مسئولان سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان طی ده روز گذشته تاکنون چندین دسته از ملخ‌های صحرایی نابالغ در مناطق مختلف حاشیه شهر و باغات شهرستان نیکشهر ریزش کرده‌اند و اکنون ۴ اکیپ از همکاران جهاد کشاورزی نیکشهر به طور شبانه روزی در سطح این شهرستان با همکاری چندین اکیپ از کشاورزان در حال مبارزه شیمیایی با این آفت خطرناک هستند و فقط ظرف همین سه روز که هجوم و ریزش ملخ بیشتر شده در سطح ۷۰۰ هکتار مبارزه شیمیایی با این ملخ‌های نابالغ صورت گرفته است.
احتمال خسارات جبران ناپذیر به کشاورزان سیستان و بلوچستان
محمد علی نیکبخت در گفت و گو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: ملخ صحرایی یکی از مضرترین آفات کشاورزی است که در سال ۹۷ از کانون اصلی خود در آفریقا و حاشیه خلیج فارس به مناطقی از خاورمیانه ازجمله کشور ایران واستان سیستان و بلوچستان مهاجرت کرده است.
وی افزود: چون این حشره جز آفات عمومی بوده و مبارزه با آن طبق قانون برعهده دولت است سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان با بسیج تمام امکانات و همکاری مقامات ملی و استانی از نیمه دوم اسفندماه سال ۹۷ تا ۱۳ تیرماه سال ۹۸ در سطحی بالغ بر ۲۱۱ هزار و ۵۰۰ هکتار با این آفت مبارزه شیمیایی کرد که خوشبختانه خسارتی به محصولات کشاورزی واردنشد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان ادامه داد: موج بعدی حمله این ملخ‌های صحرایی از ۵ آبانماه سال ۹۸ از سوی کشور پاکستان آغاز و عملیات مبارزه ازشهرستان های سرباز، فنوج چابهار و کنارک شروع و هم اکنون وارد هشتمین ماه مبارزه با این آفت شده‌ایم به طوری که عملیات دیده بانی در کل استان و مبارزه با ملخ در ۱۵ شهرستان ادامه داشته و تاکنون ۱۸۰ هزار هکتار از مراتع استان علیه این آفت جهانی سمپاشی شده است.
وی گفت: لذا علیرغم وقوع حوادث پیش بینی نشده ازجمله سیل دیماه ۹۸ و کرونا تا به امروز عملیات دیده بانی در سطح ۴میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار و مبارزه با این افت تا مورخ دوم تیرماه در سطح ۱۸۰ هزار هکتار انجام شده که بیشترین مبارزه در شهرستان‌های نیکشهر، بمپور و ایرانشهر صورت گرفته است.
نیکبخت تصریح کرد: از دیگر اقدامات می‌توان به برگزاری ستاد گیاه پزشکی کمیته بحران، کارگروه خشکسالی، سرمازدگی و مخاطرات کشاورزی، جلب مشارکت بهره برداران و مسئولین محلی و استانی، اطلاع رسانی مداوم، خرید بیش از ۹۰ تن سم و بکارگیری ۲۷ دستگاه سمپاش «یوال وی پاش» پشت وانتی به همراه ۵۵۰ دستگاه سمپاش پشت تراکتوری، توربولاینر ،۱۰۰و۲۰۰ لیتری و انواع ۲۰ لیتری کوله‌ای استفاده شده و همچنین آماده نمودن باند خاکی فرودگاهی و استقرار هواپیمای سمپاش در ایرانشهر، بمپور و کنارک اشاره کرد.
وی با اشاره به اینکه برای مبارزه با این آفت در سال‌های ۹۷ و ۹۸ بالغ بر ۶۷ میلیارد ریال هزینه شده است، بیان کرد: در سال جاری نیز تاکنون بالغ بر ۱۰۰ میلیارد ریال برای خرید سم، سمپاش، تعمیرات و… به مصرف رسیده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان افزود: با توجه به پیش بینی سازمان خوار و بار جهانی (فائو) و سازمان حفظ نباتات کشور نسبت به ریزش‌های شدید و شرایط آب و هوایی و پوشش گیاهی مناسب در جنوب استان حداقل تا ۳ سال آینده حضور این آفت در استان قطعی است.
طبق پیش بینی فائو احتمال ریزش‌های جدید از پاییز آغاز و حداقل ۷۰ تن سم برای مبارزه در مرحله بعدی در نیمه دوم سال جاری مورد نیاز است
وی ادامه داد: مهمترین مشکل عملیات مبارزه در حال حاضر، فرسودگی ناوگان خودرویی و سمپاش و حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات سموم است که چنانچه تعداد ۳۰ دستگاه خودرو جدید تأمین شود تا حدودی از مشکلات ناوگان خورویی کاسته می‌شود.
نیکبخت تصریح کرد: طبق پیش بینی فائو احتمال ریزش‌های جدید از پاییز آغاز و حداقل ۷۰ تن سم برای مبارزه در مرحله بعدی در نیمه دوم سال جاری مورد نیاز است.
مبارزه با ملخ صحرایی در سیستان و بلوچستان نیازمند امکانات بیشتر است
وی با تاکید بر اینکه مبارزه با ملخ صحرایی در سیستان و بلوچستان نیازمند امکانات بیشتر است، با وجود سطح گسترده مبارزه شیمیایی در روزهای اخیر به دلیل گرمای هوا و پایین بودن سطح سبز مراتع دستجات ملخ نابالغ برای تغذیه به حاشیه مزارع و باغات استان هجوم آورده‌اند.
در مجموع به نظر می‌رسد اگر امکانات لازم برای مبارزه با ملخ‌های صحرایی تأمین نشود و حتی لحظه‌ای در راه مبارزه با این آفت در استان پهناور سیستان و بلوچستان کوتاهی شود احتمالاً خسارات جبران ناپذیری در انتظار کشاورزان این استان محروم کشور است.