رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز ستادکل نیروهای مسلح ضمن پاسخ به سوالات سربازان و مشمولان رای ۲۰۷۱ هیات دیوان عدالت اداری و دیگر موضوعات مربوط به این سربازی را تشریح کرد.
امیر دریادار دوم غلامرضا رحیمی پور رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز ستاد کل نیروهای مسلح در بازدید از به سوالات سربازان و مشمولان پاسخ داد که در ادامه می‌توانید این پرسش و پاسخ‌ها را بخوانید. البته قسمت اول گفت‌وگو این مقام مسئول با چند روز پیش با تیتر «» منتشر شده است.
سرانجام رأی ۲۰۷۱ هیئت دیوان عدالت اداری مبنی بر معافیت تحصیلی به چه نتیجه‌ای رسید؟
دیوان چند رأی داده و ما هنوز با آن مکاتبه می‌کنیم و به نتیجه قطعی نرسیده‌ایم. دیوان استدلالی کرده و گفته مشمولان می‌توانند در هر مقطعی درس بخوانند. ما (ستاد کل نیروهای مسلح) گفتیم در مقاطع پیاپی و بالاتر می‌توانند درس بخوانند. سربازی ظرفیت سنی دارد و این نمی‌شود که فرد تا سن ۴۰ سالگی درس بخواند و بعد بگوید من می‌خواهم به سربازی بیایم، این مدل سربازی نه به درد ما می‌خورد و نه برای آینده فرد مفید خواهد بود.
شاید جالب باشد بدانید که بسیاری از کشورها قبل از ورود به دانشگاه سربازی را انجام می‌دهند. دیوان خواسته است تا مادامی که فرد مشغول تحصیل است به سربازی نیاید که این موضوع سربازی را به سنین بالاتر می‌کشد البته ما در حال مکاتبه هستیم و به نتیجه نرسیده‌ایم. اگر شیوه‌ای که دیوان گفته اجرا شود سربازی به سنین بالاتر کشیده می‌شود و فرد هم از این بابت آسیب می بیند. سربازی سقف سنی دارد و هر چه زودتر انجام شود برای فرد هم آسان‌تر خواهد بود. اگر با دیوان به نتیجه برسیم هر چه قانون باشد اجرا می‌کنیم.
یک سوال پرتکرار مخاطبین این بود که برای امریه شدن باید چه زمانی اقدام کنیم؟
امریه در دستگاه‌های دولتی مرسوم است. کسانی که می‌خواهند در دستگاه‌های دولتی خدمت کنند باید به دستگاه مربوطه یا سایت‌هایی که پیش بینی شده از دو ماه قبل از اعزام مراجعه کنند و درخواست خود را ارائه دهند. اگر به آن دستگاه پذیرش دادند فرایند اعزام را طی می‌کنند و وارد جذب مجموعه می‌شوند. اگر وزارت مطبوعه یا مؤسسه مطبوعه آن افراد را جذب کنند به ستاد کل ارسال می‌کند و مأمور به مجموعه آنها می‌شود.
برای افرادی که کسری خدمت دارند هم شرایط به همین صورت است؟
برخی دستگاه‌ها مشمولانی که کسری خدمت دارند را جذب نمی‌کنند که البته این موضوع از شرایط داخلی آن دستگاه‌ها است و می‌توانند بگویند کسانی که کسری خدمت دارند را نمی‌خواهیم جذب کنیم ولی اگر جذب کردند و فردی کسری خدمت داشت را نمی‌توانند ترخیص نکنند. آن فرد محق است و از کسری خدمت خود می‌تواند استفاده کند. فقط آموزش و پرورش و وزارت بهداشت و موضوع پیام آوران بهداشت را مستثنی کردیم که چون تعهد خدمتی برای انجام خدمت در آن وزارت خانه دارند نباید کسری خدمت داشته باشند یا استفاده کنند. سایر دستگاه‌ها منعی برای استفاده از کسری خدمت وجود ندارد.
سوال دیگری که پرتکرار بود بحث بیمه است. کسانی که در زمینه بیمه مشکل دارند باید چه کار کنند؟
افرادی که سربازی رفته باشند سنوات سربازی جزو سنوات بازنشستگی آنها محسوب می‌شود. آنها مراجعه به نیروی مربوطه می‌کنند و به سازمان خدمات درمانی نیروهای مسلح معرفی می‌شوند و آنها طی مکاتباتی به مرجعی که ایشان تقاضا کرده مکاتبه را منعکس می‌کنند. اگر کسی سربازی نرفته باشد چون کسور بیمه‌ای پرداخت نکرده قطعاً جزو سنوات بازنشستگی محسوب نمی‌شود. نمی‌تواند بگوید چون من بالای ۵۰ سال هستم فرض بر این است که سربازی رفته‌ام. کسانی که سربازی می‌روند کسور بیمه از فیش حقوقی آنها کم می‌شود و به حساب سازمان خدمات درمانی واریز می‌شود و اینها جزو سنوات بازنشستگی محسوب می‌شود.
یک توضیح کلی در خصوص کسری خدمت بدهید.
اگر پدر ایثارگر یا حتی مادر ایثارگر داشته باشند یا حتی والدین آنها رزمنده یا جانباز باشد مطابق قانون اگر حد نصاب را داشته باشد یک فرزند را معاف می‌کند. جبهه باید به ۳۰ برسد و جانبازی بنیاد شهید باید ۲۵ درصد باشد. اگر میزان کمتر از این حد نصاب باشد، زیر سی ماه جبهه باشد، انتخاب فرزند با همان ایثارگر یعنی پدر یا مادر است ولی می‌تواند به ازای هر ماه جبهه ۱۲ روز از کسری خدمت برای فرزند خود استفاده کند که به نیروی مربوطه خود یا نیرویی که از آنجا اعزام شده مراجعه می‌کند و پرونده را بررسی می‌کنند و مکاتبات لازم را انجام می‌دهند. شرط گرفتن کسری خدمت این است که فرزند او وارد خدمت شود و بعد در چرخه دریافت کسری باشد.
فقط هم برای یک فرزند می‌شود کسری خدمت بگیرند؟
زیر حد نصاب یک فرزند است یعنی اگر کسی را نتوانست معاف کند زیر حد نصاب که سی ماه باشد برای یک فرزند می‌تواند استفاده کند. به هر میزان استفاده کرد آن امتیاز از بین خواهد رفت.
یکی از مخاطبان پرسیده بود که کارت پایان خدمت سربازی اش مربوط به سال ۶۴ است و برای تعویض کارت پایان خدمت به پلیس +۱۰ مراجعه کرده است و به او گفته‌اند که برای سنین شما که الان مثلاً ۵۸ ساله شدید نیازی به تعویض نیست. این موضوع درست است؟
کسانی که بالای ۵۰ سال باشند طبق قانون وظیفه عمومی از چرخه این قانون خارج می‌شوند. حداکثر سن ۵۰ سالگی است. اگر فرد اصرار داشت می‌خواهم کارت خود را تعویض کنم سازمان وظیفه عمومی می‌تواند این کار را برای آنها انجام دهد ولی نیازی نیست چون در جایی از او کارت پایان خدمتش را مطالبه نمی‌کنند. کسی که بالای ۵۰ سال باشد مطالبه سربازی ندارد و کارت قدیمی به اندازه خود کار می‌کند ولی اگر اصرار داشت می‌تواند به سازمان وظیفه عمومی مراجعه کند و کارت را تعویض کند و سازمان هم تعویض می‌کند. اینکه می‌گوئیم لزومی ندارد چون هزینه‌ای به فرد تحمیل می‌شود.
افرادی که غیبت دفترچه دارند می‌توانند از کسری خدمت استفاده کنند؟
در سال ۹۸ مجوزی گرفتیم کسانی که تا ۱۲ فروردین ۹۸ خودشان را برای اعزام معرفی کنند و بعد غیبت نکنند، می‌توانند ولو اینکه غایب هم باشند از کسری خدمت استفاده کنند. بعد از آن تاریخ غایبین نمی‌توانند. چون عموم سربازان بعد از آن تاریخ اعزام شدند نمی‌توانند از کسری خدمت استفاده کنند ولو اینکه طبق مقرراتی که ابلاغ شده داخل یگان خدمتی یا پادگان یا پایگاه فرمانده آن اضافه خدمت را ببخشد. آثار از بین نمی‌رود و کما کان نمی‌تواند از کسری خدمت ایثارگری استفاده کند.
اجازه بخشیدن اضافه خدمت به فرمانده‌ها داده شده است؟
بله.
چقدر این موضوع اجرایی می‌شود؟
یک ضوابطی ابلاغ شده که فرماندهان اختیار دارند و سطحی برای فرماندهان در نظر گرفته شده است. مشاغل سرلشگری و بالاتر قابل تنفیذ به سرتیپ‌های مستقل است و اینها می‌توانند کسانی که اضافه خدمت سنواتی دارند را ببخشند. آن شرایطی که تعلق می‌گیرد داخل ضوابط نوشته شده و الان هم در حال اجرا است.
یکی از شرایط خدمت مناسب، رضایت خدمتی است، نبود تنبیهات انضباطی است، داشتن تأهل اولویت است. خدمت در مناطق امنیتی، پاسداری و یگان‌های سخت اولویت است. که البته این موارد در شمول همه نخواهد شد. فرمانده نمی‌تواند همه را ببخشد و شرایط دارد و باید شرایط را داشته باشد و الان هم اجرا می‌شود.
فردی گفته است که با معافیت تحصیلی در کانادا درس خواندم، فرصت تحصیلی من در اردیبهشت ماه تمام شد و به دلیل کرونا نتوانستم به ایران بازگردم. الان غایب محسوب می‌شوم، آیا امکان تمدید زمان فرجه را دارم یا خیر؟
به سازمان وظیفه عمومی اعلام کردیم و آنها هم در دستور کار دارند کسانی که به دلیل کرونا دچار مشکل شدند اگر مراجعه کنند از توجیه غیبت می‌توانند استفاده کنند. دلایل را بررسی می‌کنند، کمیسیون دارند و اگر دلایل مورد قبول واقع شود ایشان از حالت غیبت خارج می‌شود ولی به هر ترتیب باید در اسرع وقت مراجعه کنند.
آیا به مشمولان کنکور کارشناسی ارشد و دکترا که به دلیل کرونا آزمونشان به تعویق افتاده است مهلتی برای شرکت در آزمون داده می‌شود؟
طبق روال سنوات گذشته مشمولانی که تقاضای تمدید دارند می‌توانند درخواستشان را در سامانه ثبت کنند که بعد از بررسی و در صورت احراز شرایط با درخواست شأن موافقت شود. با توجه به تغییر زمان برگزاری آزمون کارشناسی ارشد و دکترا, مشمولانی که در آزمون ارشد و دکترا ثبت نام کرده و برگه ثبت نام را داشته و تقاضای تمدید کرده باشند به آنها فرصت یک ماهه داده می‌شود.
مشمولان متقاضی کنکور ارشد و دکترا که اعزام آنها ۱ مرداد باشد بعد از تقاضای تمدید اعزام شأن به تعویق افتاده و اول شهریور به خدمت اعزام شوند. این مهلت تعویق یک ماهه برای همه مشمولان ارشد و دکترا نیست و کسانی که تقاضای تمدید خود را ثبت کردند می‌توانند از این فرصت یک ماهه استفاده کند.
سربازانی که در محل خدمت مبتلا به کرونا می‌شوند، برای درمان باید هزینه‌هایی پرداخت کنند؟
تمامی سربازان ما دفترچه بیمه خدمات درمانی دارند و شرایط درمانیشان مثل پایوران است، البته داخل پادگان‌ها درمان مجانی است. اگر بیرون از دفترچه استفاده کنند همانند کارکنان پایه ور یا رسمی پرداخت دارند.
نیروهای مسلح برنامه‌هایی برای تشویق به ازدواج سربازها دارد؟ امتیازاتی به این سربازان داده می‌شود؟
برای سربازان برنامه داشتیم و سال گذشته ابلاغ شد. کسانی که متأهل باشند در محل سکونت بکارگیری می‌شوند. حق تأهل مانند پایور می‌گیرند و اگر دارای فرزند شوند به ازای هر فرزند سه ماه کسری خدمت می‌گیرند.
در سوالات مواردی بود که عمل دیسک کمر انجام دادند یا پروتز دارند این افراد توضیحاتی در مورد معافیت پزشکی خواسته بودند.
اینکه چه بیماری‌هایی معاف می‌شوند را در آئین نامه معاینه و معافیت پزشکی مشخص شده است. کسانی که بیماری دارند وقتی به پلیس +۱۰ مراجعه می‌کنند به آنها اعلام می‌شود باید توسط پزشک اولیه معاینه شوند و اگر پزشک تشخیص داد این بیماری قابل طرح در شورای پزشکی است ارجاع به شورای پزشکی می‌دهند و شورای پزشکی با انجام آزمایشات تخصصی تعیین تکلیف می‌کند. اینکه به طور کلی با دیدن یک بیماری یا اسم بیماری بگویم این فرد حتماً معاف می‌شود، میسر نیست چون این بیماری‌ها باید اندازه گیری شود و بنا به نظر پزشکان متخصص ما این فرد معاف می‌شود. فرایندی پیش بینی شده و باید فرایندها طی شود.
آیا برای سربازی رفتن خانم‌ها هم برنامه‌ای دارید؟
برای این موضوع در دستور کار چیزی نداریم که از خانم‌ها در حوزه سربازی استفاده کنیم. در حال حاضر نیازی به این موضوع نداریم و در دستور کار ما هم نیست که برای خانم‌ها برنامه‌ای برای سربازی داشته باشیم. بحث بکارگیری اجتماعی بحث دیگری است که وزارت خانه‌هایی هم پیگیری کردند و موضوع دیگری است. الان سربازی در حوزه امنیت وزن بیشتری دارد تا در حوزه اجتماعی! در حوزه امنیت کمتر تبلیغ و دیده شده است.
عموم بیماران در دوران کرونا معاف از رزم یا سربازان معاف از رزم در یگان‌های خدمتی فرق می‌کند و مراقبت‌های ویژه دارند و پزشکان به اینها رسیدگی می‌کنند. پروتکل‌های بهداشتی برای اینها سختگیرانه تر است و جداسازی شدند و مراقبت بیشتری می‌شوند
الان ۵۰ درصد سربازان ما در یگان‌های حساس و امنیتی هستند. سایر یگان‌های عادی ما نیز یگان‌های پاسداری دارند. نگهبانی و آماده باش و توان آمادگی رزم آنها در حال طی شدن است و همواره آمادگی رزم خود را حفظ می‌کنند اما بخش اجتماعی یا بخش بکارگیری های تخصصی بیشتر به چشم می‌آید چون بیشتر افرادی که در این حوزه هستند تبلیغ می‌کنند. کماکان سربازی در حوزه امنیت است که ارزشمند است.
برخی می‌گویند ستاد کل ادعا می‌کند سربازانی که قرار است به مناطق عملیاتی اعزام شوند آموزش‌های خاص می‌بینند ولی اگر درگیری شود شاهد هستیم تعداد سربازانی که شهید می‌شوند بیشتر از کادری‌ها هستند. این چه مهارتی است که ابتدا سرباز شهید می‌شود و بعد کادری شهید می‌شود؟
برای بکارگیری سربازان ابتدا اینها را دوره آموزشی رزم مقدماتی می‌دهیم. همه سربازان باید آموزش رزم مقدماتی را طی کنند. بعد از اینکه وارد یگان خدمتی شدند آموزش‌های یگانی برای آنها پیش بینی شده است. اینها در طول خدمت سربازی هم برخی از آموزش‌های نظامی در طول خدمت طی می‌کنند. بخشی تئوری در طول خدمت است و باید آموزش را حتماً طی کنند تا بتوانند کارت پایان خدمت بگیرند.
برنامه‌های مختلفی در حوزه امنیت برای آنها وجود دارد. یگان‌های امنیتی ما هم در طول خدمت آموزش‌های یگانی و طول خدمت دارند. چرا تعداد شهدای ما بیشتر است؟ این نشان می‌دهد سربازان ما در حوزه امنیت بیشتر هستند. جمعیت سربازان ما در حوزه امنیت بیشتر از پایور است. از طرفی هم پایور ما که ۲۰ سال یا ۱۰ سال تجربه در منطقه دارد قطعاً آموزش و توانایی بیشتری دارد اما تعداد سربازان ما در یگان‌های امنیتی بیشتر از پایور است، دسته‌های رزمی دارند و این دسته‌های رزمی ۸۰ درصد از سرباز است و این نشان می‌دهد سرباز وزن زیادی در امنیت دارد و زحمت می کشند.
تا چه زمانی مدت آموزشی یک ماهه است؟
فعلاً تا یک مهر ماه یک ماهه شده است. باید وضعیت کرونا و میزان شیوع مورد بررسی مجدد قرار گیرد تا تصمیم گیری شود.
با توجه به شیوع بیماری کرونا چه تمهیداتی برای معاف از رزم در نظر گرفته شده است؟
عموم بیماران معاف از رزم یا سربازان معاف از رزم در یگان‌های خدمتی فرق می‌کند و مراقبت‌های ویژه دارند و پزشکان به اینها رسیدگی می‌کنند. پروتکل‌های بهداشتی برای اینها سختگیرانه تر است و جداسازی شدند و مراقبت بیشتری می‌شوند. برخی بیماران قلبی و عروقی که حساسیت بالایی دارند و ممکن است کرونا روی اینها اثر نامطلوبی داشته باشد، فعلاً از اعزام آنها خودداری کردیم و از ابتدای سال تا الان اعزام نشدند. بستگی به میزان شیوع کرونا دارد تا در ماه‌های بعدی برای این افراد نیز تصمیم گیری شود.