برخی از جوانان روزهای کرونایی پر درد جامعه را راه خلاصی برای فرار از توقعات و تجملگراییها و ازدواجی ساده میدانند.
یک جلد کلام الله مجید، یک جام آینه، یک جفت شمعدان و یک شاخه نبات، سفره عقد، حلقههای ازدواج، لباس عروس، کت و شلوار داماد و مهریه معلوم ... اینها ابتداییترین چیزهایی هستند که برای وصلت یک دختر و پسر جوان لازم است، اما این روزها چقدر کم شده است این گونه مراسمها که شادی را در عمق جانها تزریق میکرد، دیگر از این دست مراسمها و عقد دوست و آشنا کمتر به گوشمان میرسد، دلیلش هم کاملا مشخص است؛ مشکلات اقتصادی، مسکن، شغل و حالا هم که کرونا.
این روزها کمتر دیده میشود جوانی دسته گل و شیرینی به دست برای امر خیری درب خانهای را بزند که قرار است عروس را از خانه به منزل بخت ببرد و این تأخیرها شاید به خاطر بالا رفتن سن جوانهاست که دیگر علف به زبان بزی شیرین نمیآید و توقعها بالا رفته است، توقع دختران و پسرانی که اگر در سن حدود ۱۸ سالگی که وجودشان سرشار از عشق است به فکر ازدواج افتاده بودند و با منع خانواده و اقوام مواجه نمیشدند هم اکنون محبت را تجربه و هر کدام رخت سفید بر تن کرده بودند. اما شاید حالا کرونا بهانه بهتری برای تعویق امر ازدواج در بین جوانان شده باشد. آنها با این استدلال که حالا که نمیشود مراسم گرفت و اجتماع بیش از ۱۰ نفر ممنوع است از ازدواج کناره گیری میکنند. آنها معتقدند که روزهای فعلی که ایران و جهان با ویروس عالمگیر کرونا دست و پنجه نرم میکند، ازدواج امری ضروری نیست و بهتر است در این ایام کمی صبر پیشه کنند تا خود، خانواده و همشهریانشان را از احتمال ابتلا به این ویروس در امان نگه دارند.
نکته قابل توجه این است که خانوادهها باید کمی آگاهانهتر و با دیدی منطقی زوجهای جوان را راهنمایی و با آنان همدلی کنند، چرا که میتوان به این دید نگاه کرد که حالا که نمیشود مراسمهای مختلف را برگزار کرد، پس بهترین زمان برای پس انداز و سرمایه گذاری پولهای جوانان است. اکنون خرج یک ازدواج ساده تنها خرید انگشتر و یک دست لباس است که این اقدام از بسیاری از تجملات نیز جلوگیری میکند. از طرفی بسیاری از جوانان هم هستند که روزهای کرونایی را برای تشکیل زندگی غنیمت شمردند و برای تعجیل در برگزاری عقدی ساده در محضرخانهها به تکاپو افتادند. بسیاری از آنها دلیل این عجله را «نداشتن انتظار خانواده و اقوام برای برگزاری مراسم شکیل و پر مهمان و خریدهای مختصر در این ایام» دانستند. تجمل و توقعات بیجا و بیش از حدی که دست و پای جوانان را در آستانه تشکیل خانواده بسته و آنان را در معذوریات اخلاقی و اقتصادی قرار داده است و این زوجها روزهای کرونایی پر درد جامعه را راه خلاصی برای فرار از این توقعات و تجملگراییها و ازدواجی ساده یافتهاند.
نکته قابل توجه آن است که تدابیری برای قوانین خاص برای ثبت ازدواج در روزهای کرونایی اندیشیده شده است، تا نگرانی خانوادهها برای یک عقد مختصر محضری نیز رفع شود، به طوری که رئیس کانون سردفتران اعلام کرده است پروتکل ثبت ازدواج در ایام کرونا در حال تدوین است. براساس این پروتکل ثبت ازدواج در خارج از دفترخانه ممنوع است. همچنین بر اساس این پروتکل حضور بیش از ۶ نفر در دفترخانه برای ثبت ازدواج ممنوع خواهد بود و کلاسهای مشاوره قبل از ازدواج به صورت مجازی برگزار میشوند و رعایت این پروتکل تا پایان سال ۹۹ الزامی است.
باید توجه داشت که ویروس کرونا علاوه بر اینکه شرایطی بهتری را نیز به وجود آورده، اما محدودیتها و ضررهایی را هم به همراه داشته که این روزها روند تشکیل خانواده را کند کرده است. حال بیایید از زاویهای دیگر نیز ازدواج جوانان در روزهای شیوع ویروس کرونا را مورد بررسی قرار دهیم. به دور از بودن یا نبودن مراسمات مختلف ازدواج، مرحلهای که همه زوجها برای رسیدن پای سفره عقد باید آن را طی کنند، آزمایشها و غربالگری ژنتیک پیش از ازدواج است که تقریبا در ۲ روز باید طی شود. طبق قانون زوجها پیش از ازدواج باید مراحل مختلف از جمله کلاسهای ۲ روزه آموزشی، آزمایش خون، اعتیاد و غربالگری و مشاوره ژنتیک را انجام دهند که در روزهای شیوع ویروس کرونا به منظور پیشگیری از ابتلا، گذراندن کلاسهای ۲ روزه از حالت اجباری خارج و لغو شد و این خود باعث شد بسیاری از سوالات زوجهای جوان برای سلامتشان بی پاسخ بماند و یا مجبور باشند برای دریافت پاسخ هایشان هزینههای گاها سنگینی را پرداخت کنند. به هر حال این تأخیرهای ایجاد شده و آمارهای نگران کننده باعث شد محمد مهدی تندگویان معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان درباره این موضوع ابراز نگرانی کند.
او اظهار کرد: در سال ۹۹ تعطیلات نوروز مصادف با بروز این ویروس بود و بنابراین باعث تعلیق ازدواج جوانان شد.
تندگویان با بیان اینکه عدم تشکیل زندگی مشترک و افزایش مدت زمان آشنایی دختر و پسر سبب تبعات مخرب روانی و خانوادگی میشود، گفت: همچنین عدم تشکیل خانواده و فرزندآوری به طور حتم شتاب جمعیتی را تهدید میکند.
او درباره تبعات وجود بیماری کرونا در کشور و فرزندآوری گفت: ترس از مراجعه به بیمارستان و ابتلاء به کرونا نیز سبب کاهش فرزندآوری شده است و این شکاف نسلی در کشور به همراه کاهش نرخ رشد جمعیت جامعه را در سالهای آتی با دشواری روبهرو میکند.
تندگویان افزود: بیمارستانها و مراکز بهداشت و درمان باید وحشت روانی ناشی از این مسأله را کاهش دهند و از منظر فرهنگی نیز برای تشکیل زندگی مشترک و ازدواج بدون تشریفات فرهنگسازی شود.
او ادامه داد: امسال بهترین فرصت است تا زوجین بدون مراسم وارد زندگی مشترک خود شوند، چرا که در حال حاضر برای مردم جا افتاده است و کسی از آنها توقع مراسم ندارد.
حال باید دید ویروس کرونا چه مدت قرار است مهمان بیدعوت شهرهای ما باشد و مقوله ازدواج جوانان تا چه حد تحت تأثیر آن قرار گیرد، موضوعی که در یکی دو ماه اخیر چالشی بزرگ برای بسیاری از افراد شده و آنان را بر سر تصمیمی عظیم و دوراهی زندگی قرار داده است.