به گزارش مشرق، «سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) در نشست هفتگی با خبرنگاران که به صورت حضوری برگزارش شد، ضمن تشریح آخرین تحولات حوزه سیاست خارجی به سؤالات مطرح شده پاسخ داد.
خطیب‌زاده در ابتدای این نشست خبری ضمن گرامیداشت یاد و خاطره سپهبد شهید قاسم سلیمانی عنوان کرد: بزرگداشت در خوری در کشورهای مختلفی علیرغم کرونا برای این شهید بزرگوار برگزار شد.
*پرونده مسببان حادثه هواپیمای اوکراینی با جدیت در حال پیگیری است
وی در پاسخ به سؤالی درباره سالگرد سقوط هواپیمای اوکراینی و پرداخت غرامت به خانواده جانباختگان بیان کرد: ضمن عرض تسلیت خدمت خانواده‌های داغدار فاجعه هواپیمای اوکراینی، تصمیمی که هیأت دولت گرفته ناظر بر پرداخت یکسان دیه به همه قربانیان این هواپیما است.
خطیب‌زاده افزود: موضوع دیه به هیچ وجه جایگزین پرونده کیفری که در دست پیگیری است، نیست. پرونده مسببان این حادثه با جدیت در حال پیگیری است و فکر می‌کنم در روزهای آتی مثل همه ابعاد دیگری که بود ایران و سازمان‌ها و نهادهای مسؤول پیگیری کردند در این خصوص نیز اطلاع رسانی خواهد شد.
* ناخرسندی خود را به همسایگان اعلام کردیم
سخنگوی وزارت خارجه درباره رای ممتنع عراق و غیبت افغانستان در جلسه چهارشنبه بودجه سازمان ملل افزود: آمریکا برای سومین بار در اقدامات خود علیه ملت ایران در سازمان ملل شکست خورد و این نشست انزوای روزافزون رژیم فعلی کاخ سفید را نشان می‌دهد. این اقدام آمریکا در احیای کمیته تحریم ایران به شکست مفتضحانه آمریکا انجامید.
وی خاطرنشان کرد: ناخرسندی خود را به همسایگان خود اعلام کردیم و نخست‌وزیر عراق هم اعلام کرد در حال پیگیری این موضوع هستند.
این دیپلمات ارشد کشورمان خاطرنشان کرد: کشورهای همسایه بهتر می‌دانند که یکجانبه‌گرایی و سرکشی‌های آمریکا تا چه حد بر ضد ملت‌های منطقه بوده است.
*اقدامات و تحرکات و برخی شیطنت‌های آمریکا از چشم ما پنهان نیست/ در دفاع از منافع ملی و کیان خود لحظه‌ای تردید نمی‌کنیم
خطیب‌زاده درباره گزارش پنتاگون مبنی بر بازگشت ناو هواپیمابر آمریکایی به خلیج فارس به خاطر تهدیدهایی که اخیرا ایران داشته است و همچنین اخبار منتشر شده مبنی بر پیام امارات عربی متحده به تهران که در تحولات اخیر در منطقه هیچ نقشی نداشته است، اظهار داشت: اقدامات و تحرکات و برخی شیطنت‌های آمریکا از چشم ما پنهان نیست. بیشتر از تحرکات رسانه‌ای، نهادهای اطلاعاتی و امنیتی و نظامی ما به تحرکات به ظاهر پنهان آمریکا در منطقه و عراق اشراف کامل دارند. پیام‌های لازم از مجاری مختلف با صراحت و شفافیت به واشنگتن گفته شده و به کشورهای منطقه هم از طریق پایتخت‌هایشان گفته شده که در دام این شیطنت ها نیفتند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه با دقت این تحرکات را زیر نظر داریم، اظهار داشت: به طور مشخص می‌بینیم که نقش عوامل و متحدان رژیم اشغالگر قدس را در برخی ایجاد تنش‌ها به ویژه در عراق شاهد هستیم. هیچ خجالتی ندارند که با خون آمریکایی به برخی اهداف خود برسند.
وی یادآور شد: البته جوابمان این است که به دنبال تنش نیستیم، ولی در دفاع از منافع ملی و کیان خود لحظه‌ای تردید نمی‌کنیم و با جدیت، آشکارا و مستقیم پاسخ می‌دهیم.
*سردار سلیمانی با تمام قوا و نیرو داعش را در عراق شکست داد
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی درباره اظهارات مشاور نخست وزیر عراق درباره سردار قاسم سلیمانی مبنی بر اینکه وقتی در باز است چرا از پنجره وارد می‌شوید و اینکه سردار سلیمانی رفت و آمدهایی غیر از رفت و آمدهای رسمی به عراق داشته است و برخی مطالب مطرح شده مبنی بر ایراد اتهاماتی به نخست‌وزیر عراق درباره ترور سردار سلیمانی، گفت: اظهاراتی که منتقل کردید را باید ببینم و جایگاه حقوقی این مشاور را نمی‌دانم، ولی نخست‌وزیر وقت عراق با صراحت و آشکارا دو نکته را چندین بار عنوان کرده است که سردار سلیمانی به دعوت دولت عراق همراه با ماموریت خاص و در پاسخ به پیامی که از عربستان دریافت کرده بودیم عازم عراق بود و در فرودگاه بغداد مورد حمله تروریستی واقع شد. بعید می‌دانم جز این اظهارنظر مقام عراقی نکته دیگری قابل توجه باشد.
وی افزود: مردم عراق نشان دادند که تا چه حد قدردان زحمات سردار سلیمانی هستند. سردار سلیمانی با تمام قوا و نیرو داعش را در عراق شکست داد و اینها در خاطره و حافظه این ملت و منطقه باقی می‌ماند. درباره اظهارات غیررسمی صحبتی ندارم.
خطیب‌زاده درباره پرونده مشترک ایران و عراق در خصوص سردار سلیمانی و اظهارات سفیر عراق مبنی بر اینکه با ایران مشترکا از آمریکا بابت ترور فرماندهان مقاومت شکایت می‌کنیم نیز ادامه داد: یک موضوع جدی، بعد عراقی پیگیری این ترور است. سردار ما به دستور رئیس جمهور کشور دیگر ترور شد و به این ترور نیز افتخار کرده است. البته از ترامپ این چیزها را زیاد دیده‌ایم. دولت عراق مسؤولیت داشته و در حوزه مشترک کارهایی شده و ادامه هم خواهیم داد.
*در خصوص توان دفاعی ایران نه هیچ وقت مذاکره شده و نه می‌شود و نه خواهد شد
این دیپلمات ارشد کشورمان درباره اظهارات مشاور بایدن در خصوص گفت‌وگوی موشکی بالستیک با ایران بعد از بازگشت آمریکا به برجام اظهار داشت: در خصوص توان دفاعی جمهوری اسلامی ایران، نه هیچ وقت مذاکره شده و نه می‌شود و نه خواهد شد. توان دفاعی جمهوری اسلامی ایران براساس نیازهای ملی ایران تعریف و مستقل اینها را پیگیری می‌کنیم.
وی افزود: در مورد موضوع موشک یک بار در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ و موضوع خاتمه یافته است. آمریکایی‌ها می‌دانند موضوع موشک که موضوع ثانویه است از حیض انتفاع ساقط می‌شود و طرح آن فاقد وجاحت است و بر این اساس ۱۶ ژانویه ۲۰۱۶ کلیه قطعنامه‌ها از جمله قطعنامه ۱۹۲۹ ملغی شد و برخی محدودیت‌هایی که باقیمانده در ژانویه ۲۰۲۳ ملغی می‌شود.
خطیب‌زاده تصریح کرد: ما یک بار درباره برجام مذاکره کردیم و هیچ قسمتی از برجام را دوباره مذاکره نمی‌کنیم و آمریکایی‌ها بهتر می‌دانند که اینها اظهارنظرات داخلی است و برای ایران ارزشی ندارد و جواب ما اجرای کامل برجام بدون شرط، کامل و جبران مافات است.
* احتیاج به کسی نداریم پیام بدهیم و بگیریم
سخنگوی وزارت خارجه درباره اینکه در گفت‌وگوهای تلفنی ظریف با همتایان کویتی و قطری پیامی به واشنگتن منتقل یا از واشنگتن دریافت شده است، تصریح کرد: ما احتیاج به کسی نداریم پیام بدهیم و بگیریم. به طور کاملا روشن مجاری خود را داشتیم. به واشنگتن از طریق سوئیس پیام دادیم و به کشورهای منطقه هم مستقیم به خودشان از طریق پایتخت‌ها پیام داده‌ایم که در دام این شیطنت آفرینی‌ها و ماجراجویی‌های آمریکا نیفتند. با وزرای خارجه گفت‌وگویی شده است و آنها نکات خود را گفته‌اند و ما هم پاسخ خود را گفته‌ایم عواقب هر گونه ماجراجویی مستقیم و روشن به عهده واشنگتن است و بدون ذره‌ای تردید پاسخ ما کوبنده خواهد بود اگر ماجراجویی صورت بگیرد.
*هر زمان درخواستی شده با سرعت انجام دادیم
خطیب‌زاده در پاسخ به سوالی درباره واکسن کرونا گفت: خبرنگاران از وزارت بهداشت به عنوان متولی اصلی در این خصوص سؤال کنند و جزییات را بپرسند. ما در همه مقاطع کارهای لازم را در خصوص واکسن کرونا انجام دادیم و حتی پیش از اینکه چیزی از ما خواسته شود و هر زمان درخواستی شده با سرعت انجام دادیم. با توجه به وظیفه حاکمیتی که داریم زمانی که برمی‌گردد به سلامت فراتر از تقسیم بندی‌های سازمانی است.
*قائم مقام وزارت خارجه کره جنوبی به ایران سفر می‌کند/ عدم رضایت ایران
این دیپلمات ارشد ایرانی همچنین درباره بدهی کره جنوبی به ایران اعلام کرد که این موضوع به کندی پیش می‌رود و از اتفاقاتی که تاکنون رخ داده رضایتمندی نداریم. قائم مقام وزارت خارجه کره جنوبی به ایران سفر می‌کند تا با مقامات ما گفت‌وگو کند و امیدواریم خاتمه‌ای باشد به کندی‌هایی که در این مسیر تاکنون وجود داشته است.
*سیاست جمهوری اسلامی ایران در حوزه منطقه‌ای حسن همسایگی است/ هیچ وقت تلاش نخواهیم کرد دوستان را در منطقه در موقعیت انتخاب قرار دهیم
وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا ایران، عراق را صحنه تسویه حساب خود با آمریکا می‌کند؟ گفت: سیاست جمهوری اسلامی ایران در حوزه منطقه‌ای حسن همسایگی است و همواره تلاش کردیم در حوزه‌های همسایگی خودمان در موضوع جنگ جویی‌ها و ماجراجویی‌ها و با توجه اشغالی که توسط آمریکا رخ داده، کمک کنیم این فضا به امنیت پایدار برسد.
خطیب‌زاده عنوان کرد: بر عکس آنچه آمریکا انجام می‌دهد با تمام توطئه آفرینی‌هایی که صورت می‌دهد هیچ وقت سعی نکردیم آنچه رخ می‌دهد در کشورهای همسایه باشد. امااساسا روش آمریکا استفاده از پایگاه‌های خودش برای ضربه زدن است و به حقوق و حاکمیت این کشورها نیز هیچ اهمیتی نمی‌دهد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه آمریکا در خاک عراق پایگاه‌های متفاوتی دارد، نیروهای نظامی آن بخش‌هایی از عراق را اشغال کرده‌اند از داخل عراق علیه منافع ملی جمهوری اسلامی ایران عملیات نظامی انجام می‌دهد، در داخل عراق سردار ما را به شهادت می‌رساند، خاطرنشان کرد: البته می‌دانیم تا چه حد مقامات و شخصیت‌های عراق از اقدامات آمریکا منزجر هستند.
*هیچکس نمی‌تواند با اقدامات ساختگی و مهندسی شده روابط ایران و عراق را خراب کند
وی از رسانه‌ها خواست که برخی خبرسازی‌های رسانه‌ای را به عنوان فشار تلقی نکنید و افزود: هر چه زودتر آمریکا و چکمه پوشان آمریکا عراق و منطقه را ترک کنند، آرامش و امنیت به منطقه زودتر برمی‌گردد. به مصوبه پارلمان عراق احترام می‌گذاریم و تصمیم داخلی عراق، تصمیم درستی است. هیچ وقت تلاش نخواهیم کرد دوستان را در منطقه در موقعیت انتخاب قرار دهیم.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: روابط عراق با ایران چند لایه است. روابط دو کشور طبیعی و تاریخی، مردمی و دارای عمق و افق و عرض بسیار قابل توجه است. هیچکس نمی‌تواند با اقدامات ساختگی و مهندسی شده این روابط را خراب کند، مگر اینکه دو ملت بیدار نباشند که الحمدالله دو ملت بیدار هستند.
* هرگاه سعودی‌ها سیاست‌های خود را اصلاح کنند، آغوش ایران باز است
وی در پاسخ به سؤالی درباره تنش‌ها با عربستان و اینکه آیا با آمدن بایدن تنش‌ها با عربستان کمتر خواهد شد؟ بیان کرد: ما همسایگان خود را انتخاب نمی‌کنیم و در یک منطقه جغرافیایی هستیم که باید با هم همزیستی مسالمت آمیز داشته باشیم. وقتی برجام امضا شد به رغم تمامی سنگ اندازی‌های عربستان سعودی، ظریف اولین مقاله و پیام خود را در خصوص منطقه نوشت و به منطقه این پیغام را داد که موضوعات منطقه را باید بین خودمان حل کنیم.
این دیپلمات ارشد ایرانی خاطرنشان کرد: این واقعیت تلخی است که برخی حکام در منطقه فکر می‌کردند با آمدن ترامپ پنجره‌ای برای آنها ایجاد شده و تمام تخم مرغ‌هایشان را در آن سبد گذاشتند و برخلاف منافع منطقه، منافع خود و منافع ملی ایران در این مدت حرکت کردند. در تمام این مدت پیام ما پیام تداوم داری بوده است که هرگاه سیاست‌های خود را اصلاح کنند، آغوش ایران باز است.
خطیب‌زاده اظهار داشت: آنچه در یمن رخ داد و هنوز هم ادامه دارد واقعا تلخ است. اینکه یک ملت را در محاصره و قحطی گذاشتند یک فاجعه تاریخی است. یمن همسایه دیوار به دیوار عربستان است. عربستان باید بداند با یک همسایه چنین نباید کند. اتفاقی که در مورد قطر رخ داد و چندین سال است این کشور را محاصره کرده، اتفاق خوبی نیست. هر کدام از اینها هر چه زودتر حل شود برای منطقه بهتر است. پیام ایران همچنان پیام یکسان است.
وی گفت: آن روزی که عربستان به این نتیجه برسد که می تواند در مسیر مستقیم با ما و منطقه صحبت کند و به آغوش منطقه برگردد و دست از خرید امنیت از کشورهای خارج منطقه بردارد مطمئنا روزهای بهتری برای منطقه رقم می‌خورد. عربستان کشور مهمی است و مردم عربستان مردم بسیار محترمی هستند و از روابط بسیار خوبی برخوردار بودیم و این امکان وجود دارد که روابط را بازسازی کنیم، اگر حکام آل سعود زودتر از این مسیر غلط خود برگردند.
* دخالت در امور داخلی چین محکوم است
سخنگوی وزارت خارجه درباره دخالت‌های مستمر آمریکا در چین و قانون امضا شده دونالد ترامپ در بحث تبت نیز بیان کرد: تنفیذ این اقدام، یک دخالت آشکار آمریکا در امور داخلی کشورهای دیگر است. سیاست قطعی ما مخالفت با این دخالت‌ها بوده است و این اصل اساسی سیاست خارجی ایران بوده و از همین منظر این اقدام آمریکا دخالت در امور داخلی چین است و هم مردود است و هم محکوم می‌شود.
*در خصوص برجام با کسی مذاکره نداریم
خطیب‌زاده درباره بندی از قانون مصوب اخیر مجلس و اینکه پیش از بازگشت آمریکا به برجام این کشور باید عذرخواهی کند، اظهار داشت: طرح مجلس را باید با جزییات دید. ما مکلف به اجرای قانون هستیم. ما در خصوص برجام با کسی مذاکره نداریم. مذاکره برجام انجام و تمام شده و شاهد اجرای موثر تعهدات آمریکا باید باشیم و منتظر آن هستیم.
* موضوعات در دستورکار کمیسیون مشترک برجام در حال پیگیری است
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره نشست اخیر وزرای خارجه ایران و گروه ۱+۴ بیان کرد: این نشست غیررسمی بود و بیشتر تبادل نظر بود و موضوعات آن هم موضوعات خاصی نبود بیش از بیانیه‌ای که صادر شد. ولی موضوعاتی در دستورکار کمیسیون مشترک برجام است و این موضوعات در ابعاد مختلف در حال پیگیری است. موضوعاتی که در جلسه وزرای خارجه طرح شد از جنس بیان مواضع بود.
این دیپلمات ارشد کشورمان در پاسخ به سؤالی درباره همکاری‌ها با چین و روسیه بعد از آمدن دولت جدید آمریکا نیز بیان کرد: برجام چارچوبی برای همکاری‌های ما در حوزه هسته‌ای و برداشتن تحریم‌ها بود. مهمترین همکاران ما در این ایام نیز اتفاقا چین و روسیه بودند و طبیعی است اگر آمریکا مسیر خود را اصلاح و به اجرای کامل تعهداتش برگردد، این همکاری‌ها در ابعاد مختلف شدت خواهد گرفت. روابط ما با چین به مشارکت راهبردی رسیده است و سند ۲۵ ساله با جدیت پیگیری می شود. سیاست ما براساس نگاه بلندمدت ماست.
* سفر عراقچی به قطر
خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی درباره سفر عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه به قطر گفت:این سفر از پیش تعیین و برنامه ریزی شده بود و قرار بود هفته قبل از آن انجام شود که به تاخیر افتاد به خاطر موضوعات لجستیکی و کرونا. روابط ما با قطر منظم است. این تماس‌هایی که برقرار می‌شود در آن چارچوب است.
وی همچنین گفت: در مورد FATF نظرات ما کاملا روشن است و بهترین اتفاق این است که نقش موثری در شکل گیری استانداردهای بین‌المللی داشته باشیم. عدم حضور ما محروم کردن خود از این استانداردهاست. بانک مرکزی و نهادهای پولی و مالی باید به طور مشخص برای همه توضیح دهند نبود ما در آن چه مشکلاتی برای مبادلات بانکی ایجاد می‌کند.
خطیب‌زاده بیان کرد: متاسفیم از لیست خاکستری به لیست سیاه برگشتیم، ولی به رغم سختی‌ها وزارت خارجه به تلاش های خود ادامه می‌دهد.
وی درباره رفتن و ماندن ناو آمریکا که سؤال خبرنگار خبرگزاری فرانسه بود، گفت: اینکه بروند و بیایند تصمیم خودشان است. ما برای همه سناریوها آمادگی داریم چه آنهایی که نمایشی است و چه آنهایی که محرمانه انجام می‌دهند. برای پاسخ خود مطمئن هستیم. امیدواریم در روزهای آینده تنش آفرینی نکنند که میراث شومی بگذارند که نسل‌های آینده آمریکا پاسخگوی آن باشند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوال خبرنگار درباره اظهارات دبیرکل اتحادیه عرب در خصوص ایران و اینکه بازگشت به برجام بدون تغییر رفتار ایران،کشورهای منطقه را تهدید می‌کند و اینکه گفته بود ایران و ترکیه از سالیان دور طمع امپراتوری در منطقه عربی را داشتند، اظهار داشت: اظهارات مقامات سیاسی برخی اتحادیه‌ها و سازمان‌ها به اندازه وزن سازمان‌ها به آن اهمیت بدهید بهتر است اینها به عادی سازی و آشکارسازی برخی روابط دشمنان جهان اسلام توجه کند.
وی خاطرنشان کرد:منطقه احتیاج به شخصیت‌هایی دارد که نگاهشان متفاوت و از درون باشد و بیش از این ارزشی ندارد. برجام چیزی است بین ما و ۱+۵ امضا و گفت‌وگو شده و در خصوص برجام آنها طرف ما هستند و درباره منطقه، منطقه.
خطیب‌زاده افزود: احتیاج به تغییر گفتمانی داریم که در ذهن تصمیم سازان و تصمیم گیران برخی کشورها اتفاق می‌افتد.
وی در پاسخ به سؤال درباره سفر ظریف به مسکو و باکو و ایروان نیز گفت: در مورد سفر ظریف به برخی کشورها که در دستورکار داریم دچار برخی مضایق لجستیکی هستیم و همه اینها انجام می‌شود.
خطیب‌زاده همچنین در پاسخ به سوالی گفت: روابط ما روسیه در بهترین حالت خود دارد.
وی در پاسخ به پرسش دیگری نیز بیان کرد: ما دولت مستقری در آمریکا نداریم که رفتار متفاوتی از آن ببینیم. انتظار ماست که رفتار درست و صحیح را ببینیم. بسیاری از اقدامات ما در چارچوب صبر راهبردی ما تعبیر می‌شود اقداماتی است که به حسن نیت تعبیر می‌شود. امیدواریم آمریکا قدر فرصت نهایی که در برجام برای آن ایجاد می‌شود، بداند.