برخی از افراد از شنیدن صداهایی مثل صدای جویدن غذا یا خوردن نوشیدنی یا زمزمه افراددیگر آزار میبینند وشنیدن چنین اصواتی باعث برآشفته شدن آنها میشود. این اختلال که تقریباً در جهان شایع است میسوفونیا یا صدابیزاری نام دارد.
زمانی که صداهایی مثل صدای جویدن غذا با دهان باز، سرکشیدن نوشیدنی با تولید صدا، تنفس و خمیازه صدادار، زمزمه کردن و صدای موبایل اعضای خانواده هنگام چت کردن را بشنوید چه اتفاقی برای شما میافتد یا چه واکنشی نشان میدهید؟ اگر واکنش شدیدی به این نوع صداها نشان دهید و بخواهید هرچه سریعتر محیط را ترک کنید یا صدا را قطع کنید، احتمالاً شما دچار اختلال میسوفونیا یا همان صدابیزاری هستید.
میسوفونیا یا بیزاری از صدا در حقیقت نوعی اختلال عصبی است که افراد مبتلا به این اختلال در برخورد با صداهای خاص واکنش نامناسب و بیش از حد نشان میدهند؛ اما این واکنشها تحت کنترل آنها نیست و نادیده گرفتن این صداها برای این دسته از افراد امکانپذیر نیست. شواهد دلالت میکند که اختلال صدابیزاری از کودکی آغاز و به مرور زمان بدتر میشود.
واکنشهایی که فرد از خود نشان میدهد معمولاً احساسی است و عصبانیت رایجترین آنهاست. اضطراب، افزایش فشارخون و ضربان قلب، تعریق و انقباضات عضلانی نمونههایی از این واکنشهای شدید است. به نظر میرسد واکنش افراد مبتلا به صدابیزاری به صداهایی که اعضای خانواده ایجاد میکنند نسبت به افراد غریبه شدیدتر باشد.
همه افراد جامعه تا حدی به صداهایی همچون انفجار ناگهانی یا صدای فریاد بلند واکنش منفی نشان میدهند؛ اما در افرادی که میسوفونیا دارند صداهایی که آراماند و ناخوشایند نیستند همچون صدای نفس کشیدن یا زمزمه میتواند به اندازه صداهای بلند آزاردهنده باشد.
صداهای محرک که افراد مبتلا به این اختلال به آن واکنش نشان میدهند از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ اما تنفر از صداهای مربوط به دهان و خوردن غذا و صدای نفس کشیدن در همه افراد دچار این اختلال مشترک است. به همین دلیل افرادی که از این بیماری رنج میبرند ترجیح میدهند تنها غذا بخورند و از جمع کنارهگیری کنند.
سوالی که پیش میآید این است که آیا میسوفونیا با بیماریهای جسمی و روانی همچون وزوز گوش، اختلال وسواس فکری، اختلال پرخوری یا اختلال استرس پس از سانحه مرتبط یا ناشی از این اختلالات است. تحقیقاتی در این زمینه انجام شده که یافتههای آنها نشان میدهد ممکن است ارتباطی وجود داشته باشد، اما هیچ کدام از این اختلالات نمیتوانند علائم میسوفونیا را به طور کامل توصیف کنند و میتوان نتیجه گرفت که میسوفونیا یک بیماری جدا و مستقل است.
طبق مطالعات انجامشده، ۲۹ درصد از افراد مبتلا با شنیدن صداهای محرک به صورت کلامی پرخاشگری میکنند و بیشتر از ۱۷ درصد افراد پرخاشگری خود را با پرت کردن اشیا نشان میدهند و حدود ۱۴ درصد به سمت فردی که صدا را ایجاد میکند هجوم میبرند.
این اختلال تاثیرات منفی بر زندگی و موقعیت اجتماعی آنها میگذارد و ترجیح میدهند که از حضور در اماکن عمومی اجتناب ورزند و روابطشان را محدود کنند چراکه در بیشتر مواقع روابط آنها با شکست مواجه میشود. حتی ممکن است این افراد به خودکشی فکر کنند.
متاسفانه شناخت ما از این بیماری و راههای درمان آن بسیار کم است و راه طولانیای برای شناخت بیشتر این بیماری پیش رو داریم. در حال حاضر تنها راه رویارویی با این اختلال آزاردهنده پیشگیری از تحریک فرد است. اطرافیان نزدیک این افراد نیز نقش موثری در رویارویی با این اختلال دارند. از آنجا که درمان دارویی خاصی برای این اختلال وجود ندارد، روشهای روانشناختی میتواند کمککننده باشد.