خورشید یکی از بهترین منابع ویتامین D برای بدن انسان است. عوامل مختلفی بر میزان ویتامین D که بدن یک فرد می تواند از قرار گرفتن در معرض خورشید دریافت کند، تاثیرگذار هستند که از آن جمله می توان به زمان روز، موقعیت جغرافیایی، رنگ پوست و استفاده از محصولات ضد آفتاب اشاره کرد.

ویتامین D یک ماده مغذی ضروری برای بدن انسان است. بدن برای جذب کلسیم به ویتامین D نیاز دارد. ویتامین D در رشد استخوان، بهبود استخوان و تقویت عملکرد سیستم ایمنی نقش دارد.

نکته هایی برای دریافت ویتامین D بیشتر از خورشید

زمانی که پرتوهای خورشید به پوست برخورد می کنند، فرآیندهای ساخت ویتامین D درون بافت ها آغاز می شوند.

افراد برای دریافت ویتامین D نیازی به برنزه کردن یا سوزاندن پوست خود ندارند. تمام ویتامین D مورد نیاز بدن برای یک روز را می توان تقریبا در نیمی از زمانی که طول می کشد تا پوست دچار سوختگی شود، تولید کرد.

عوامل بسیاری بر میزان ویتامین D دریافتی فرد از خورشید تاثیرگذار هستند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
زمان روز. هنگامی که پوست در میانه روز، زمانی که خورشید در بالاترین نقطه خود در آسمان قرار دارد، در معرض نور خورشید قرار بگیرد، ویتامین D بیشتری تولید می کند. اگر قصد دارید مدتی طولانی را در معرض نور خورشید سپری می کنید از محصولات ضد آفتاب استفاده کرده و بدن را هیدراته نگه دارید.
مقدار پوست در معرض نور. هرچه پوست بیشتری در معرض نور خورشید قرار بگیرد، ویتامین D بیشتری نیز در بدن تولید خواهد شد. به عنوان مثال، با قرار گرفتن پشت بدن در معرض نور خورشید نسبت به فقط دست ها و صورت امکان تولید ویتامین D بیشتر فراهم می شود.
رنگ پوست. پوست های روشن‌تر نسبت به پوست های تیره‌تر ویتامین D را سریع‌تر تولید می کنند.
محل زندگی فرد نسبت به خط استوا نیز می تواند اثر چشمگیری بر میزان ویتامین D تولیدی در بدن داشته باشد.
قرار گرفتن مکرر و به میزان متعادل در برابر نور خورشید مفید است، اما میزان بیش از حد مواجهه می تواند خطرناک باشد.
قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید می تواند به سوختگی پوست منجر شود که خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می دهد.

چگونه ویتامین D از خورشید دریافت می شود؟

بدن به منبعی پایدار از ویتامین D برای بسیاری از فرآیندهای خود نیاز دارد.
خورشید بهترین منبع طبیعی ویتامین D است. سپری کردن مدت زمانی کوتاه در معرض نور خورشید می تواند تمام ویتامین D مورد نیاز روزانه بدن را تامین کند. این می تواند به اندازه 15 دقیقه برای افرادی با پوست روشن و مقداری بیشتر برای افرادی با پوست تیره باشد.
مواد غذایی کمی حاوی مقادیر زیاد ویتامین D هستند، از این رو، افراد برای دریافت این ماده مغذی به میزان کافی باید به طور منظم در معرض نور خورشید قرار بگیرند.

زمانی که پرتوهای فرانبفش B خورشید با پوست برخورد می کنند، تولید ویتامین D در بافت پوست آغاز می شود. اما به خاطر داشته باشید که قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید می تواند موجب سوختگی پوست شده و به طور بالقوه به سرطان پوست منجر شود.
ویتامین D به بدن در جذب کلسیم کمک می کند که یکی از عناصر سازنده اصلی استخوان است. همچنین، بدن برای حفظ عملکرد درست اعصاب، عضلات، و سیستم ایمنی به ویتامین D نیاز دارد.

کمبود ویتامین D می تواند موجب بروز مشکلاتی در استخوان مانند راشیتیسم، استئومالاسی، و پوکی استخوان شود.

چه عواملی مانع دریافت ویتامین D از خورشید می شوند؟

استفاده از محصولات ضد آفتاب توانایی بدن برای تولید ویتامین D را محدود می کند. با این وجود، قرار گرفتن در معرض نور خورشید بدون استفاده از محصولات ضد آفتاب می تواند موجب آفتاب سوختگی شده و خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد.
قرار گرفتن در برابر نور خروشید از پشت شیشه پنجره نیز مانع از تولید ویتامین D در بدن می شود زیرا شیشه می تواند پرتوهای فرابنفش B را مسدود کند.
پوست برخی افراد نسبت به دیگران توانایی کمتری در ساخت ویتامین D دارد. برخی افراد ممکن است قادر به آزادسازی ویتامین D از سلول های چربی درون جریان خون نباشند.

همچنین، برخی افراد ممکن است توانایی تبدیل ویتامین D به حالت قابل استفاده برای بدن را نداشته باشند. از افرادی که ممکن است در معرض خطر کمبود ویتامین D قرار داشته باشند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افراد مسن
- افرادی با پوست تیره
- افراد چاق
- افراد مبتلا به بیماری کلیوی یا کبدی

روش های دیگر برای دریافت ویتامین D

منابع ویتامین D شامل خورشید، برخی مواد غذایی، و مکمل های ویتامین D می شوند.
در آمریکا، مقدار مصرف توصیه شده ویتامین D از غذا یا مکمل ها به شرح زیر است:
- کودکان و نوجوانان: 600 واحد بین المللی یا 15 میکروگرم
- بزرگسالان تا سن 70 سالگی: 600 واحد بین المللی یا 15 میکروگرم
- بزرگسالان 71 ساله یا پیرتر: 800 واحد بین المللی یا 20 میکروگرم
- طی دوران بارداری و شیردهی: 600 واحد بین المللی یا 15 میکروگرم
برخی مواد غذایی دارای سطوح بالاتر ویتامین D نسبت به دیگران هستند. تخم مرغ، ماهی ساردین، و ماهی سالمون از منابع خوب برای ویتامین D هستند. همچنین، برخی محصولات مانند شیر، ماست و غلات صبحانه با این ویتامین غنی می شوند.
غذاهای سرشار از ویتامین D و مکمل ها، به ویژه برای افرادی که دسترسی زیاد به نور خورشید ندارند و آنهایی که زمان زیادی را داخل ساختمان سپری می کنند، اهمیت دارند.

افراد مسن، افرادی با پوست تیره، افرادی که پوست آنها توانایی کمتری برای تولید ویتامین D دارد، و افرادی که در معرض خطر بیشتر برای کمبود ویتامین D قرار دارند می توانند مصرف مکمل را مد نظر قرار دهند.
در شرایطی که نادر است، مسمومیت با ویتامین D می تواند رخ داده و موجب حالت تهوع، یبوست، ضعف و آسیب کلیوی شود.
توصیه می شود که بزرگسالان میزان مصرف روزانه ویتامین D خود از غذا و مکمل ها را به کمتر از 4,000 واحد بین المللی محدود کنند. قرار گرفتن در معرض نور خورشید به طور معمول موجب مسمومیت با ویتامین D نمی شود.
همچنین، امکان تولید ویتامین D با استفاده از تخت های برنزه کننده پوست وجود دارد. در صورت استفاده از این تخت ها توصیه می شود مدت زمان استفاده نیمی از مدت زمانی باشد که موجب سوختن پوست می شود. همچنین، از تخت هایی با فشار کم پرتوهای فرابنفش B و نه آنهایی که به نور فرابنفش A با شدت بالا مجهز هستند، استفاده شود.