آلودگی هوا با افزایش خطر کاهش بینایی پیشرونده و برگشتناپذیر مرتبط است که بهعنوان دژنراسیون ماکولا در اثر افزایش سن (AMD) شناخته میشود.
نتایج مطالعه طولانیمدت به رهبری محققان کالج دانشگاه لندن (UCL) نشان میدهد که زندگی در مناطق آلوده احتمال ابتلا به دژنراسیون ماکولا را حداقل هشت درصد افزایش میدهد.
محقق اصلی این تحقیق، پروفسور پاول فوستر از موسسه چشمپزشکی UCL اظهار کرد: «ما خطر دیگر سلامتی، ناشی از آلودگی هوا را شناسایی کردیم و این مورد نیز بیانگر شواهدی مبنی بر این است که بهبود هوای تنفسی ما باید یک اولویت اصلی بهداشت عمومی باشد. یافتههای ما نشان میدهد که زندگی در منطقهای با هوای آلوده، بهویژه ذرات ریز یا ذرات مربوط به احتراق که از ترافیک جادهها ناشی میشود، میتواند موجب بیماری چشم شود.»
به نظر میرسد، حتی قرار گرفتن در معرض نسبتا کم آلودگی هوا نیز موجب خطر ابتلا به دژنراسیون ماکولا شود؛ بنابراین آلودگی هوا یک عامل خطر مهم قابلتغییر است که در تعداد زیادی از افراد موجب بیماری چشمی میشود.
دژنراسیون ماکولا، مهمترین علت نابینایی برگشتناپذیر در بین افراد بالای ۵۰ سال در کشورهای با درآمد بالاست، پیشبینی میشود که تعداد مبتلایان به این بیماری تا سال ۲۰۴۰ به ۳۰۰ میلیون نفر افزایش یابد. عوامل خطر شناختهشده در ابتلا به این بیماری شامل افزایش سن، استعمال دخانیات و آرایش ژنتیکی است.
آلودگی هوا در شرایط مغزی مانند بیماری آلزایمر، بیماری پارکینسون و سکته مغزی نقش دارد و نتایج مطالعه این گروه تحقیقاتی در سال ۲۰۱۹ نشان داد که آلودگی هوا با افزایش خطر گلوکوم (آب سیاه) مرتبط است. قرار گرفتن در معرض ذرات معلق یکی از قویترین عوامل پیشبینی کنندههای مرگومیر به دلیل آلایندههای هواست.
محققان برای دیدن اینکه آیا آلودگی هوا نیز ممکن است درخطر دژنراسیون ماکولا نقش داشته باشد، در ابتدای این مطالعه در سال ۲۰۰۶ از دادههای ۱۱۵ هزار و ۹۴۵ شرکتکننده ۴۰ تا ۶۹ ساله بدون مشکل چشمی استفاده کردند.
از شرکتکنندگان خواسته شد هرگونه تشخیص رسمی ابتلا به دژنراسیون ماکولا را توسط پزشک گزارش دهند. تغییرات ساختاری در ضخامت و یا تعداد گیرندههای نور در شبکیه – از نشانههای این بیماری- در ۵۲ هزار و ۶۰۲ شرکتکننده که دادههای کامل آنان در سال ۲۰۰۹ و ۲۰۱۲ در دسترس بود با استفاده از تصویربرداری شبکیه (توموگرافی انسجام نوری غیرتهاجمی یا OCT) ارزیابی شد.
میزان آلودگی هوای محیط محدود به موارد ذرات معلق (PM۲.۵)، نیتروژن دیاکسید (NO۲) و اکسیدهای نیتروژن (NOx) بود. برآورد این موارد توسط واحد آمار بهداشتی، بهعنوان بخشی از پروژه تعیینکنندههای زیستمحیطی بهداشت BioSHaRE-EU ارائهشده است. برای محاسبه میانگین سالانه سطح آلودگی هوا در آدرس خانه شرکتکنندگان از اطلاعات رسمی در مورد ترافیک، کاربری زمین و مکان نگاری (توپوگرافی) استفاده شد.
گروه تحقیقاتی پس از محاسبه عوامل بالقوه تاثیرگذار مانند شرایط سلامتی اساسی و شیوه زندگی، دریافت که افراد در مناطقی که سطح بالاتری از آلودگی ریز گردها را دارند، بیشتر احتمال دارد که دژنراسیون ماکولا را گزارش کنند (بهطور مشخص، هشت درصد تفاوت در ابتلا به دژنراسیون ماکولا بین افراد در صدک ۲۵ و ۷۵ سطح آلودگی). تمام آلایندهها بهجز ذرات درشت با تغییر در ساختار شبکیه همراه بودند.
محققان هشدار میدهند که این مطالعه مشاهدهای نمیتواند علت را تایید کند، اما یافتههای آنان با شواهد از سایر نقاط جهان مطابقت دارد.
اگرچه این گروه هنوز نمیتواند سازوکاری برای این مورد تایید کنند، اما آنان بیان کردند که آلودگی هوای محیط بهطور قابل قبولی میتواند از طریق استرس اکسیداتیو یا التهاب با دژنراسیون ماکولا در ارتباط باشد.
محقق ارشد این تحقیق، دکتر شارون چوا از موسسه چشمپزشکی UCL اظهار کرد: «قرار گرفتن در معرض بیشتر آلودگی هوا نیز با ویژگیهای ساختاری دژنراسیون ماکولا همراه بود که ممکن است نشان دهد، سطح بالاتر آلودگی هوا باعث میشود سلولها در معرض آسیبپذیری بیشتر با تغییرات نامطلوب و افزایش خطر دژنراسیون ماکولا قرار گیرند.»
نتایج این تحقیق در نشریه بریتانیایی Ophthalmology منتشر شده است.