به گزارش مشرق؛ یک مقام نهاد ریاست جمهوری فرانسه روز سهشنبه در گفتگو با خبرگزاری فرانسه اعلام کرد که دولت ایران باید تعهدات هستهای خود ذیل برجام را رعایت و برنامه هستهای خود را محدود کند تا آمریکا به برجام بازگردد.
این مقام فرانسوی که خبرگزاری فرانسه از افشای نامش خودداری کرده، در خصوص آینده برجام و احتمال بازگشت آمریکا به این توافق گفت: «اگر آنها [ایرانیها] درباره مذاکرات جدی هستند و میخواهند به تعهدات جدیدی از سوی همه طرفهای برجام دست یابند، ابتدا آنها باید از اقدامات تحرکآمیز دست بردارند و در وهله دوم باید به چیزی که دیگر به آن احترام نمی گذارند، یعنی تعهداتشان، احترام بگذارند.
اعضای اروپایی برجام در حالی طی ماههای اخیر با انتشار بیانیههای متوالی از ایران خواستهاند به تعهدات هستهای خود ذیل برجام پایبند باشد که خودشان تاکنون کوچکترین تلاشی برای انجام تعهداتشان صورت ندادهاند. آنها از زمان خروج آمریکا از برجام در اردیبهشتماه ۱۳۹۸ تاکنون بارها به ایران وعده دادهاند که خسارات خروج آمریکا از برجام را جبران خواهند کرد؛ اما تاکنون هیچیکی از وعدههای آنها از جمله راهاندازی یک سازوکار مالی برای تسهیل تجارت با ایران عملی نشده و یا صرفاً در حد اقدامات نمایشی باقی مانده است.
کوتاهیهای مکرر طرفهای اروپایی برجام در عمل به تعهدات برجامی خود در نهایت باعث شد که ایران نیز درست یک سال پس از خروج آمریکا از برجام تصمیمات تازهای را برای ایجاد توازن در برجام اتخاذ کند.
شورایعالی امنیت ملی ایران روز چهارشنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ در واکنش به کوتاهی کشورهای اروپایی در اجرای این وعدهها و تعهدات، در بیانیهای اعلام کرد جمهوری اسلامی ایران در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی و حقوق تصریحشده خود مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، برخی اقدامات خود ذیل برجام را متوقف خواهد کرد.
در ادامه ایران طی پنج مرحله با فواصل ۶۰روزه اقدام به کاهش تعهدات هستهای خود ذیل برجام کرد و بین این مراحل به طرفهای اروپایی اعلام کرد که اگر آنها به تعهدات خود ذیل برجام عمل کنند، ایران آمادگی دارد که برای بازگشت به تعهدات هستهای خود ذیل برجام با آنها مذاکره کند.
در پی تداوم بیاعتنایی طرفهای اروپایی برجام به تعهدات خود ذیل این توافق چندجانبه، جمهوری اسلامی ایران شامگاه یکشنبه ۱۵ دیماه ۱۳۹۸ در بیانیهای اعلام کرد که در گام پنجم کاهش تعهدات خود، آخرین مورد کلیدی از محدودیتهای عملیاتی خود در برجام، یعنی «محدودیت در تعداد سانتریفیوژها» را کنار میگذارد، بدین ترتیب برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایران دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنیسازی، درصد غنیسازی، میزان مواد غنیشده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست و منبعد برنامه هستهای ایران صرفاً بر اساس نیازهای فنی خود پیش خواهد رفت.
در این بیانیه نیز تأکید شد که همکاری جمهوری اسلامی ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همچون گذشته ادامه خواهد یافت و در صورت رفع تحریمها و منتفع شدن ایران از منافع برجام، جمهوری اسلامی ایران آماده بازگشت به تعهدات برجامی خود است.
اما این پایان کار نبود و مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران روز سهشنبه ۱۱ آذرماه در واکنش به ترور ناجوانمردانه شهید دکتر محسن فخریزاده دانشمند هستهای برجسته ایرانی و سکوت کشورهای غربی در قبال این اقدام تروریستی، کلیات طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها» که از چند ماه قبل تحت بررسی و تدوین بود را به تصویب رساند.
بر اساس ماده ششم طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها»، دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است بر اساس بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام، ظرف مدت ۲ ماه از تصویب این قانون، دسترسی های نظارتی فراتر از پروتکل الحاقی بر اساس برجام را متوقف کند.
همچنین ماده هفتم این طرح، دولت جمهوری اسلامی ایران را موظف میکند که پس از ۳ ماه از تصویب نهایی آن، گزارش دقیق اقدامات انجام شده از جانب طرف های برجامی در زمینه بازگشت به اجرای کامل تعهداتشان وفق برجام و رفع تحریمها علیه جمهوری اسلامی ایران را به مجلس شورای اسلامی ارائه کند. چنانچه تا آن تاریخ روابط بانکی ایران در اروپا و و میزان خرید نفت آنها از ایران به شرایط عادی و رضایت بخش بازنگشته باشد، دولت مکلف است اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف نماید.
به گفته مهدی محمدی مشاور رئیس مجلس شورای اسلامی، طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها و صیانت از منافع ملت ایران یکی از دورانسازترین قوانین کشور است که مجلس با افتخار، بیش از ۴ ماه برای تدوین و به سرانجام رساندن آن تلاش و رایزنی کرده است.
مشاور رئیس مجلس شورای اسلامی در یادداشتی درباره ارتباط طرح راهبردی مجلس با ترور ناجوانمردانه شهید فخری زاده دانشمند هستهای کشورمان تصریح کرد: شهادت شهید فخری زاده زمان بندی این طرح را جلو انداخت. البته این طرح فقط یک گوشه ای بسته جامعی است که برای پاسخ به روند فشارهای غرب در دو سال گذشته تهیه شده و بقیه اجزاء این بسته نیز منطق و زمان بندی خاص خود را دارد.