سن خودکشی انگار کاهش یافته و به نوجوانان رسیده است. نوجوانانی که باید در رویاپردازی، بازی و تحصیل شان غرق باشند به مرگ فکر می کنند. البته زنگ خطر از آنجا به صدا درآمده است که برآورد آماری نشان می دهد که خودکشی در ایران دیگر سن ندارد و از کودکی تا مسنی، همه رده های سنی را در برگرفته است.حتی میزان تحصیلات و درآمد

خودکشی دو دختر دزفولی با قرص برنج، خودکشی رضا فیوجی، خودکشی دختر 15 ساله مشهدی، خودکشی پسر 18 در کانون اصلاح و تربیت، خودکشی نرگس 16 ساله، خودکشی دختر 15 ساله ایلامی، خودکشی دختر 14 ساله تهرانی، خودکشی دختر 17 ساله رامهرمزی، خودکشی پسر 12 ساله در سعادت آباد تهران، خودکشی پسر 11 ساله بوشهری و... فقط چند خودکشی نوجوانان در سال جاری است.

واقعا خودکشی ها افزایش یافته یا خبرهای آن بیشتر منتشر می شود؟

اردشیر گراوند، آسیب شناس و جامعه شناس به این سوال پاسخ داده و گفت: یکی از خوبی های فضای مجازی این است که واقعیات نظام اجتماعی را بیان می کند. ولی من فکر می کنم روند خودکشی افزایش یافته است. آنهم به دلیل شرایط اقتصادی، اجتماعی، محدودیت های زندگی و حتی محدودیت های تردد است.

مردان خشن تر خودکشی می کنند

وی با اشاره به این که الگوی خودکشی ایران عموما ناشی از فشارهای اجتماعی – اقتصادی است، افزود: قبلا نیز اقدام به خودکشی زنان بیشتر بود اما خودکشی مردان بیشتر رخ می داد. چون مردان خشن تر خودکشی می کنند. بنابراین خودکشی افزایش یافته است.

حمایت های روانی در فرهنگ ما وجود ندارد

اردشیر گراوند گفت: تعصب های اجتماعی امروزه نسبت به 20 سال پیش کم شده است. بعید می دانم که فشارهای تعصبی باعث افزایش خودکشی باشد. الگوی جدید خودکشی فعلی کشور بیشتر بر پایه فردگرایی، فشارهای اقتصادی و اجتماعی، مسائل روانی و... به ویژه در دوره کرونا است. متاسفانه به بهداشت روانی مردم کمکی نمی کنیم. یعنی حمایت های روانی و اجتماعی در فرهنگ ما وجود ندارد.

فقر و کنترل فرهنگی دلیل افزایش خودکشی

این آسیب شناس با اشاره به مناطقی که خودکشی نوجوانان زیاد رخ می دهد، افزود: فکر می کنم هنوز الگوی خودکشی در استان ایلام، لرستان، کرمانشاه و بخشی از همدان باشد. البته خودکشی در شهرهای دیگر نیز رخ می دهد اما الگوی خودکشی در این استان ها بیشتر است. این مناطق محروم هستند و فشارهای اجتماعی، اقتصادی و کنترل های فرهنگی - اجتماعی در این استان ها زیاد است. هنوز فقر اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در این استان ها حاکم است.

وی افزود: خودکشی در تهران و کلانشهرها کمتر است. شاید تعداد خودکشی در تهران و کلانشهرها بیشتر باشد اما نسبت آن به جمعیت این شهرهای بزرگ کمتر است. هر چه شهرها کلان و مدرن تر باشد رنگ کنترل های اجتماعی از بین می رود و فقر مردمش کمتر از مناطق دیگر است.

افسردگی ناشی از ممنوعیت ترددهای کرونایی

اردشیر گراوند در پاسخ به این سوال که ممنوعیت ترددها چطور در خودکشی نوجوانان تاثیر دارد؟ تاکید کرد: بخش عمده ای از تلطیف اجتماعی در رفت و آمدهای خانوادگی و فردی رخ می دهد. ارتباطات اجتماعی انسان را به روز و امیدوار به زندگی می کند. محدودیت های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی قاعدتا افسردگی را تشدید می کند. افراد وقتی به اوج افسردگی می رسند به خودکشی دست می زنند. نبود ارتباطات، انزوا و افسردگی از جمله پیامدهای ممنوعیت های رفت و آمد است.

فضای مجازی خودکشی را کاهش داده است

قبل از کرونا نگران بودیم که ارتباطات به فضای مجازی ختم شود اما کرونا و محدودیت های مردم را بیشتر به فضای و ارتباطات مجازی کشاند. این آسیب شناس در پاسخ به این سوال که آیا فضای مجازی می تواند خودکشی نوجوانان را کاهش دهد یا خیر؟

گفت: فضای مجازی به این موضوع که انسان ها به هم نزدیک شوند، کمک کرده است. با وجود ویدئو چت ها و ویدئو کال ها در کاهش خودکشی ها بی تاثیر نبوده است اما هیچ گاه تعامل تصویری نمی تواند جای تعامل حضوری را بگیرد.

تعاملات حضوری از جنس و نوع دیگری بوده و مدل ارتباط حضوری با ارتباط مجازی متفاوت است. فضای مجازی بخشی از فقدان وحشتناک ارتباطات را در نوجوانان کاهش می دهد. فضای مجازی جای ارتباطات انسانی را نمی گیرد فقط ساعاتی از اوقات فراغت نوجوانان را پر می کند.