به گزارش خبرنگار اقتصاد بینالملل خبرگزاری فارس به نقل از بلومبرگ، طی دهههای گذشته و از زمانی که برجهای سر به فلک کشیده در دبی پدیدار شدند این شهر به تغییر عادت کرده است اما به نظر میرسد دوران طلایی این شهر عربی به عنوان مرکز تجارت خاورمیانه تمام شده و شاهد روند نزولی آن هستیم.
شرکتهای ساخت وساز همچنان به فعالیتهای خود و ساخت ساختمانهای بلندمرتبه در دبی ادامه میدهند و شما همه جا جرثقیل میبینید اما هیچ کسی نسبت به آینده مطمئن نیست و معلوم نیست چه کسی در این واحدهای مسکونی، تجاری و اداری قرار است، فعالیت کند.
جنب و جوش در فروشگاههای دبی به شدت کاهش یافته و خبری از جمعیت و رستورانهای شلوغ در آن نیست.
مهاجران که منبع اصلی رشد اقتصادی دنیا بودند نیز در حال بازگشت به کشورهای خود هستند یا اینکه حداقل به فکر این مسله افتادند چرا که هزینه فعالیت اقتصادی و زندگی در دبی به شدت افزایش یافته است.
شرکتهای بزرگ موجود در این منطقه نیز از هواپیمایی امارات گرفته تا شرکت انبوه ساز امار نیز گزارش سود ناامید کنندهای را نسبت به دوره سه ماهه سوم سال جاری منتشر کردند.
بورس دبی بدترین عملکرد را از سال 2008 تاکنون تجربه میکند.
شرایط نامساعد فعالیت اقتصادی در دبی به طور کامل از ماه آوریل به بعد مشخص شده است و در آن زمان شیخ محمد بن راشد آل مکتوم نخستوزیر امارات و حاکم دبی صد نفر از مدیران بزرگ شرکتهای فعال در امارات را دور هم جمع کرد تا در این زمینه گفتوگوهایی صورت گیرد.
در این نشست مدیران شرکتها مشکلاتی نظیر مالیاتهای سنگین تا شرایط سخت صدور ویزا برای اتباع خارجی و زمانی که آنها شغل خود را از دست دادهاند از جمله مهمترین عوامل تاثیرگذار بر روند رو به نزول جایگاه دبی عنوان کردند.
بالا رفتن مالیات باعث شده این شهر جذابیت پیشین خود را که معافیت مالیاتی بود برای شرکتها از دست بدهد.
نتایج این نشست به اتخاذ تصمیماتی از سوی حکام دبی منجر شد که هنوز آنها در حال اجرای این تصمیمات هستند اما به نظر نمیرسد دولت امارات بتواند از سقوط دبی جلوگیری کند و در واقع امکان جلوگیری از سقوط جایگاه این شهر برای حکام عرب این شیخ نشین وجود ندارد.
حاکمان دبی از شیخ محمدبن راشد گرفته تا جانشینان وی توانستند یک شهر ساحلی ماهیگیری را به یک مرکز تجاری، گردشگری و مالی در منطقه تبدیل کنند اما این روند هم اکنون رو به تغییر است.
از زمان سقوط قیمت نفت در سال 2014 به بعد ورود گردشگران عرب از کشورهای حاشیه خلیج فارس به دبی کاهش یافت البته گردشگران هندی و چینی جای آنها را پر کردند اما هندیها و چینیها بیش از شهروندان عرب حاشیه خلیج فارس مقتصدتر و محتاطتر هستند.
بیشترین کاهش ورود گردشگران به دبی از سوی عربستان بوده است چرا که دولت این کشور در حال اجرای سیاستهای ریاضت اقتصادی است و توزیع ثروت در میان بخش خصوصی این کشور کاهش یافته است.
از طرف دیگر بروز جنگ تعرفهای در جهان در کنار تحریمهای آمریکا علیه ایران باعث شده است که جایگاه دبی به عنوان مرکز تجارت منطقهای تحتالشعاع قرار گیرد.
جیم کرین نویسنده کتاب ْشهر طلا: دبی و رویای سرمایهداری، میگوید: اما مشکل جدیتر وجود دارد دبی توانسته بود خود را به نوعی شبیه سوئیفت در خلیج فارس مطرح کند و به مکانی برای تجارت به دور از رقابتهای خشن در خاورمیانه بدل شود.
اما کشور امارات که دبی در آن قرار دارد هم اکنون خود به نقشآفرینی فعال در مناقشات منطقهای تبدیل شده و از جنگ در لیبی گرفته تا یمن همچنین تحریم قطر حضور دارد.
کرین میگوید: دبی در بخش قابل توجهی از شرایطی که هم اکنون در آن حضور دارد، مقصر نبوده است.
شما میتوانید با همسایه خود تجارت کنید یا وارد جنگ شوید اما اینکه هر دوی آن را انجام دهید کار بسیار سختی خواهد بود.
باربارا لیف که تا ماه مارس سفیر آمریکا در امارات بود میگوید: داستان اخراج شهروندان قطری از امارات به دستور دولت این کشور شرکتهای فعال در دبی را شوکه کرد چرا که آنها از دفاتر مرکزی خود در این شهر در تمام منطقه فعالیت میکردند. مدیران آمریکایی به طور خاص نسبت به این مسئله و چشمانداز حضور در امارات و احتمال مجبور شدن به انتخاب یک طرف مناقشه به شدت نگران شدهاند.
وی میگوید: این مسئله یک سایه تاریک را بر فعالیت در دبی انداخت. این مسئله که شرکتهای فعال در امارات دیگر نتوانند به صورت مستقیم کالا و خدمات خود را به قطر منتقل کنند، به هیچ عنوان مطلوب نبود.
اما اختلاف با قطر همه ماجرا نبود. از طرف دیگر ولیعهد عربستان طی ماههای گذشته برخی شاهزادهها و سرمایهداران این کشور را در ریاض جمع کرد و در هتل ریتز- کارلتون زندانی کرد. د رادامه این ماجرا بانک مرکزی امارات در راستای اجرای فرامین سعودیها از بانکهای این کشور خواست تا اطلاعات حساب این شهروندان سعودی را افشا کنند.
کرین معتقعد است: سرمایهداران در دبی هم اکنون نگرانی به جایی دارند. دولتها نباید امکان دسترسی به جزئیات حساب بانکی افراد در دیگر کشورها را با صدور یک درخواست ساده داشته باشند.
از طرف دیگر دبی با یک مشکل دیگر مواجه است و آن کاهش ذخایر منابع انرژی فسیلی در این شهر است که آن را مجبور کرده به سمت اقتصاد غیرنفتی برود.
سقوط قیمت نفت در سال 2014 تمام کشورهای نفتی حاشیه خلیج فارس را به سمت برنامهریزی برای دوران پسانفت و تبدیل کردن پایتختهای خود به مراکز تجارت منطقهای سوق داد.
دبی البته تا حدودی به این دلیل که از مدتها قبل مرکز تجارت منطقه بود توانست تا حدودی نقش خود را حفظ کند اما هزینه زندگی و فعالیت در این شهر به شدت طی سالهای گذشته افزایش یافته است.
در سال 2013 رتبهبندی مؤسسه مرسر نیویورک، دبی را به عنوان نودمین شهر با بیشترین هزینه برای زندگی مهاجران معرفی کرد اما هم اکنون دبی 26 شهر پرهیزنه برای زندگی مهاجران محسوب میشود.
همین مسئله باعث شده است که مهاجرانی که سالها سابقه حضور در دبی را داشتند طی چند ماه گذشته روند بازگشت به کشورهای خود را آغاز کنند چرا که از یک طرف هزینه زندگی در دبی بالا رفته و از طرفی دیگر حقوق مهاجران کاهش یافته است.
طی سال 2015 تا 2016 نیز دبی شاهد تعدیل شدید نیرو از سوی شرکتهای فعال در این شهر بود و مطالعات نشان میدهد نیمی از این شرکتها هنوز برنامهای برای جذب نیرو ندارند.
انتهای پیام/