شرکت گوگل با تغییر لوگوی خود به مناسبت به اوج رسیدن پربارشترین بارش شهابی جوزایی سال که امشب و آغازین ساعات بامداد فردا اتفاق میافتد، به استقبال آن رفته است.
لوگوی گوگل امروز نشانگر به اوج رسیدن بارش شهابی جوزایی است که هر ساله با دیدنیترین بارش شهابی، نگاه همگان را به خود جلب میکند.
بارش شهابی جوزایی ۲۰۱۸ امشب (۱۳ دسامبر) آسمان را به آتش خواهد کشید. این بارش شهابی جذاب هر ساله همین موقع در ماه دسامبر اتفاق میافتد که از یک سیارک به نام "فایتون ۳۲۰۰" نشات میگیرد. این سیارک ۳۵ سال پیش کشف شده است و نام خود را از پسر خدای یونان باستان (آپولو) وام گرفته است.
در سال ۲۰۱۷، ابر ماه (supermoon) رصد این بارش را سخت کرد، اما امسال اگر هوا صاف باقی بماند، میتواند بهترین سال برای تماشای بارش شهابی باشد.
برای رصد بارش شهابی امشب، نیازی به یک تلسکوپ یا دوربین دوچشمی وجود ندارد. قطعات جدا شده از سیارک فایتون(Phaethon) حدود ساعت ۲ بامداد به وقت ایران که انتظار بیشترین بارش با سرعت ۱۲۰ شهاب در ساعت را داریم، قابل مشاهده هستند.
گرد و غبار کیهانی ممکن است از تصادف با یک شیء در حال پرواز دیگر ایجاد شود، اما احتمال بسیار کمی برای فرود یک شهاب سنگ بر روی زمین وجود دارد، چرا که آنها معمولا در اتمسفر زمین تجزیه میشوند.
لوگوی امروز گوگل، مسیر این براش شهابی را از جو زمین به سمت آسمان دنبال میکند.
مدار فایتون طوری است که آن را از عطارد به خورشید نزدیکتر میکند. به همین دلیل، گرمای شدید خورشید موجب میشود قسمتهایی از این سیارک جدا شود و یک دنباله از خود به جای بگذارد.
هر ساله در ماه دسامبر، مدار زمین در مسیر این دنباله قرار میگیرد و این دنباله در ارتفاع ۱۲۷ هزار کیلومتری با جو زمین برخورد میکند.
برای شرایط مطلوب رصد، باید تا آنجا که ممکن است از نور مزاحم شهرها دور شد و رو به سمت جنوب داشت.
بارش شهابی جوزایی یکی از بزرگترین بارشهای شهابی سالانه است که کانون بارش آن در صورت فلکی جوزا به نظر میرسد. این بارش شهابی، از زمانی که بشر آن را شناخته همیشه جزء چند بارش شهابی بزرگ سال بوده و معمولا بزرگترین بارش شهابی سال میشود و به همین دلیل هواداران زیادی دارد، اما گاهی جای خود را به بارشهای شهابی دیگری چون برساوشی و ربعی میدهد.
این بارش معمولا در حدود روز ۱۶ ماه آذر آغاز میشود و در روز ۲۳ ماه آذر به اوج میرسد و در روز ۲۷ ماه آذر پایان مییابد.
نرخ ساعتی سرسویی اوج این بارش تا سال ۲۰۰۰ میلادی معمولا به ۱۰۰ هم نمیرسید، اما پس از آن بهطور غیر عادی افزایش پیدا کرد و نرخ ساعتی سرسویی اوج این بارش پس از سال ۱۹۹۹ میلادی هرگز به زیر ۱۲۰ نرسیده است و حتی در سال ۲۰۰۳ میلادی نرخ ساعتی سرسویی این بارش به ۲۵۱ رسید که در نوع خود بینظیر بوده است.
این بارش از معدود بارشهای شهابی است که منشأشان دنبالهدار نیست و سیارک است. منشا این بارش سیارک فایتون ۳۲۰۰ است که به نظر برخی اخترشناسان نوعی جرم به نام دنبالهدار خاموش است. چگونگی تولید شهابها به دست سیارکها تاکنون معما باقی مانده است.
شهابهای این بارش قطر زیادی دارند و به همین دلیل، این بارش، شهابهای روشن زیادی دارد و آذرگویها در میان آنان فراوانند. سرعت میانگین شهابهای این بارش نسبت به سیاره زمین در اوقات اوج بارش شهابی جوزایی معمولا حدود ۳۵ کیلومتر بر ساعت است که برای یک بارش شهابی بزرگ سرعت کمی بهشمار میآید.
سیارک فایتون ۳۲۰۰ که منشا این بارش است سال نجومی حدود ۱٫۴ سال دارد و در اوقات حضیضش با خورشید تنها حدود ۲۱ میلیون کیلومتر با خورشید فاصله دارد که از نیم فاصله میانگین سیاره عطارد با خورشید هم کمتر است. کوتاه بودن سال نجومی این سیارک باعث میشود که توده ذرات این بارش به تندی تقویت شوند و به همین دلیل نرخ ساعتی سرسویی اوج این بارش زیاد تغییر نمیکند.