گروه محیط زیست و گردشگری خبرگزاری فارس _ سمیرا خباز: «فتح الله امیری» مستندساز حیات وحش جایزه مردمی بهترین فیلم داوزدهمین جشنواره بین المللی «سینما حقیقت» را دریافت کرد. «در قلمرو دُم عنکبوتی» تازه‌ترین اثر او است که مورد اقبال تماشاگران قرار گرفت. این مستند در اولین حضور بین المللی خود، به بخش مسابقه جشنواره وایلد اسکرین ۲۰۱۸ راه یافته بود.
در قلمرو دم عنکبوتی به کارگردانی فتح الله امیری به تهیه‌کنندگی دکتر محمد اعلا روایتی از یافتن افعی دُم عنکبوتی تکامل یافته‌ترین افعی دنیا در میان ۳ هزار گونه مار کشف شده در جهان در یکی از شهرستان‌های استان ایلام است.
فارغ از جذابیت دم عنکبوتی از دیدگاه زیست شناسی آن، داستان یافتن این‌گونه منحصر به فرد یک داستان دراماتیک است. گروه تولید فیلم با یک جوان کشاورز به نام «محمود» آشنا می‌شوند که آنها را در یافتن دُم عنکبوتی یاری می‌کند و این همراهی سرنوشت جدیدی را برای جوان کشاورز رقم می‌زند.
فتح الله امیری کارگردان این مستند برگزیده در گفت‌وگو با خبرنگار گروه محیط‌زیست و گردشگری خبرگزاری فارس، ماجرای ساخت مستندش را این‌گونه روایت می‌کند که در سال ۱۳۸۹ از اداره محیط‌زیست استان ایلام با من تماس گرفتند و گفتند، شخصی به نام بهزاد فتحی‌نیا که دانشجوی دکترای بیوسیستماتیک است در جریان تحقیقاتش با موجود عجیبی با دمی شبیه عنکبوت مواجه شده است.
برایم این سؤال پیش آمد که مگر می‌شود چنین ماری در جهان وجود داشته و هیچ کس تا به حال آن را ندیده باشد تا اینکه با بهزاد فتحی‌نیا تماس گرفتم و او تصویری از نمونه زنده‌ای از افعی را برایم با کمک دوربین موبایلش ارسال کرد. به او گفتم اگر چنین ماری وجود داشته باشد من حاضرم یک فیلم در مورد آن بسازم. شکل و شمایل دم عنکبوتی برایم واقعا شگفت انگیز بود و شروع به تحقیق در این مورد کردم.
در زمان رسیدن خبر کشف دم عنکبوتی در حال ساخت فیلمی تحت عنوان «خزندگان استان ایلام» بودم که با نام هنری «حیات در رگ‌های سرد» در سال ۹۳ جایزه بزرگ سینما حقیقت را دریافت کرد و داستان قلمرو دم عنکبوتی از دل آن مستند بیرون آمد.
چون فتحی نیا به‌طور اتفاقی افعی را پیدا کرده بود نمی‌دانستیم از کدام منطقه از طبیعت ایلام به دنبال آن باشیم تا اینکه جوان کشاورزی به نام محمود منصوری را به صورت اتفاقی دیدیم و در گپ و گفت‌های اولیه او به ما گفت می‌داند درباره چه موجودی صحبت می‌کنیم و یادآور شد تا الان چند تا از این مار را کشته است.
محمود همان روز اول چند نمونه از افعی دم عنکبوتی را در طبیعت اطراف شهرستانش نشان‌مان داد و در جریان فیلمبرداری در کنارمان حضور داشت، تا اینکه حس کردم وی فرد با استعداد و با اخلاقی است.
به ذهنم رسید که برای فیلمبرداری از افعی هم از محمود کمک بگیرم. دوربینی به او دادم و با مهدی نورمحمدی دوست مستندسازم که ساکن ایلام بود، صحبت کردم تا به محمود آموزش دهد چطور از حیات وحش فیلمبرداری کند.
یک دوربین هندی‌کم در اختیارش گذاشتم و نحوه استفاده از آن را هم به او آموختم. بعد از دو ساعت محمود که خیس عرق بود به سوی من آمد، دیدم از دو کفتار، کبکی که بر روی ۲۰ تخم نشسته بود و کندوی عسلی در صخره‌ها فیلم گرفته، پلان‌هایش اندازه یک سال کار ارزشمند بود. این در حالی بود که من ده روز درگیر فیلمبرداری از صحنه شکار افعی بودم و نتوانستم فیلم خوبی از آن بگیرم.
مهدی نورمحمدی یک سال بعد با دستیاری محمود اثر ارزشمند فیلم «در پناه بلوط» را ساخت و جایزه بزرگ سینما حقیقت را از آن خود کرد.
رشد محمود ادامه یافت، در عین اینکه اخلاقش تغییری نکرد و بسیار متین بود. کم کم فیلم «حیات در رگ‌های سرد» معروف شد و تورهای خارجی و ایرانی بسیاری برای عکاسی از مارها به منطقه چوار ایلام(منطقه زیست دم عنکبوتی) رفت و آمد کردند و سرانجام خبر کشف دم عنکبوتی به «پروفسور اندرسون» ۹۴ ساله، پدر علم خزنده‌شناسی رسید و او به خانه محمود آمد تا بتواند این افعی را از نزدیک ببیند.
اندرسون همان‌طور که در فیلم (قلمرو دم عنکبوتی) هم آمده روایت شده است لحظه دیدن افعی گفت: دیگر می‌توانم راحت بمیرم.
این اتفاقات پی در پی تأثیر بسیاری بر روی محمود گذاشت و او را تبدیل به حافظ افعی‌های ایلام کرد.
محمود در راه ساخت و فیلمبرداری آثار مستند با نورمحمدی همراه شد و امسال فیلم «آواز جغد کوچک» با فیلمبرداری‌اش در جشنواره سینما حقیقت کاندید دریافت جایزه شد.
فتح الله امیری «در قلمرو دم عنکبوتی» را فیلم رشد یافتن محمود منصوری از قالب یک جوان ساده کشاورز به حافظ تمام قد حیات وحش می‌داند که توانسته با کمک او از رفتارهای خاص دم عنکبوتی فیلمبرداری کند.
این مستندساز کشور از کاندید شدن محمود برای دریافت جایزه وایلد اسکرین می‌گوید که ماجرای جالبی دارد آنطور که امیری نقل کرد: انگلیسی‌ها با آن اخلاق حسابگرانه‌شان محمودرا برای دریافت جایزه دعوت کردند و گفتند تمام هزینه‌هایت پای ماست تو فقط خودت را به مراسم برسان، این در حالی است که حتی حاضر به تقبل هزینه‌های من به عنوان کارگردان اثر نشدند.
وی ادامه داد: محمود کاندید جایزه کشف یک استعداد درخشان وایلد اسکرین شده بود، چون روند فیلم نشان داد یک کشاورز می‌تواند چه استعدادی در حفاظت از طبیعت داشته باشد.
البته محمود منصوری به دلیل اینکه نتوانست ویزا دریافت کند به این سفر نرفت، امیری با خنده گفت: البته خدا را شکر چون ما می‌ترسیدیم انگلیسی‌ها با هزاران کلک او را نگه دارند.
درنهایت محمود منصوری موفق به دریافت جایزه پاندا یا جایزه اسکار سبز شد که به گفته برگزارکنندگان این جایزه برای اولین بار به یک ایرانی این جایزه را دریافت کرده است.
امیری با ابراز خوشحالی از اینکه جایزه ویژه تماشاگران را دریافت کرده است گفت: باعث افتخار است که در کنار اسم‌های بزرگ برنده جایزه مردمی شدم، اما از اینکه مستندم کاندید دریافت جایزه داوران نشده، کمی دلخورم؛ چراکه این اثر جایزه اسکار سبز را گرفته است.
وی در خصوص استقبال مردمی از فیلمش می‌گوید: به نظرم رشد یک کشاورز ساده و پایان خوش این مستند باعث اقبال مردم شد. این فیلم به جای سیاه‌نمایی حس خودباوری به مردم منتقل کرده است.
بنا به گفته کارگردان در قلمروی دم عنکبوتی، محمود پس از کسب این موفقیت‌ها به دنبال این است که خانه‌اش را تبدیل به یک اقامتگاه بوم‌گردی کند تا به واسطه آن تورهای گردشگری و محیط زیستیبا فراغ بال برای دیدن افعی دم عنکبوتی به این منطقه بیایند.
امیری هم تصمیم گرفته است تمام جوایز دریافت‌شده این فیلم را به خانه بوم‌گردی محمود منتقل کند تا صرف حفاظت از حیات وحش آن منطقه بخصوص افعی منحصر به فردش شود.
وی معقتد است: مستندسازها باید گاهی از فیلم‌سازی عبور کنند و بر روی سوژه‌هایشان اثر مثبت بگذارند.
این اتفاق در مستند اخیرش رخ داده و به مردم این منطقه دیگر به ارزش افعی دم عنکبوتی پی برده و به شدت مراقب آن هستند. در صورتی که پیش از این به علت ناآگاهی از ارزش زیست محیطی این گونه مار افعی هر بار آن را در محل زندگی‌شان مشاهده می‌کردند، می‌کشتند.
این مستند ساز حیات وحش عزم مردم محلی برای حفاظت از محیط زیست را بالاترین و تاثیرگذارترین نوع حفاظت دانست و گفت: د راین مستند به صورت غیر مستقیم به این هدف رسیده‌ام
انتهای پیام/