به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، روسیه بزرگ‌ترین کشور جهان است با 144 میلیون جمعیت، تولید ناخالص داخلی بیش از 1.5 تریلیون دلار را دارا است. روس‌ها بزرگ‌ترین تولیدکنندهٔ مجموع نفت خام و میعانات گازی جهان هستند و در کنار میزان قابل‌توجهی زغال‌سنگ درسکوی دوم برداشت از مخازن گاز طبیعی ایستاده‌اند.

اقتصاد روسیه به میزان قابل‌توجهی به این هیدروکربن‌ها وابسته است. نفت و گاز طبیعی تقریباً 30 درصد بودجه سالانه کشور را تأمین می‌کند. اروپایی‌ها مشتری دائم نفت و گاز روسیه هستند بطوری که بیش از 60 درصد نفت خام و 75 درصد گاز آن به اروپا صادر می‌شود. طرح خط لوله جریان شمالی 2 که از دریای بالتیک می‌گذرد ،قرار است سالانه 55 میلیارد مترمکعب گاز را از روسیه به اروپا منتقل کند.

تحریم‌های آمریکا و قیمت پایین نفت، موجب شده تا مشارکت‌های خارجی در پروژه‌های نفتی خصوصاً برداشت از مخازن گازی شیل کاهش یابد و استفاده از فاینانس رابرای روس‌ها سخت‌تر کرده اما در سالهای اخیر دولت روسیه با معافیت‌های مالیاتی و اختصاص منابع، زمینه را برای جذب مشارکت شرکت‌های بزرگ خارجی فراهم کرده است.

نمودار 1- جریان انرژی روسیه 2016 (منبع: EIA آژانس بین‌المللی انرژی)

 همان‌طور که در نمودار1 می‌بینیم نفت خام تولیدشده در روسیه 11 میلیون بشکه در روز است که 5.75 میلیون بشکه از آن پالایش می‌شود. بیش از نیمی از این محصولات پالایشی در داخل روسیه صرف مصارف گوناگون شده و بقیه صادر می‌شود. به‌طوری‌که جز موارد محدود وارداتی ازلحاظ تولید بسیاری از فراورده‌های نفتی خودکفا شده است.

نمودار 2-عرضه و مصرف نفت خام روسیه، (منبع: EIA)

نمودار 2 نشان می‌دهد، در روسیه که سیاست برداشت از مخازن طبیعی هیدروکربنی را پیش‌گرفته، مصرف نفت خام نیز همپای تولید رشد کرده و یکی از دلایل آن افزایش مجتمع‌های پالایشی است. روسیه هم مانند آمریکا عربستان و بسیاری از کشورهای شرق آسیا، سیاست‌های پالایشی‌اش را طوری تنظیم کرده که به سمت ایجاد مجتمع‌های پتروپالایشی و باارزش افزوده بالا حرکت کند. نمونه‌ای از این تیزبینی پالایشی پتروپالایشگاه ناخدکا در روسیه است. درواقع پتروپالایشگاه، پالایشگاههایی است که با ارتباط بهتر جریان‌های مواد و انرژی، تنوع محصولات و کاهش مصرف انرژی در اثر یکپارچگی ارزش‌افزوده بالایی را فراهم می‌کند. امروزه در بسیاری از کشورهای دنیا، اعطای مجوز ساخت به یک پالایشگاه تنها ممنوع است و تنها احداث پتروپالایشگاهها را اقتصادی می‌دانند.

*پتروپالایشگاه ناخُدکا روسیه

در سال 2013 در دیدار نسخت وزیر ژاپن یا رئیس‌جمهور روسیه قراردادی بین شرکت روس نِفت و میتسوی ژاپن امضا شد که مبنی بر گسترش یک مجتمع شیمیایی در منطقه ناخدکای روسیه در شرق این کشور بود. هدف این پروژه تأمین داخلی روسیه و نیز کشورهای همسایه درزمینهٔ پلیمرها و سایر مشتقات هیدروکربنی است و میزان سرمایه موردنیاز آن 37 میلیارد دلار است.

این پروژه که در سال 2020 به بهره‌برداری خواهد رسید شامل سه فاز می‌شود. در فاز اول بخش پالایشی آماده می‌شود که ظرفیت آن بالغ‌بر 280 هزار بشکه در روز خواهد بود. در فاز دوم که تا سال 2018 به بهره‌برداری می‌رسد، بخش پتروشیمیایی با ظرفیت 3.4 میلیون تن در سال راه‌اندازی خواهد شد. در فاز سوم به میزان 280 هزار بشکه در روز ظرفیت بخش پالایشی و 3.4 میلیون تن ظرفیت بخش پتروشیمیایی اضافه می‌شود.

شکل (1) منطقه ناخدکا در روسیه

نوع و حجم خوراک این پتروپالایشگاه، نفت خام به میزان (bbl/d) 550.000 است محصولات پتروشیمی آن اتیلن – پروپیلن – بنزن – بوتادین و حجم آنهابه ترتیب (t/y) 1.400.000 – 600.000 – 230.000 – 200.000 است.

انتهای پیام/