به گزارش گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس به نقل از مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، نخستین دستگاه میکرو سیتی ساخته شده توسط محققان کشور در آزمایشگاه پیش بالینی دانشگاه تهران نصب شد. این دستگاه با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و در قالب یک شرکت دانش بنیان متشکل از جوانان نخبه، عضو بنیاد ملی نخبگان و فارغ التحصیلان دانشگاه های برتر کشور طراحی و ساخته شده است و در ششمین نمایشگاه ساخت ایران توسط معاون علمی و فناوری رییس جمهوری رونمایی شد.

نصب این دستگاه در آزمایشگاه پیش بالینی دسترسی محققان کشور به آن را آسان کرده تا برای انجام تحقیقات خود با مراجعه به آزمایشگاه از آن استفاده کنند. 

این دستگاه یک میکرو سی تی پیش بالینی است. میکرو سی تی پیش بالینی برای تصویربرداری از حیوانات کوچک (مانند موش آزمایشگاهی و رَت) با رزولوشن 30 میکرون (03/0 میلی متر) طراحی و ساخته شده است که به طور عمده در تحقیقات پایه ای پزشکی مانند داروسازی، پزشکی و سایر رشته های علوم پایه پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر قابلیت تصویربرداری از موش، از نمونه ها مانند نمونه های بافتی، استخوان، دندان، حشرات و غیره با جزییات در حد میکرومتر تصویربرداری کرد.

وی درباره ضرورت استفاده از این دستگاه نیز باید گفت: پس از ابداع سی‌تی بیمارستانی، تحقیقات بر روی تصویربرداری از قطعات و حیوانات کوچک با استفاده از سی‌تی‌اسکن کلینیکی انجام می شد. اما به دلیل مناسب نبودن ابعاد و قدرت تفکیک این دستگاه برای قطعات و حیوانات کوچک، سیستم‌هایی که مناسب این منظور باشد به بازار عرضه شد که ضمن مناسب بودن‌شان برای اسکن قطعات و حیوانات کوچک، رزولوشن آنها تا حد میکرومتر بهبود پیدا کرد. از این رو این سیستم ها به میکروسی‌تی (Micro-CT) موسوم شد.

تصویربرداری با میکروسی‌تی در جهان به سرعت از نظر رزولوشن، الگوریتم‌های بازسازی و قابلیت بهبود کیفیت تصاویر سه بعدی توسعه یافت. بهبود حساسیت آشکارسازهای اشعه ایکس پیشرفت قابل توجهی در افزایش سرعت بازخوانی و رزولوشن سیستم ها بوجود آورد به نحوی که پای این فناوری به تمامی حوزه های مختلف در عرصه جهانی باز شد. 
به دلیل عدم وجود این دستگاه در کشور، متاسفانه در صنایع و در حوزه پژوهش های علوم پایه پزشکی، هرگز از مزایا و قدرت خارق العاده ی میکرو سی تی تا بحال در کشور استفاده نشده است. حوزه های وسیعی از صنعت و پزشکی می توانند از توانمندی این فناوری استفاده کنند که می توان به پژوهش های علوم پایه‌ پزشکی، پژوهش های پری-کلینیکال، پروژه های بهبود بازدهی اکتشاف و استخراج نفت و گاز، افزایش عمر مخازن نفتی، ازدیاد برداشت از مخازن نفتی، آنالیز دیجیتال ویژگی های سنگ مخازن، سنگ معادن و کانسارهای معدنی و زمین شناسی، پروژه های هوا فضا، پروژه های کنترل کیفی قطعات پیشرفته و دقیق تولید شده و همچنین تحقیقات بیولوژیکی و بافتی و بسیاری دیگر از حوزه ها که نیازمند دسترسی به ویژگی های جسم در ابعاد میکروسکوپی و دسترسی به تصاویر دو بعدی و سه بعدی آنها در ابعاد میکرونی هستند اشاره کرد.

دستگاه میکروسی تی با تکیه بر دانش، تجربه و تخصص متخصصان داخلی برای نخستین بار با ایجاد زیرساخت فناوری تجهیزات تصویربرداری پرتوی ایکس طراحی و ساخته شده است. ایجاد این زیرساخت نیازمند تسلط بر دانش فنی در حوزه های مختلف از جمله مهندسی مکانیک دقیق، مهندسی هسته ای در حوزه به کار گیری و اندازه گیری دقیق پرتوی ایکس، مهندسی نرم افزار (در سطوح پایین و بالا) و مهندسی الکترونیک و کنترل پروژه است. از این رو فناوری تصویربرداری با میکروسی تی در زمره ی فناوری با تکنولوژی بالا محسوب می شود.

 امروزه در دنیا طیف وسیعی از صنایع از فناوری میکرو سی تی استفاده می کنند که بدون آن، نتایج ارزیابی ها و بررسی ها دارای ضریب اطمینان پایین خواهد بود به نحوی که عدم دسترسی به چنین فناوری را می توان مانعی بر سر راه توسعه فناوری های نوین و روزآمد در نظر گرفت.  
با توجه به اهمیت مطالعات پیش بالینی و نبود امکانات مورد نیاز برای انجام این تحقیقات آزمایشگاه پیش بالینی با حمایت معاونت علمی و فناوری در سال گذشته راه اندازی شد تا با وجود مجهزترین دستگاه ها در این حوزه خدمات به محققان کشور ارائه شود.

انتهای پیام/