به گزارش گروه اجتماعی خبر فوری، در روزهای گذشته ماجرای عوارض عبور از تونل‌های شهری در پایتخت حسابی سروصدا به پا کرد. خبری که واکنش‌های متفاوتی در پی داشت و در نهایت با تکذیبیه شهردار تهران هم همراه شد. هرچند که متن اولیه خبر هم نشان می‌دهد که نرخ عوارض شهرداری در حد یک طرح ساده است اما بررسی ابعاد این اتفاق و کنار هم قراردادن واکنش‌ها احتمالا چرایی مطرح شدن این مساله در این برهه زمانی را برطرف می‌کند.

اصل خبر، تحریف، اما و اگرها

اصل خبر پولی شدن عبور از تونل‌ها با تحریفات گوناگون روبه رو شد. ماجرا از اینجا آغاز شد که یکی از رسانه‌ها روز پنجشنبه ادعا کرد، معاونت حمل و نقل و ترافیک این هفته پیش‌نویس لایحه‌ای را به معاونت برنامه ریزی، توسعه شهری و امور شوراهای شهرداری تهران ارائه کرده است که بر اساس آن ۵ تونل تهران و اتوبان صدر مشمول دریافت عوارض عبور و مرور می‌شود. پیش نویس این لایحه در اداره تدوین قوانین و مقررات شهرداری تهران مورد بررسی قرار گرفته و این لایحه از لحاظ کارشناسی و حقوقی بررسی شده که در نهایت لایحه به تایید رسیده و به زودی به شورای شهر ارسال می شود.

بر اساس این لایحه، تونل‌های نیایش، رسالت، توحید، شهدای غزه و امیرکبیر و اتوبان صدر مشمول دریافت عوارض شده و خودروهای عبوری برای هر بار عبور باید رقمی را به عنوان عوارض پرداخت کنند که گفته می‌شود حداقل عوارض پیش بینی شده حدود ۳ هزار تومان خواهد بود. مولفه‌هایی که نرخ عوارض را تعیین می‌کند شامل طول تونل، داشتن معاینه فنی و معاینه فنی برتر، ساعت تردد خواهد بود.

قانونی یا غیر قانونی مساله این است؟

سوالی که اینجا مطرح می‌شود این است که آیا افزایش هزینه‌های تونل‌ها و عوارض شهری اقدامی قانونی است و مدیریت شهری می‌تواند هر زمان که بخواهد افزایش هزینه برای شهروندان به بار آورد؟ از منظر حقوقی این اقدام شهرداری را نمی‌توان اقدامی غیر قانونی دانست اما معابر شهری و تونل‌ها و سایر اماکنی که برای عموم طراحی شدند و پیشتر هم برای ساخت‌ و تجهیز آن‌ها از خود مردم مالیالت و عوارض گرفته شده است برای مردم است. اینکه حالا بخواهیم از اماکنی که برای خود افراد هستند مبلغی برای تردد لحاظ کنیم به نوعی نقض حقوق شهروندی محسوب می‌‌شود!

اینطور گفته نشده و گفته نخواهد شد

بعد از انتشار این خبر اما بسیاری واکنش نشان دادند. همانگونه که در متن اصلی خبر هم عنوان شده این لایحه هنوز به شورای شهر تهران نرسیده است اما اینکه اعضای شورا تا این حد به آن واکنش نشان دادند خود عامل قابل توجهی است. سخنگوی شورای شهر تهران در همین راستا در توییتر خود نوشت: مرجع تصویب عوارض شهر و بهاى خدمات، شوراى شهر است. لایحه تعیین بهاى خدمات تردد وسایل نقلیه در چند تونل و بزرگراه، هنوز به شورا ارسال نشده و بنابرین شورا هنوز در رد و قبول آن نظرى نداده است. پس از ارسال لایحه از شهردارى، شورا با رعایت جمیع جهات و مصالح عمومى تصمیم گیرى خواهد کرد. این در حالی است که سایر اعضای شورای شهر نیز در واکنش به این خبر اعلام کردند که این اتفاق باعث افزایش هزینه‌ها برای زندگی در شهر تهران می‌شود و در این شرایط اقتصادی به نفع پایتخت نشینان نیست. 

مهاجرت معکوس می‌شود یا نمی‌شود؟

از دیگر واکنش‌هایی که فعالان فضای مجازی به این اتفاق داشتند مهاجرت معکوس بود. بسیاری ادعا می‌کنند که این اتفاق در صورت عملی شدن باعث افزایش هزینه زندگی در تهران شود و این خود عاملی است برای مهاجرت معکوس. البته در تحلیل این اتفاق ابعاد مختلفی وجود دارد و به این سادگی‌ها قابل تحلیل نیست اما شاید بسیاری از افراد که بدنبال سیاست‌های کاهش جمعیت شدن تهران باشند از این اتفاق استقبال کنند. 

در نهایت تکذیب و تکذیب 

شهردار تهران اما در نهایت آب پاکی را روی دست رسانه ریخت و ماجرای پولی شدن عبور از تونل‌ها را تکذیب کرد. پیروز حناچی در جمع خبرنگاران گفت: در حال حاضر برخی مسائل در حوزه کارشناسی مطرح می‌شود و در همین حوزه کارشناسان مختلفی اظهار نظر می‌کند اما بی تردید زمانی چنین موضوعاتی عملیاتی شود که شهرداری نسبت به ارسال لایحه اقدام کند و موضوع در شورا مطرح و مورد بررسی قرار گیرد و نهایتا شورا آن را بپذیرد تا اجرایی شود. وی افزود: هنگامی که هیچ یک از این اتفاقات نیفتاده پس موضوع خاصی مطرح نیست و از رسانه‌ای که این موضوع را منتشر کرده است گله مند هستم چرا که اساسا این موضوع واقعیت ندارد.

ارتباط بدهی‌ها با طرح شهرداری چیست؟

طرح شهرداری اما تازه نیست و در دوره شورای چهارم هم عنوان شده بود و در همان دوران هم به واسطه افزایش هزینه‌های زندگی شهری این طرح تایید نشد. اینکه بسیاری مطرح شدن مجدد این طرح را به بدهی‌های شهرداری ارتباط می‌دهند پر بیراه نیست اما اینکه باوجود تکذیبیه‌های متعدد مدیران شهری چرا در این برهه بازار آن داغ شد جای سوال است!