سوانح رانندگی ایران مرگبارتر از جنگ و زلزله

طی سالیان گذشته اثرات سوانح رانندگی، مرگبارتر از جنگ و خسارت‌بارتر از زلزله بوده است. در بررسی موضوع تصادفات جاده‌ای، همواره بر نقش عوامل مختلف، از جمله انسان، خودرو، جاده، اجرای مقررات و البته فرهنگ‌سازی توسط نهادهای متولی اشاره شده است.

فرهنگ‌سازی برای کاهش تصادفات، موضوعی است که در بودجه سال 96 کشور به آن موضوع توجه جدی شد، به‌طوری که 5 درصد از جرایم رانندگی (مبلغی بالغ بر 140 میلیارد تومان) به همین منظور و با هدف کاهش آسیب‌های این حوزه به صداوسیما اختصاص یافت. اما به‌درستی مشخص نیست صدا و سیما با آن چه کرده است.

اقدام مجلس برای ارتقای فرهنگ ترافیک

روز سه‌شنبه 10 اسفند 95 در هشتاد و پنجمین جلسه علنی مجلس شورای اسلامی و در ادامه رسیدگی به تبصره‌های هزینه‌ای لایحه بودجه سال 1396 کل کشور، پیشنهادی از سوی یکی از نمایندگان مجلس مبنی بر اختصاص 5 درصد از محل جرایم رانندگی به‌منظور ارتقای سطح فرهنگ ترافیکی کشور مطرح شد که با حمایت رئیس مجلس به تصویب رسید.

جعفرزاده ایمن‌آبادی پیشنهاد دهنده این طرح بود و جالب اینکه دژپسند، وزیرکنونی اقتصاد که آن زمان معاون سازمان برنامه و بودجه بود، به‌عنوان نماینده دولت ایراداتی به این طرح داشت، اما با حمایت جدی رئیس مجلس از پیشنهاد جعفرزاده، این تبصره با 119 رای موافق به تصویب رسید.

بودجه 140 میلیاردی صداوسیما برای فرهنگ‌سازی

بر این اساس، یک بند به تبصره 11 لایحه بودجه سال 96 افزوده شد که به‌منظور ارتقای سطح فرهنگ ترافیکی کشور، پنج‌درصد از ردیف‌های 65-530000 و 66-530000 موضوع درآمدهای حاصل از جرایم رانندگی، جهت فرهنگ‌سازی، رعایت قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی از طریق تولید و پخش برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی به‌منظور کاهش آسیب‌های ناشی از تصادفات به سازمان صدا و سیما اختصاص می‌یابد.

در بودجه سال96 درآمدهای حاصل از جرایم رانندگی 2800 میلیارد تومان برآورد شده است و پنج درصد آن، مبلغی معادل 140 میلیارد تومان می‌شود.

بر طبق خلاصه مذاکرات منتشرشده در روزنامه رسمی کشور، رئیس مجلس در دفاع از تصویب این بودجه 140 میلیارد تومانی برای صداوسیما گفت: «پنج درصد این دو ردیف را به صدا و سیما برای کاهش آسیب‌های تصادفات می‌دهند، بلکه چهارتا سریال درست و درمان بسازند که جلوی آسیب‌ها را بگیرد»

تأکید لاریجانی بر ساخت سریال را می‌توان ناشی از تجارب یک دهه ریاست وی در سازمان صدا و سیما دانست. موضوعی که بررسی‌های صورت گرفته هم آن را تأیید می‌کند و آمار نشان می‌دهد در صداوسیما، سریال‌ها بیشترین میزان مخاطب را دارد.

چندی پیش سیدمرتضی میرباقری، معاون سیمای سازمان صداوسیما نیز گفته است: طبق آخرین نظرسنجی‌ها در مورد سبد مصرف رسانه‌ای مردم ایران در ساختارها و موضوعات مختلف و اینکه به چه مواردی علاقه دارند، رتبه اول مربوط به سریال است. 71.7 درصد از مردم ایران به‌طور متوسط روزی 105 دقیقه سریال ایرانی و 35.3 درصد هم سریال خارجی می‌بینند که به‌طور متوسط روزی 41 دقیقه است. از این روی، میزان بینندگان سریال‌های ایرانی نسبت به سریال‌های خارجی 4 به 1 است.

آمار تصادف 97 بدتر از 96

به هر رو، صدا و سیما موفق شد برای سال 96 ، 140 میلیارد تومان از ردیف‌های 65-530000 و 66-530000 موضوع درآمدهای حاصل از جرایم رانندگی را برای فرهنگ‌سازی با هدف کاهش تلفات سوانح رانندگی به خود اختصاص دهد؛ هدفی مهم که حداقل باید در سال 97 نشانه‌هایی از آن را می‌دیدیم، اما انتشار آمار پزشکی قانونی از مصدومان جاده‌ای طی هشت ماه نخست سال 97 و مقایسه آن با سال 96، نشانه‌های مثبتی را به نمایش نمی‌گذارد.

بر اساس اعلام سازمان پزشکی قانونی، در حوادث رانندگی طی هشت ماه اول امسال (1397)، 12 هزار و 261 نفر جان خود را از دست دادند که این آمار نسبت به سال گذشته (1396)، 0.9 درصد افزایش را نشان می‌دهد.

البته روشن است که تصادفات جاده‌ای معلول عوامل گوناگونی است، اما پرسش اینجاست که صداوسیما نقش خود را ایفا کرده است؟

بودجه کجا خرج شده است

سؤال نخست آن است که آیا صدا و سیما این بودجه را دریافت کرده است و اگر پاسخ مثبت است در کجا صرف شده است؟ همان‌طور که رئیس مجلس تأکید داشته، آیا سریال‌هایی با هدف کاهش آسیب‌های تصادفات ساخته شده است؟ این سریال‌ها نامشان چیست و در کدام شبکه‌ها پخش شده است؟ اگر این سریال‌ها تهیه و پخش شده‌اند، میزان اثرگذاری آنها چه میزان بوده است و چرا آثار آن در کاهش تلفات جاده‌ای در سال جاری دیده نشده است؟