در سال ۹۰، ۳۹ هزار و ۶۰۹ نفر (۴.۵ درصد) از کودکانی که ازدواج کرده‌اند ۱۰ تا ۱۴ سال سن داشته‌اند.
یک پژوهشگر اجتماعی با استناد بر پژوهش صورت گرفته با بیان اینکه ۱۷ درصد از ازدواج‌های کشور مربوط به دختران زیر ۱۸ سال است، گفت: ۱۴ هزار کودک بیوه زیر ۱۸ سال در کشور وجود دارد.
کامیل احمدی در همایش کودکی، توسعه و سیاستگذاری اجتماعی با بیان اینکه بر اساس قوانین بین‌المللی سن کودکی ۱۸ سال است و هر ازدواج زودتر از این سن، کودک همسری خطاب می‌شود، افزود: آمارهای موجود در ایران در مورد میزان ازدواج کودکان چندان مستند نیستند.
روند رو به افزایش ازدواج کودکان
وی با اشاره به وضعیت فعلی ایران، در مورد میزان ازدواج کودکان اظهار کرد: ۱۷ درصد از ازدواج‌های کشور مربوط به ازدواج دختران زیر ۱۸ سال است. در سال ۹۰، ۳۹ هزار و ۶۰۹ نفر (۴.۵ درصد) از کودکانی که ازدواج کرده‌اند ۱۰ تا ۱۴ سال سن داشته‌اند.
احمدی با بیان اینکه این ارقام با روندی رو به رشد در سال ۹۱ به بیش از ۴۰ هزار نفر (۴.۹ درصد) رسیده است، تصریح کرد: ازدواج کودکان ۱۰ تا ۱۴ ساله در سال ۹۲ نیز با افزایش روبرو بوده است. این میزان با رسیدن به ۵.۳ درصد در سال ۹۲ و ۵.۵ درصد در سال ۹۵ نشان می‌دهد که ممکن است از میزان روند ازدواج کودکان کاسته نشود.
آمار شایان توجه طلاق و مادر شدن کودک‌عروسان
این مردم شناس با اشاره به اینکه آمار طلاق این کودک عروسان و آمار واقعی ولادت نوزادان از چنین مادران خردسالی شایان توجه است توضیح داد: در سال ۹۴، ۹۷ هزار و ۸۶۲ نوزاد از مادران زیر ۱۹ سال متولد شده‌اند که از این میان ۱۵۱۱ نفر زیر ۱۵ سال سن داشتند.
به گفته احمدی، بر اساس آخرین سرشماری‌ها، ۹۵ هزار مورد طلاق زیر ۱۹ سال در فاصله سال‌های ۹۰ تا ۹۴ رخ داده است و فقط در سال ۹۴، ۱۲۰۰ کودک زیر ۱۴ سال به آمار کودکان مطلقه کشور افزوده شدند.
این پژوهشگر اجتماعی ضمن تشریح آخرین آمارهای کودک همسری استانی نیز گفت: ۱۴ هزار کودک بیوه زیر ۱۸ سال در کشور وجود دارد. آمار ازدواج کودکان زیر ۱۰ سال از سال ۹۰ تا ۹۴ نیز نشان می‌دهد در سال ۹۰، ۲۳۰ کودک، در سال ۹۱، ۱۸۷ کودک در سال ۹۲، ۲۰۱ کودک، سال ۹۳، ۱۷۶ کودک و در سال ۹۴، ۱۷۹ کودک زیر ۱۰ سال در کشور ازدواج کردند.
رتبه اول خراسان رضوی در ازدواج کودکان ۱۰ تا ۱۴ ساله
وی با اشاره به آمارهای منتشر شده از سوی معاونت امور زنان ریاست جمهوری افزود: خراسان رضوی با ۶۷۵۹ ازدواج بین ۱۰ تا ۱۴ سال در رتبه اول، آذربایجان شرقی با ۳۳۴۸ مورد، سیستان و بلوچستان با ۲۳۵۵ مورد، خوزستان با ۲۱۵۰ مورد در رتبه‌های بعدی قرار دارند. همچنین استان تهران با ۱۷۴۲ مورد ازدواج کودکان ۱۰ تا ۱۴ سال در رتبه هشتم قرار گرفته است.
این مردم شناس در ادامه تصریح کرد: در کشور همسایه، افغانستان طبق ماده ۵۰ مدنی ازدواج برای دختران ۱۶ سال و برای پسران ۱۸ سال در نظر گرفته شده است و به تازگی در عربستان نیز مشابه این قانون تصویب شده است.
احمدی با اشاره به اینکه در بسیاری از خانواده‌های روستایی و مناطق حومه شهری تحت عنوان ناف بری سنت‌هایی درباره کودک همسری اعمال می‌شود توضیح داد: در بسیاری از این مناطق بین دختران و پسران از همان دوران نوزادی صیغه محرمیت در قالب آنکه برای بزرگسالان اعمال می‌شود، خوانده می‌شود. همچنین سیاست‌های اخیر جمعیتی نیز موجب شده تا در برخی از رسانه‌ها از جمله صدا و سیما ازدواج زیر ۱۸ سال تبلیغ شود و به این ترتیب سن ازدواج را به سیاست‌های جمعیتی وصل می‌کنند.
ناپایدارترین ازدواج‌ها در سنین کودکی رخ می‌دهد
وی با بیان اینکه کم سوادی و فقر، نبود امکانات تفریحی و برخی از قوانین رایج باعث افزایش کودک همسری می‌شود تصریح کرد: دختران تنها قربانیان کودک همسری نیستند و بسیاری از پسران نیز با مشکلات کودک همسری روبرو هستند. بر اساس نرخ افزایشی طلاق آمارها نشان می‌دهد ناپایدارترین ازدواج‌ها در سنین کودکی وجود دارد. همچنین صرف باقی ماندن در یک ازدواج به معنی رضایتمندی از آن نیست.
احمدی در ادامه تاکید کرد: یکی از دلایل وقوع این ازدواج‌ها نیز این است که برخی از مادرانی که در سنین کودکی ازدواج کرده‌اند تمایل دارند کودک‌شان نیز در سنین پایین ازدواج کند.
این پژوهشگر اجتماعی در ادامه ضمن تشریح برخی از راهکارها برای مقابله با این آسیب اجتماعی نیز تاکید کرد: بسترسازی فرهنگی درک و اصلاح سنت‌های مضر، تعیین سن قانونی ازدواج شامل حمایت از طرح افزایش سن ازدواج در مجلس و تلاش جامعه مدنی برای احیاء، ارتقاء، طرح بعد از رد شدن در کمیسیون قضایی، الزامی شدن سطح تمامی موالید و ازدواج‌ها، ضمانت وجود سیاست‌های اجرایی مناسب برای جلوگیری از ازدواج کودکان، بهبود اقتصاد محلی و برنامه‌های مدون برای توانمندسازی دختران، بهبود، اجباری کردن تحصیل و تقویت فرصت‌های تحصیلی و اقتصادی برای دختران پسران غیر قانونی و جرم انگاری ازدواج‌های کودکان و ازدواج‌های اجباری منع ثبت صیغه محرمیت در سنین کودکی بهره بردن از حمایت و مدافعان مرد در مورد این مسئله، سیاست مساوات جنسی برای تضمین حمایت از قربانیان و درگیر کردن شخصیت‌های مذهبی جهت ایجاد تغییر در پارادایم مذهبی از جمله این راهکارها است.
شمار دقیقی از ازدواج‌های ثبت شده زیر سن قانونی در کشور در دست نیست
به گفته احمدی در سال ۹۴ بیش از پنج درصد ازدواج‌ها در سنین کمتر از ۱۵ سالگی ثبت شده است که از این میان بیش از ۲۸ هزار نفر دختران ۱۰ تا ۱۴ سال و بیش از ۱۴ هزار نفر پسران ۱۰ تا ۱۴ سال بودند. باید در نظر داشت که شمار دقیقی از ازدواج‌های ثبت شده زیر سن قانونی در کشور در دست نیست، چرا که برخی از آنها در داخل خانواده صورت گرفته و جایی ثبت نمی‌شود.