داشتن حساب مالی مشترک در زندگی، کاملاً توافقی است. نمیتوان قانون مشخصی وضع کرد که، چون زندگی مشترک است پس حساب بانکی هم باید مشترک باشد.
زندگی مشترک پازلی است که اجزای آن را زن، مرد و مجموعه روابط بین آنها شکل میدهد؛ پس باید آن را به شکلی چید که همهچیز باهم هماهنگ باشد. نحوه ارتباط زن و شوهر تعیین میکند که آیا پول، خانه و ماشین، باعث اختلاف میشود و یا وسیلهای برای ادامه زندگی!
بر اساس گزارشی از نتایج پرسشنامهای که به وسیله مجله «پول» به دست آمد، دلیل اصلی دعوای ۷۰ درصد زوجین «پول» است که طبق گفته افراد شرکتکننده در این پرسشنامه خرید بیشازحد، بودجهبندی مسائل مالی و بدهی، بزرگترین عامل برای بحثوجدل در بین آنها بوده است. (۱)
پنهانکاری و دروغگویی زوجین در ارتباط با مسائل مالی را میتوان نوعی خیانت مالی آنها به هم دانست؛ قانون و عرف تشکیل زندگی مشترک، دروغ گفتن و پنهانکاری همسران را تقبیح میکند.
متأسفانه برخی از مردان باوجود داشتن شغل مناسب همیشه خودشان را بیپول نشان میدهند تا همسرشان تقاضایی از آنها نداشته باشد؛ عدهای دیگر هم شاغل بودن زن را دلیلی برعدم پرداخت هزینههای ماهانه به او میدانند.
ضربالمثل حساب حساب است و کاکا برادر باور نادرستی است که نباید وارد زندگی مشترک شود لذا اگر مرد و زن هر دو شاغل هستند و درآمد دارند، نباید مباحث مالی زندگی مشترکشان را بر اساس این الگو ترسیم کنند. همچنین اگر زن تمام درآمد خود را در خانه هزینه کند ممکن است همسرش دیگر تن به پرداخت هیچ هزینهای در زندگی ندهد و انتظار داشته باشد که تمامی مخارج بر عهده زن باشد.
آیا زوجین باید حساب مشترک داشته باشند یا خیر؟
داشتن حساب مالی مشترک در زندگی، کاملاً توافقی است. نمیتوان قانون مشخصی وضع کرد که، چون زندگی مشترک است پس حساب بانکی هم باید مشترک باشد. در این امر زوجین باید قبل از باز کردن حساب به شناخت کافی از یکدیگر رسیده و درباره نحوه برداشت پول از حساب مشترک توافق کنند.
اگر یکی از طرفین نیاز به برداشت پول داشت، حتماً با مشورت همسر این کار را انجام دهد؛ ممکن است یکی از طرفین ریسکپذیر و ولخرج و دیگری محافظهکار و اقتصادی باشد در این صورت داشتن حساب بانکی مشترک توصیه نمیشود.
بااینحال حساب بانکی مشترک علاوه بر اینکه باعث اتحاد و اعتماد بیشتر طرفین میشود، درصورت عدم توافق میتواند اختلافات و مشکلات زیادی را نیز بهوجود آورد.
دکتر حمید حبشی مشاور و کارشناس خانواده عقیده دارد در مسائل مالی، وظیفه زن طرح نیاز و وظیفه مرد تأمین مالی است. همچنین بیان میکند: «خداوند برای هر پدیده یک شأنی آفریده و برای آن تکلیفی مقرر کرده است؛ به خورشید شأن گرمی و نور داد، به آب زلالی و شفافیت بخشید، به زن شأن نرمی و لطافت و برای مرد تکلیف تأمین دهندگی قرارداد.
زمانی که پیامبر گرامی اسلام (ص) امورات را در تقسیم کارکردهای زندگی بین حضرت علی (ع) و حضرت زهرا (س) تقسیم میکرد فرمود: کار در خانه برای فاطمه و کار بیرون برای علی است. این به معنای این نیست که فاطمه (س) از خانه بیرون نیاید چراکه تاریخ، فراوان از فعالیتهای حضرت فاطمه (س) در اجتماع ازجمله مساجد یادکرده است؛ مبنا بر اساس شأنی است که خداوند برای مرد مقرر کرده است. خداوند زن را لطیف آفرید و از همین جهت او را امام، مدیر و نبی قرار نداد چراکه باروحیه زن در تعارض است.
متأسفانه زنان امروز به میدان پراسترس اشتغال آمدهاند که این مسئله دو آسیب را به همراه دارد: ۱- نرمی و لطافت زن را تلف میکند. ۲- شأن تأمین دهندگی مرد را به باد میدهد؛ ازیکطرف اشتغال استرس و تنشهایی کاری به زن وارد میکند و از طرف دیگر گاهی مرد متوقع میشود و انتظار دارد زن تأمین یکسری از مخارج را بر عهده بگیرد، اما ازآنجاییکه زن تأمین معاش را وظیفه مرد میداند تعارض و اختلافات بین آنها شروع میشود»
حبشی به کنجکاویهای زنان در مباحث مالی مردان اشاره میکند و میگوید: «نهتنها زن نباید در مسائل و جزئیات فعالیت تأمین دهندگی مرد دخالت کند بلکه مرد هم نباید چنین اجازهای به او بدهد؛ دانستن اینکه "چقدر بدهکاری، چقدر در ماه خرج کردی، چقدر باید قسط بدهی و... " باعث ایجاد استرس در زنان میشود؛ لذا وظیفه زن در مسائل مالی، طرح نیاز متناسب با توان مالی همسر و وظیفه مرد تأمین مالی است.»
همچنین محسن محمدی نیا (معین) زوجدرمان -روانشناس و مشاور خانواده در رابطه با اشتغال زنان و مسئولیتهای مالی زوجین به تبیان گفت: «نقش مرد تأمین نیازهای خانواده، حمایت و ایجاد امنیت مالی، اجتماعی و جانی از خانواده است؛ به همین دلیل مردان قدرتمندتر از زنان آفریدهشدهاند، اما زنان موجودی لطیف و ظریفاند. اگر میبینیم زنانی در جامعه همراه مردان به اشتغال دستیافتهاند این از وظایف زن نیست بلکه او از سر لطف خود کمکخرج زندگی میشود.
زنان باید بدانند که مرد توانایی اداره زندگی را دارد؛ یکزمانی مشکلاتی همچون بیکاری و ورشکستگی برای مرد اتفاق میافتد و زن مجبور است برای حفظ زندگیشان کار کند، اینجا کار کردن زن موقتی است، اما شرایط نباید بهگونهای شود که زنان بار مالی زندگی را به دوش بکشند؛ اگر چرخ مالی زندگی را در دست گرفتید، این توقع را در مرد ایجاد میکنید که همه امورخانه بر عهده زن باشد! لذا اشتغال زنان ایرادی ندارد، اما زن نباید مسئولیت مالی زندگی را بر عهده بگیرد.»
محمدی نیا ادامه میدهد: «مدیریت مالی خانواده بر عهده مردان است. آنها از تامین مایحتاج و نیازهای خانواده در درون خود احساس فخر و غرور میکند. خداوند در آیه ۳۴ سوره نساء میفرماید: «الرجال قوامون علی النساء» مردان سرپرست و نگهبان زناناند که این سرپرستی و نگهبانی بهصورت عام است و تنها مسائل مالی را شامل نمیشود بلکه مرد باید ازلحاظ عاطفی، جنسی، امنیت و آرامش و... نیازهای زن را تأمین کند.»
این مشاور خانواده اشاره میکند: «زنان شاغل باید ظرفیت همسرشان را بسنجند و تمام درآمدشان را در زندگی خرج نکنند. متأسفانه برخی از مردان از ظرفیت پایینی برخوردارند و اگر همسرشان کوچکترین هزینهای را متقبل شود، سریع شانه خالی میکنند که در این صورت توصیه میکنیم زنان برنامهریزی شده در خانه هزینه کنند.»