یک شاخص جدید نشان می‌دهد که ایران به همراه عربستان و آمریکا درباره موضوع مبارزه با تغییراقلیم رتبه آخر را دارد.
ایران به همراه عربستان و آمریکا، شاید اسم این ۳ کشور را تنها اینجا در کنار هم ببینید؛ کشورهایی براساس یک بررسی بین‌المللی عملکرد چندانی در ماجرای توافق اقلیمی پاریس نداشتند. تغییر اقلیمی که برخی آن‌را رویا می‌خوانند و برخی دیگر از بزرگترین بحران زیست‌محیطی می‌گویند، که شاید منجر به انقراض انسان شود.
رتبه‌بندی منتشر شده توسط «شاخص عملکرد تغییراقلیم» که به تازگی منتشر شده نشان می‌دهد که کشورهای عربستان سعودی، ایالات متحده آمریکا، ایران، کره‌جنوبی و چین در زمینه اقدامات انجام شده برای مقابله با تغییراقلیم یا گرمایش‌جهانی رتبه‌های آخر را دارند.
«شاخص عملکرد تغییراقلیم» ابزاری است که از سال ۲۰۰۵ با چند معیار مختلف وضعیت کشورها در نبرد با یکی از بزرگترین مسائل قرن بیست‌ویکم را می‌سنجد.
به طور کلی در این رتبه‌بندی، شاخص‌هایی که در این رتبه‌بندی‌ها سنجیده می‌شوند به ۴ گروه «میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای»، «انرژی‌های تجدیدپذیر»، «مصرف انرژی» و «سیاست اقلیمی» تقسیم می‌شوند. البته در این میان شاخص «میزان انتشار» تاثیر بیشتری دارد.
ایران، آمریکا و عربستان؛ شریک جرم در نابودی کره‌زمین!
آخرین آماری که از این شاخص‌ها منتشر شده نشان می‌دهد که وضعیت جنگ با تغییراقلیم در دنیا اصلا خوب نیست، هیچ کشوری در این فهرست نمره کامل را نگرفته است و ۳ کشور اول در این رابطه سوئد، مراکش و لیتوانی هستند.
اما در این وضعیت بد جهانی ایران به همراه دو کشور دیگر یعنی عربستان و آمریکا در رتبه‌های آخر قرار دارند. این در حالی است که این ۲ کشور سیاست‌هایی کاملا متفاوت با ایران دارند به طوری که دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا اصلا اعتقاد دارد که چیزی به اسم تغییراقلیم وجود ندارد.
وضعیت کشورهای آخر این رتبه‌بندی از این قرار است:
البته در رتبه‌بندی امسال ایران نسبت به سال گذشته ۱ رتبه پیشرفت داشته، موضوعی که احتمالا علت آن را می‌توان به تغییر سیسات‌های آمریکا درباره تغییراقلیم و کاهش رتبه این کشور در مقایسه با ایران نسبت داد.
در این رابطه در «شاخص عملکرد تغییراقلیم» نوشته شده است: «جمهوری اسلامی ایران در رتبه‌بندی امسال بین ۳ کشور آخر قرار دارد و در همه شاخص‌ها نمره پایین یا بسیار پایین را دارد. متخصصان داخلی می‌گویند تحریم‌های آمریکا نه تنها باعث افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای ایران در سال‌های بعدی می‌شود بلکه میزان سرمایه‌گذاری روی انرژی تجدیدپذیر این کشور را هم کاهش می‌دهد.»
تحریم و انرژی‌های تجدیدپذیر
اما یکی از دلایل اصلی حضور ایران در این رتبه موضوع «انرژی‌های تجدیدپذیر» در ایران است. نمره ایران در این شاخص نسبت به موارد دیگر بسیار کمتر است و حتی در یکی از موضوعات مربوط به انرژی تجدیدپذیر ایران رتبه آخر را دارد.
موضوعی که می‌توان تاثیر تحریم‌های آمریکا را در آن مشاهده کرد. پس از امضای توافق برجام شرکت‌های خصوصی زیادی شروع به سرمایه‌گذاری در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران کردند.
شرکت بریتانیایی کوئرکس یکی از این سرمایه‌گذارها بود که می‌خواست ششمین نیروگاه خورشیدی بزرگ جهان را در ایران بسازند. دیگو بیازی، رئیس این شرکت پیش از خروج آمریکا از برجام به خبرآنلاین گفته بود: «ما کاری که سرمایه‌گذاران از ما می‌خواهند را انجام می‌دهیم ولی بر اساس چیزهایی که خوانده‌ام و چیزهایی که از بازار می‌فهمم ایران نمی‌خواهد از برجام خارج شود، پس تا وقتی ایران به تعهدات خودش در این توافق پایبند بماند اروپایی‌ها هم به آن پایبند می‌مانند. آقای ترامپ می‌تواند خواهان خروج از توافق هسته‌ای باشد ولی این توافق توسط چند گروه مختلف امضا شده و باید توسط گروه‌های دیگر اجرا شود.»
اما ناگهان ورق برگشت، آمریکا از برجام خارج شد و دیگر خبری از کوئرکس شنیده نشد تا اینکه آن‌ها تصمیم گرفتند پروژه خود را در ایران لغو کنند.
عامل دوم؛ میزان انتشار بالا
البته تحریم‌ها و عدم اتکا به انرژی‌های سبز، تنها دلیل حضور ایران در این رتبه نیست. پیش از خروج آمریکا از برجام هم ایران وضعیت خوبی درباره موضوع «میزان انتشار» نداشت.برخی تحقیق‌های منتشر شده در چند سال گذشته نشان می‌دهد که ایران در میان ۱۰منتشر کننده اصلی گازهای گلخانه‌ای در جهان است.
مسعود زندی رئیس مرکز ملی هوا وتغییراقلیم در این رابطه به خبرآنلاین گفت: «در کشور ما مصرف و هدر رفت انرژی بسیار زیاد و راندمان مصرفمان بسیار پایین است. ما روزانه ۵۰میلیون متر مکعب گاز فلر را می‌سوزانیم که آمار وحشتناکی است. به دلیل همین مسائل در اسناد بالادستی ما به کاهش مصرف انرژی تاکید شده.»
«شاخص عملکرد تغییراقلیم» هم نشان می‌دهد که ایران در زمینه میزان انتشار نمره بسیار کمی دارد.
تغییر اقلیم چقدر جدی است؟
سال‌هاست که محققان متوجه شدند انتشار گازهای گلخانه‌ای باعث افزایش دمای کره زمین شده و این روند همچنان ادامه دارد و افزایش تنها چند درجه‌ای دما روی کره زمین بحرانی بزرگ به وجود می‌آورد.
گرم شدن دمای کره زمین باعث ایجاد یک تغییر در اقلیم می‌شود، تغییری که پیشبینی‌ها نشان می‌دهد پیامدهای فراوانی دارد؛ زیرآب رفتن جزایر مختلف در دنیا، افزایش خشکسالی‌ها، سیل‌ها، آتش‌سوزی‌ها و ... این خطرات برای ادامه حیات انسان آنقدر جدی است که بسیاری آن را بزرگترین مسئله قرن بیست‌ویکم می‌دانند.