مالیاتی که جامعه پزشکی و دندان‌پزشکی باید پرداخت کنند، رقمی بین هفت تا هشت هزار میلیارد تومان است، در حالی‌ که طبق اعلام سازمان امور مالیاتی، پزشکان فقط حدود ۱۰ درصد آن را به‌ عنوان مالیات پرداخت می‌کنند.

موضوع پرداخت مالیات از سوی پزشکان که در روزهای اخیر در صدر خبرها قرار گرفته و ماجرای فرار مالیاتی پزشکان، درست به‌دنبال مصوبه طرح الزام مطب‌ها به داشتن پایانه فروشگاهی که در کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید، بیش از پیش برجسته شد؛ افراد مختلفی از جمله مقام‌های بلندپایه در سازمان نظام پزشکی و نمایندگان مجلس که به‌دنبال تصویب این مصوبه هستند، درباره آن اظهارنظر کردند، اما ماجرا فقط به اظهارنظرها ختم نشد؛ برخی از پزشکان به‌دنبال این خبر کوشیدند با فشار لابی به کمیسیون تلفیق مجلس باعث حذف این مصوبات شوند. سرپرست وزارت بهداشت هم دراین‌باره اعلام کرد به این مصوبات معترض است و آنها را نقد کرد.

مالیات‌ها و درآمدهای غیر واقعی

عباس گودرزی، نماینده مردم بروجرد و عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، یکی از موافقان مصوبه مالیات پزشکان است. او در گفت‌وگویی با «شرق» می‌گوید: «هم‌اکنون مبلغی که سازمان امور مالیاتی اعلام کرده جامعه پزشکی مالیات پرداخت می‌کنند، ۱۵۰ میلیارد تومان است، این در حالی است که سازمان امور مالیاتی ادعا می‌کند رقم واقعی باید ۷۰۰ میلیاردتومان باشد اما نه ۱۵۰ میلیاردتومان صحیح است و نه ۷۰۰ میلیاردتومان، چراکه با عدد ۱۵۰ میلیاردتومان یعنی هر پزشک درآمدش یک میلیون تومان است و با عدد ۷۰۰ میلیاردتومان یعنی هر پزشک درآمدش دومیلیون‌ و ۲۰۰ هزار تومان است که هیچ‌کدام از این اعداد واقعی نیست. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی گزارش داده شش‌هزار و ۸۰۰ میلیاردتومان رقم واقعی مالیاتی است که باید از جامعه پزشکی دریافت شود». به گفته گودرزی بخشی از درآمدهای عمومی در همه کشورها که بخش درخور توجهی هم هست، مالیات است. پرداخت مالیات یک موضوع بدیهی است و همه اقشار جامعه به‌واسطه گردش اقتصادی در کشور درآمد کسب می‌کنند که طبیعتا باید نسبت به میزان درآمدشان مالیات آن را پرداخت کنند. همه اقشار جامعه از جمله بخشی از پزشکان نیز این مالیات را پرداخت می‌کنند. زیبنده نیست به‌خاطر فرار مالیاتی بخشی از جامعه پزشکی چهره تمام جامعه زحمت‌کش پزشکی مخدوش شود. هدف ما این است که درآمدهای پایداری برای این حوزه تعریف شود تا بتوان بیشتر به معوقات جامعه پزشکی و امور سلامت پرداخت؛ بنابراین مصوباتی از سوی کمسیون تلفیق مبنی بر ایجاد استقرار پایانه‌های فروشگاهی (دستگاه کارت‌خوان) و پرداخت مستقیم مالیات پزشکان مطرح شد.

او همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا ممکن است برخی از پزشکان با لابی و فشار مانع تصویب این طرح شوند یا خیر، گفت: «ما مصمم هستیم که این مسئله شفاف پیگیری شود و از مصوبه خود برنخواهیم گشت. ضمن اینکه نصب پایانه‌های فروشگاهی به معنای ایجاد شفافیت بر درآمدهای جامعه پزشکی است. به اعتقاد ما همچنان که تمام اقشار جامعه در کسب‌وکار خود این پایانه‌ها را نصب کرده‌اند، پزشکان نیز باید در مطب خود آن را نصب کنند. البته باید بگویم تاکنون تعداد زیادی از پزشکان آن را نصب کرده‌اند و خطاب ما به آن عده از پزشکان است که آن را نصب نکرده‌اند.»

همه نمایندگان مجلس موافق این مصوبه نیستند، از جمله اعضای کمیسیون بهداشت و درمان، محسن علیجانی‌زمانی، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون بهداشت و درمان که یکی از مخالفان این طرح است، در پاسخ به پرسش‌های «شرق» می‌گوید: «من این بحث را قبول ندارم که پزشکان از مالیات فرار می‌کنند، اگر کسی مدعی این امر است مثلا سازمان مالیاتی کشور بیاید در کمیسیون بهداشت و درمان با آمار و ارقام صحبت کند، اگر چنین باشد قطعا ما برای جلوگیری از آن اقدام می‌کنیم. همه پرداخت مالیات را قبول دارند، اما کاری که انجام شده در کمیسیون تلفیق به نظرم طرح اصولی نیست و فقط می‌تواند به‌عنوان یک مسکن عمل کند، زیرا پزشکان نیز به پرداخت مالیات اعتقاد دارند، اما تازمانی‌که بحث حوزه سلامت را براساس برنامه ششم در کشور اجرا نکنیم، مشخص نمی‌شود چه کسی مالیات می‌دهد و چه کسی از آن فراری است. با این کار ممکن است ما از کسی هم که درآمد ندارد، مالیات بگیریم چون اطلاعات دقیقی از آن در دست نیست.»

علیجانی‌ زمانی ادامه می‌دهد: «وزارت بهداشت باید تمامی خدماتی را که در حوزه سلامت ارائه می‌شود، براساس پرونده الکترونیک سلامت کند هم حوزه دولتی و هم بخش خصوصی. اگر وزارت بهداشت خرید خدمات را از بخش دولتی، خصوصی و مطب‌ها انجام دهد، شبکه جامعی شکل می‌گیرد که براساس عدالت مالیات‌ها پرداخت می‌شود. متأسفانه وزارت بهداشت در این بخش کم‌کاری کرده است، چون نتوانسته تا امروز پرونده الکترونیکی سلامت و خرید راهبردی خدمت را در کشور اجرا کند. تازمانی‌که اطلاعات دقیقی وجود نداشته باشد، ممکن است همان فردی که در بخش دولتی کار می‌کند، در بخش خصوصی هم مشغول به کار باشد. به اعتقاد من تازمانی‌که برنامه ششم در حوزه سلامت اجرائی نشود، این قوانین نمی‌تواند قوانین جامعی باشد. با اجرای این قوانین است که مشخص می‌شود چه کسی درآمد دارد و چه کسی درآمد ندارد.»

سرپرست وزارت بهداشت: معترضم

ماجرای وضع مالیات بر درآمد پزشکان حتی واکنش سرپرست وزارت بهداشت را نیز به دنبال داشت و گفت به مصوبات کمیسیون تلفیق مجلس دراین‌باره معترض است. سعید نمکی روز گذشته درباره تصمیم مجلس درباره اخذ مالیات پزشکان سرپرست وزارت بهداشت گفت: اگر قرار است درباره فرار مالیاتی پروژه‌ای داشته باشیم، باید همه اقشار و حرفه‌ها را در بر گیرد و هیچ حرکتی نباید موجب القای این نکته به جامعه شود که پزشکان ما خطاکار هستند.

سعید نمکی گفت: معتقدیم که همکاران ما در جامعه پزشکی زحمات بسیاری را متحمل می‌شوند؛ البته ممکن است در هر حرفه‌ای افرادی باشند که آنچه را باید، در حق مردم ادا نکنند؛ اما اعتقاد دارم که جامعه پزشکی در تمام سال‌های سخت، در کنار مردم بوده و پاکیزگان این حرفه معتقد بودند که اگر خطا یا کم‌خدمتی وجود دارد، باید جبران شود. درباره مالیات اعتقاد داریم که اجحاف است، چنانچه بخواهیم جامعه پزشکی را در ازای خدمت، ادب کنیم و به‌عنوان سرپرست وزارت بهداشت به این مسئله، معترض هستم و اعتقاد دارم که نمایندگان باید درباره جامعه پزشکی، نگاه قدرشناسانه داشته باشند که قطعا همین‌گونه است. نمکی خاطرنشان کرد: ممکن است در همه اقشار جامعه، فرار مالیاتی وجود داشته باشد و این مسئله فقط محدود به پزشکان نیست. البته پزشکان به‌روزتر از سایر اقشار، مالیات پرداخت می‌کنند و اگر قرار است درباره فرار مالیاتی پروژه‌ای داشته باشیم، باید همه اقشار و حرفه‌ها را در بر گیرد و هیچ حرکتی نباید موجب القای این نکته به جامعه شود که پزشکان ما خطاکار هستند و از پرداخت مالیات قانونی فرار می‌کنند.

پنهان‌کردن درآمدها

غلامعلی جعفرزاده، عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس، نیز روز گذشته دراین‌باره اظهار کرده بود: «براساس اطلاعات سازمان امور مالیاتی کشور درحال‌حاضر ۱۳۳ هزار پزشک در کشور وجود دارد که فقط هفت هزار میلیارد ریال مالیات می‌دهند که معنایش درآمد دومیلیون‌و ۲۰۰ هزار تومانی هر پزشک در ماه است. درحالی‌که چنین رقمی از سوی مردم پذیرفتنی نیست. متأسفانه درصد کمی از پزشکان که در بین آنها چهره‌های معروف ملی هستند، درباره پرداخت مالیات معترض بوده و اجازه نمی‌دهند همکاران‌شان برای انجام وظیفه به کشور ادای تکلیف کنند. ضمن اینکه همین عده انتقاداتی علیه مصوبه کمیسیون تلفیق داشته‌اند. برخی پزشکان متأسفانه با استفاده از راه‌های گوناگون سعی می‌کنند تا درآمد خود را پنهان کنند؛ به‌طوری‌که برخی از این افراد، درآمدها و واریزی‌های خود را به حساب منشی خود منتقل کرده و می‌کوشند تا ردپایی از این درآمدها وجود نداشته باشد؛ اما این کار درستی نیست. این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس درباره فشارهای واردشده به نمایندگان مجلس برای لغو مصوبه کمیسیون تلفیق گفت: نمایندگان ملت به‌هیچ‌وجه اسیر حاشیه‌ها نشده و با پیامک و دیگر اقدامات، تحت‌ تأثیر قرار نمی‌گیرند؛ ضمن اینکه نمایندگان با عقلانیت و شعور خود هجمه و موج را تشخیص می‌دهند. باید با استفاده از ظرفیت‌های جامعه پزشکان کشور که بخشی از نخبگان محسوب می‌شوند، به توسعه در همه ابعاد فکر کرد. ضمن اینکه تعدادی از پزشکان با سوء‌استفاده از وضعیت موجود، مالیات پرداخت نکرده و از ثروت و امکانات کشور استفاده کرده و دارایی‌های خود را پنهان می‌کنند؛ درحالی‌که این افراد باید پاسخ‌گو باشند.»

موضوع فرار از مالیات این قشر پردرآمد در حالی مطرح می‌شود که حتی کارگران و کارمندانی با درآمدهای پایین نیز مالیات پرداخت می‌کنند؛ اما برخی از پزشکان با درآمدهای میلیاردی حاضر به پرداخت مالیات نیستند و برخی از آنها برای اینکه میزان دقیق درآمدشان مشخص نشود؛ یا حاضر به گذاشتن کارت‌خوان در مطب نیستند یا کارت‌خوان را به نام منشی یا یکی از نزدیکان‌شان می‌گیرند. تابستان سال جاری نیز تعدادی از کاربران در شبکه‌های اجتماعی با هشتگ‌های پزشک فراری از کارت‌خوان و پزشک فراری از مالیات به آن واکنش نشان دادند. هفته گذشته کمیسیون تلفیق مجلس در جریان بررسی لایحه بودجه ۹۸ دو مصوبه مهم برای جلوگیری از فرار مالیاتی پزشکان را پیشنهاد داد که با واکنش سازمان نظام‌پزشکی مواجه شده است. مصوبه اول موظف‌کردن همه پزشکان به نصب دستگاه کارت‌خوان در مطب بود و در مصوبه دوم تعیین شد که ۱۰ درصد از مبلغ دستمزد پزشک مستقیم به حساب سازمان امور مالیاتی برای علی‌الحساب مالیات واریز شود. مصوبات کمیسیون تلفیق مجلس ازآن‌رو واجد اهمیت است که میزان مالیات پرداختی پزشکان در سال گذشته، حدود ۱۵۰ میلیارد تومان اعلام شد. این در حالی است که براساس گزارش شماره ۱۶۲۱۹ مرکز پژوهش‌های مجلس درباره لایحه بودجه ۹۸ که اوایل دی منتشر شد، مقدار واقعی مالیات پزشکان در سال، حداقل حدود شش‌هزارو ۷۰۰ میلیارد تومان تخمین زده می‌شود. به عبارت دیگر، میزان فرار مالیاتی پزشکان حداقل حدود شش‌هزارو ۵۰۰ میلیارد تومان است.