بهره‌برداری نمک از دریاچه ارومیه با رعایت اصول زیست‌محیطی و بهره‌گیری از جنبه اقتصادی این محصول تنها با ایجاد کارخانجات صنعتی فراوری در آذربایجان غربی ممکن است.
دریاچه ارومیه به دلیل برخوردار بودن از ویژگی‌های بی نظیر طبیعی و اکولوژیکی منحصربه‌فرد در سال 1354 به عنوانیکی از مهم‌ترین تالاب‌های بین اللملی جهان در نشست رامسر به ثبت رسیده و همچنین یکی از 9 ذخیرگاه بیوسفری ایران است که در یونسکو ثبت‌شده است.
این دریاچه شورترین و بزرگ‌ترین دریاچه دائمی ایران است و شامل 102 جزیره که شکل و اندازه این جزایر با میزان بارش سالانه تناسب دارد و هیچ‌کدام از این جزایر مسکونی نیستند البته در بعضی از جزایر پارک ملی ارومیه امکان استفاده گردشگری طبیعی وجود دارد ولی شرایط فعلی دریاچه اجازه بررسی و چنین استفاده مفیدی را نمی‌دهد.
دریاچه ارومیه زمانی نگین فیروزه‌ای ایران نام داشت و رنگ فیروزه‌ای آب دریاچه به همراه ساحلی سپید از جنس نمک روزگاری سبب شگفتی گردشگران شده بود اما امروز از آن همه زیبایی فقط سفیدی نمکزارهایش به چشم می‌خورد.
عوامل اصلی تغییرات سطح تراز دریاچه ارومیه
دریاچه ارومیه نوسانات شدیدی را در دهه‌های اخیر داشته و بیشترین تراز را در سال 73 دارا بود و پس از آن تا سال 89 شاهد افت تراز آب دریاچه ارومیه به میزان6.6 متر شدیم که این امر تاثیرات بسیار زیادی بر کاهش سطح تراز این دریاچه گذاشته است.
در سال‌های اخیر عواملی نظیر احداث سدها بر روی رودخانه‌های اصلی، وقوع خشکسالی‌ها بر اثر تغییرات آب و هوایی و افزایش تبخیر منابع آبی باعث کاهش شدید سطح تراز، افزایش میزان شوری آب دریاچه ارومیه و رسیدن آن به حد فوق اشباع‌شده است.
به عقیده کارشناسان با احداث پل میان‌گذر بر روی دریاچه ارومیه میزان رسوب‌گذاری در نیمه شمالی و جنوبی آن تغییر پیدا کرده است.
به دلیل وجود کمیاب‌ترین گونه از سخت پوستان در آب دریاچه ارومیه و ترکیبات و مواد معدنی که از پوسته این موجود زنده به دست می‌آید نمک این دریاچه جزء نمک‌های نادر در جهان شده محسوب می‌شود.
مدیر دفتر و برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه با تاکید بر ارزش اقتصادی نمک دریاچه ارومیه می‌گوید: با اینکه ارزش اقتصادی نمک دریاچه خیلی بیشتر از این است که برداشت می‌شود بخشی از این نمک توسط پتروشیمی‌ها برداشت می‌شود.
مسعود تجریشی تاکید می‌کند: برداشت نمک تنها با مجوز سازمان محیط‌زیست امکان‌پذیر است.
نمک‌های موجود در سطح دریاچه ارومیه صنعتی هستند
پروفسور پرویز کردوانی با بیان اینکه نمک دریاچه ارومیه منبع درآمد عظیم است می‌گوید: برای تولید نمک باید هزینه بسیار هنگفتی پرداخت اما این دریاچه ندانسته برای ما میلیاردها تن نمک به وجود آورده و لازم است با استفاده از روش‌های صحیح برداشت نمک به صورتی که نه از زیر، زمین‌های کشاورزی و آب‌های روستاییان را شور کند و نه از سطح، ریز گرد ها توسط باد به شهرستان‌های شرق دریاچه آسیب بزند برداشت کرد.
وی با هشدار به مردم منطقه درباره استفاده از این نمک‌ها تاکید می‌کند: مردم با نبود آگاهی لازم درباره مضرات نمک دریاچه آن‌ها را جمع و استفاده می‌کنند و گاه دچار بیماری‌های خطرناکی نیز می‌شوند درحالی‌که این نمک‌ها نمک خوراکی نبوده و صنعتی هستند.
کردوانی می‌گوید: نتایج به دست آمده از آزمایش نمک دریاچه ارومیه در آمریکا که توسط پروفسور اعلاء انجام شد نشان می‌دهد که این نمک بهترین ماده برای تولیدخمیردندان است.
روش های بهره برداری هوشمندانه از منابع نمک دریاچه ارومیه
معاون فنی اداره کل حفاظت زیست آذربایجان غربی در جلسه بررسی روش‌هایبهره برداری اقتصادی از رسوبات و نمک بستر دریاچه ارومیه تاکید می‌کند: فرآیند استخراج نمک باید با رعایت اصول زیست محیطی انجام شود.
حجت جباری می‌افزاید: بهره‌گیری از فن‌آوری های نوین و همچنین تجهیزنرم‌افزاری و سخت‌افزاری اداره کل حفاظت محیط‌زیست از الزامات دست‌یابی به بهره‌برداری اکوسیستم محور است که با حداقل اثرات سوء محیط زیست استفاده شود.
نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی با اشاره به برداشت بی رویه و غیرقانونی نمک در استان آذربایجان شرقی می‌گوید: روزانه 500 تا هزار تریلی نمک در این استان و در جاده دریا به طرف آذرشهر برداشت می‌شود که تاکنون مبلغی از فروش این نمک‌ها به خزانه دولت ریخته نشده است.
نادر قاضی پور بر لزوم ایجاد کارخانجات صنعتی برای تهیه مواد فرآوری شده نمک دریاچه ارومیه در آذربایجان غربی تاکید می‌کند و می‌گوید: با این کار نه تنها نمک دریاچه به‌صورت اصولی برداشت می‌شود بلکه با صادرات آن به سایر کشورها، ارزش‌افزوده برای استان به دنبال می‌آورد.