خبرگزاری فارس؛ تحریم ایران توسط قدرت‌های بزرگ غربی موضوع تازه‌ای نبوده و از قدمتی طولانی در تاریخ معاصر ایران به ویژه پس از انقلاب اسلامی برخوردار است. «اولین تجربه غرب» در ارتباط با تحریم ایران، به دوران نخست وزیری مصدق و سیاست او مبنی بر «ملی شدن صنعت نفت» بر می‌گردد که غربی‌ها درصدد بر آمدند با استفاده از ابزار تحریم و فشار اقتصادی بر ایران که تنها درآمد کشور، منابع حاصل از فروش نفت بود، جریان ملی شدن صنعت نفت در ایران را «مهار» کنند.
در این دوران دولت دکتر مصدق با مشکلات متعددی مواجه شد، اما با تلاش و نگاه به تواناییهای داخل توانست از آنها عبور کند. از جمله مشکلات در اداره دولت دکتر مصدق می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
هنگام ملی‌شدن نفت، بدهی شرکت نفت (انگلیس) به ایران یا طلب ایران از انگلیس، ۵۰ میلیون لیره بود که دولت انگلستان تمامی ذخایر ارزی ایران در انگلستان را بلوکه کرد.
دارایی‌های ایران به لیره به خاطر غرض ورزی خزانه داری انگلیس، قابل تبدیل به دلار نبود و دولت با بحران ارزی مواجه بود.
اداره تاسیسات نفت و پرداخت حقوق ۷۴ هزار و ۵۰۰ کارگر و کارمند شرکت نفت، بدون تولید و فروش نفت با مشکل روبه رو شد و هزینه نگهداری کل تاسیسات صنعت نفت آبادان و دیگر مناطق نفت خیز کشور که حدود ۶۰ تا ۶۵ میلیون تومان بود و تا آن زمان طبق قراردادها بر عهده شرکت بهره‌بردار بود، به گردن دولت افتاد.
رکود بازار و بحران در صنایع و کشاورزی، کسری روزافزون بودجه، تورم و افزایش قیمت‌ها و مهاجرت گروهی کشاورزان به شهرها و... نیز بر دوش دولت وقت سنگینی می‌کرد.
با وجود این مشکلات، دولت دکتر مصدق عقب نشینی نکرد و با اتخاذ سیاستهایی در راستای اداره کشور با اتکای به توان داخلی و توسعه دیگر جنبه‌های درآمدی کشور، همچون کشاورزی، توانست تا حد زیادی از این مشکلات بگذرد.
تحریمهای کنونی
روند تحریم کردن ایران توسط کشورهای غربی طی چند دهه اخیر ادامه پیدا کرده است تا اینکه طی چند سال اخیر این تحریمها با شدت و دقت بیشتری اعمال شد، تا آنجایی که علاوه بر تحریمهای نفتی، تحریمهای بانکی نیز با شدت بیشتری اعمال شده است. در واقع کشورهای غربی از طریق دو ابزار مهم (تحریمهای بانکی و نفتی) سعی در تخریب ایران دارند. در این حالت حتی اگر ایران بتواند نفتش را بفروشد، بازگرداندن پول حاصل از فروش نفت، با توجه به تحریم بودن بانک مرکزی، دشوار خواهد بود.
همانطور که پیش از این نیز اشاره شد، کشورهای غرب (از جمله آمریکا) در تلاشند که تحریمها را دقیق‌تر به ایران تحمیل کنند و به نوعی «تحریم نقطه‌ای» را اجرا کنند. از این رو سعی دارند با پیاده‌سازی ساز و کارهایی مانند FATF یا سوئیفت به هدف شوم خود برسند. با این روند نه تنها تحریمها با دقت و قدرت بیشتری به ایران تحمیل می‌شود، بلکه منجر به خود تحریمی ایران نیز خواهد شد که می‌تواند بسیار مخرب باشد. بر همین اساس می‌توان بیان کرد که امروزه تحریمهای آمریکا و دیگر کشورهای غرب سخت‌تر بوده و مقابله با آن نیز نیازمند تلاش بیشتری است.
با توجه به گفته کارشناسان این حوزه، تنها راه مقابله با این تحریمهای ظالمانه، اتکا به تواناییهای داخلی است. همانطور که مصدق در دولت خود با اتکا به سرمایه‌های موجود در داخل کشور توانست تا حدودی از پس تحریمها برآید، امروزه دولتمردان با استفاده از تواناییهای موجود در داخل کشور می‌توانند در زمینه‌های مختلف خودکفا شده و تاحدودی اثر تحریمها را کاهش دهند.
علاوه بر این، دولت برای مقابله با تحریمهای موجود می‌توانند با اجرای ساز و کارهایی همچون پیمان پولی دوجانبه با روسیه و چین و ترکیه، اجرای پروژه پتروپالایشگاهها، استفاده از سیستم پیام رسان سپام به جای استفاده از سوئیفت و ... در برابر این تحریمها ایستادگی کرده و همچون گذشته از استقلال ایران دفاع کند.
یادداشتی از امیر درزی عضو کارگروه ضد تحریم دانشگاه تربیت مدرس
انتهای پیام/ب