بد از این بابت كه دولت تصمیم گرفت فروش غیبت سربازی را منتفی كند و اصلا این موضوع را در لایحه بودجه سال آینده نیاورد. از وقتی این موضوع روشن شد مسؤولان كشور دو گروه شدند، اول كسانی كه عمدتا در مجلس در صف مخالفان ایستادند و دوم مسؤولان ستادكل نیروهای مسلح كه علیه فروش غیبت سربازی جبهه گرفتند. دیروز اما نقطه پایانی شد بر این خط‌كشی‌ها و صف‌آرایی‌ها.

مجلسی‌ها با وجود همه فشارها و نگاه‌هایی كه حامی تداوم فروش غیبت سربازی بود سرانجام تصمیم گرفتند سال 97 را آخرین سال خرید و فروش غیبت‌ها اعلام كنند و خبر دهند كه سال 98 دیگر از این خبرها نخواهد بود.

با این تصمیم شمارش معكوس برای سربازان غایب كه بیش از هشت سال به هر دلیل از خدمت سربازی طفره رفته‌اند آغاز شد و سردار موسی كمالی، رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز ستاد كل نیروهای مسلح به ما گفت كه افراد مشمول خرید غیبت فقط تا پایان امسال مهلت دارند كه می‌شود 23 روز دیگر.

اما بخشی از خریداران غیبت سربازی كه البته تا به حال آمارشان جایی درز نكرده، مدت غیبت خود را اقساطی از دولت خریده‌اند یا به عبارتی پرداخت جریمه این غیبت را قسطی كرده‌اند.

دیروز مجلسی‌ها برای این عده تكلیف كردند كه برای پرداخت اقساط به حساب خزانه تا پایان سال 98 فرصت دارند وگرنه هركدامشان كه اقساط را تا این زمان تسویه نكنند مشمول غایب محسوب شده و به خدمت سربازی اعزام خواهند شد.
و این‌گونه پرونده فروش غیبت سربازی بعد ازچهارسال بسته شد.

هزاران نفری كه سود كردند
فروش غیبت هشت سال به بالای خدمت سربازی كه از سال 94 آغاز شد برای دولت و سربازان غایب یك بازی برد -برد بود؛ دولت ازاین راه كسب درآمد می‌كرد وغایبان نیز با پرداخت پول، باری سنگین را از دوش خود برمی داشتند و در ضمن انگ غیبت را نیز از پیشانی‌شان می‌زدودند. سردار ابراهیم كریمی، جانشین رئیس ستاد نظام وظیفه ناجا گفته است در این چهار سال حدود 500 هزار نفر برای خرید غیبت ثبت‌نام كرده‌اند و از این تعداد، 450 هزار نفر چه نقد و چه اقساط جریمه خود را پرداخته‌اند. با این كه آمارهای این حوزه هیچ‌گاه موشكافی نمی‌شود، ولی همین مقام مسؤول مهر امسال گفته بود درآمد حاصل از این فروش حدود 5000 میلیارد تومان است، پولی كه به خزانه دولت سرازیر شد و درهمه این سال‌ها عملا كام سربازان گریزپا را شیرین كرد.

البته در این میان عده‌ای بودند كه سود نكردند، سربازان غایبی كه دست به دهان بودند و آهی در بساط نداشتند تا صرف خرید غیبت‌شان كنند. چهارسال پیش كه حسینعلی حاجی دلیگانی، عضو هیات رئیسه كمیسیون برنامه و بودجه مجلس در صحن فریاد می‌زد و می‌پرسید آیا هدف دولت از این خرید و فروش درآمدزایی است یا حل مشكل آقازاده‌ها از پس اعتراض‌هایش می‌شد حال و روز عده‌ای آدم ندار را تصور كرد كه در غیبت از سربازی با پولدارها و آقازاده‌ها نقطه اشتراك دارند، ولی بی‌پولی و نداری آنها را ازهم جدا می‌كند و یك قانون مشخص دو اثر متفاوت در زندگی‌شان می‌گذارد.

حسین نقوی حسینی، عضو كمیسیون امنیت ملی مجلس با این كه دیگر پرونده فروش غیبت سربازی برای سال98 بسته شده و با این كه دیروز به ما گفت دراین حوزه خواست، خواست ستادكل نیروهای مسلح است و مجلس نیز تمكین می‌كند، اما تا قبل از این همواره در صف موافقان فروش غیبت سربازی بود و نگران سربازان غایبی كه یا به او نامه می‌نویسند یا به ملاقاتش می‌آیند. او می‌گوید بسیاری از موكلانش به این دلیل نتوانسته‌اند از مزایای این قانون بهره ببرند كه دستشان تنگ بوده و مشكل اقتصادی داشته‌اند. حسینی نگران آن عده‌ای است كه ازدواج كرده‌اند و زن و فرزند دارند و دیگر نمی‌توانند سربازی كنند و با منتفی شدن خرید غیبت لاجرم بلاتكیلف می‌مانند.

آن سوی منتفی شدن
آماری از تعداد این افراد در دست نیست، اما سال 93 كه ستادكل نیروهای مسلح تصمیم گرفت غیبت بیش از هشت سال سربازان غایب را در ازای پرداخت جریمه به معافیت از سربازی تبدیل كند سردار موسی كمالی در نشستی خبری به همین مناسبت آمار مشمولان غایب را یك و نیم میلیون نفر اعلام كرد.

با استناد به این آمار می‌شود حدس زد غایبانی كه برای پرداخت جریمه و دریافت كارت معافیت اقدام نكرده‌اند شاید به اندازه غایبان اقدام كرده باشند كه به احتمال قریب به یقین بسیاری‌شان مشكل مالی داشته‌اند كه جلو نیامده‌اند.

اما حتی این وضعیت نیز خللی در تصمیم ستادكل نیروهای مسلح برای برگرداندن قانون ایجاد نكرد و سردار كمالی دیروز حتی در گفت‌وگو با ما ابراز خوشحالی كرد كه خرید و فروش غیبت‌ها منتفی شده. او گفت خوشحال است چون فروش غیبت سربازی حركتی تبعیض‌آمیز بود و مشمولان را به غیبت از سربازی ترغیب می‌كرد.

نقوی حسینی، نماینده مجلس نیز به ما گفت مسؤولان ستاد كل نیروهای مسلح به خانه ملتی‌ها گفته‌اند كه چهار سال فرصت وجود داشت و اگر غایبی می‌خواست اقدام كند همین فرصت برایش كافی بود.

ورای این بحث‌ها و فارغ از درست و غلط بودن استدلال‌ها چند نكته است كه مغفول مانده. اول این كه وضعیت نظام وظیفه كشور ثبات ندارد و بند و تبصره‌هایش مدام متغیر است و هر بار بنا به برخی اهداف و مقتضایات تغییر می‌كند. این بی‌ثباتی باعث سردرگمی است و این امكان را از جوان‌ها می‌گیرد تا برای آینده بدون اما و اگر برنامه‌ریزی كنند.

دوم این كه بعید نیست راه‌های فریب برای گرفتن معافیت سربازی پیچیده‌تر و متنوع‌تر شود و سوم این كه شك نكنید با وجود منتفی شدن فروش غیبت سربازی خیلی‌ها همچنان به امید تمدید قانون از سرباز شدن طفره بروند.

این گروه به آینده و تحولات احتمالی‌اش چشم دارند چون گذشته‌ای را پشت سر می‌بینند كه درآن شرایط مدام تغییركرده و در مقاطعی شانس درِ خانه عده‌ای را زده. چهار سال پیش كه سرداركمالی در نشست خبری‌اش با خبرنگاران اعلام می‌كرد «تصمیم گرفته شده تا مشمولانی كه بیش از هشت سال غیبت دارند و كارایی لازم را برای نیروهای مسلح ندارند و خدمت آنها كنار سایر سربازان، روحیه سربازان را خراب می‌كند با پرداخت جریمه تعیین تكلیف شوند» چه كسی فكر می‌كرد كه او چهار سال بعد توضیح دهد كه حذف این قانون تلاشی است برای اجرای عدالت و رفع تبعیض.