عوارض عدم ارتباط علوم انسانی با جامعه

به گزارش گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس، غلامرضا غفاری معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم در مراسم افتتاحیه همایش ملی ارتباط علوم انسانی، تولید و صنعت که در مرکز همایش‌های کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران برگزار شد، گفت: همه ما می‌دانیم که علوم اجتماعی و علوم انسانی در کشور، تغییر و تحولاتی داشته است، تغییراتی که باعث شد تا مسائل تازه و جدید پیش روی ما مطرح شود و نیاز به تلاش اندیشمندان در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی دارد تا این مسائل را حل کند. همین مسئله باعث شکل‌گیری مجموعه شاخه‌های علوم انسانی و اجتماعی شده است و طبیعتاً پویایی این علوم در گرو ورود به مسائل اجتماعی است.

معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم گفت: اهمیت و اقتدار علوم انسانی در گرو این است که ورود صحیح به عرصه‌های مختلف داشته باشیم. علوم انسانی اگر به مسائلی بپردازد که مشکلات و دغدغه جامعه نیستند و این علوم نتواند خودش را در عرصه اجتماعی نشان دهد، فقط با یک عنوان شناخته خواهد شد و هیچ کاربردی ندارد، متأسفانه تمام تلاش بر این است که در دپارتمان‌ها، تقسیم درس و پایان‌نامه کنیم تا در مجموعه‌ای که عده‌ای به‌عنوان دانشجو پذیرفته شده‌اند، راه‌ و رسم پژوهش را بیاموزند ولی کمتر این سؤال را می‌پرسیم که آموزش و پژوهش قرار است در کجا استفاده شود و برای کجا کاربردی باشد.

غفاری تصریح کرد: کاری که می‌کنیم ارتباط زیادی به آنچه در محیط و پیرامون اتفاق می‌افتد ندارد. به‌عبارتی کتاب تولید می‌کنیم ولی کتاب اثری برآمده از مناقشه و بحث‌ها بین اندیشمندان است و گویا با تألیف این کتاب می‌خواهیم پاسخ سؤال اندیشمندی دیگر را بدهیم، درحالی‌که کتاب ما باید پاسخگوی سؤال جامعه باشد.

وی اضافه کرد: گاهی نیز فعالیت‌هایی انجام می‌شود که به‌نوعی یک سیستم مبادله را تشکیل داده است و مجموعه، خودش را با این سیستم مبادله برای دریافت پاداش تنظیم می‌کند. صورت دیگر این سیستم مبادله این است که دستگاه‌های دیگر براساس منافع و علقه‌هایی که در جامعه وجود دارد، آنها را به مراکز علمی و دانشگاه‌ها ارجاع می‌دهند و به‌نوعی مرکز علمی، خدمت‌گزار و یاری‌رسان مجموعه‌ای دیگر می‌شود. اما نگاهی که در این همایش دنبال می‌شود، این است که این بار عالمان و اندیشمندان در پرتو مهارت و توانمندی که در اختیار دارند، نسبت به مسائل پیرامون خودشان حساس شوند و خودشان را به‌عنوان یک عضو از جامعه بدانند و با جامعه پیش بروند و پاسخگوی نیاز آن باشند، چرا که اگر دانشگاه در جامعه باشد و جامعه نیز فعالیت‌های دانشگاه را ببیند، یعنی دانشگاه موفق بوده و توانسته مشکلات جامعه را ببیند و حل کند. حال این سؤال مطرح می‌شود، آیا جامعه علمی و نظامی آموزشی ما براساس آنچه در اختیار داریم، به‌گونه‌ای تنظیم شده تا این هدف محقق شود؟

غفاری به ارائه آمار سال ۹۶ درخصوص تعداد دانشجویان پرداخت و گفت: طبق آمار سال ۹۶ تعداد دانشجویان از ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر بیشتر است که در ۲ هزار و ۶۴۵ مؤسسه آموزشی، این دانشجویان مشغول تحصیل هستند و ۴۷ درصد این تعداد دانشجو در رشته‌های علوم انسانی تحصیل می‌کنند. ۲۸,۵ درصد دانشجویان فنی و مهندسی هستند و ۸.۲ درصد در رشته‌های هنر، ۶.۶ درصد در رشته‌های علوم پزشکی و ۶ درصد در علوم پایه مشغول تحصیل هستند. اما آموزش به دانشجویان علوم انسانی تا چه حد آموزشی بوده که برمبنای توانایی آنها برای ورود در حوزه‌های کاربردی و سیاستی باشد و آیا اکوسیستم و ارتباط شبکه‌ای ایجاد شده تا به دانشجویان علوم انسانی برای ورود در عرصه صنعت کمک کند؟

وی تصریح کرد: تجربه نشان می‌دهد در جایی که قوی‌ترین دپارتمان‌های علوم انسانی و اجتماعی وجود داشته باشد، شاهد توسعه نیز خواهیم بود، لذا باید وقت و هزینه صرف کنیم تا مسیر درست را پیدا کرده و بالندگی بیشتری در این حوزه داشته باشیم. وقتی صحبت از علوم انسانی و علوم اجتماعی مطرح می‌شود، فقط این موضوع به این رشته‌ها بازنمی‌گردد، چرا که امروز تجربه کشورهای پیشرفته نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری روی مسئولیت‌پذیری افراد متخصص بهترین نتیجه را به کشورها داده است.

انتهای پیام/