خبرگزاری فارس؛ میعانات گازی جریان هیدروکربنی است که هنگام استخراج گاز از زمین بیرون می آید. بیشترین تولید آن از میدان گازی پارس جنوبی است. در حال حاضر تولید میعانات در کشور حدود 600 هزار بشکه است و پیش‌بینی می‌شود تا سال 1400 ظرفیت تولید آن به 850 هزار بشکه افزایش یابد.
نمودار 1- مقدار تولید میعانات گازی در مناطق مختلف دنیا تا سال ۲۰۲۰ (منبع: EIA)
نمودار ۱ روند فزاینده میعانات گازی را در نقاط مختلف دنیا نشان می‌دهد که تا سال 2020 به بیش از 9 میلیون بشکه خواهد رسید و علاوه بر گرمی بازار آن، کشورهای بیشتری را به ساخت پالایشگاه میعانات گازی تشویق می‌کند.
میعانات گازی مایع سبک و روشنی است که بخش زیاد از آن را نفتا تشکیل می‌دهد به‌راحتی تبدیل به بنزین، گازوییل، نفت سفید، سوخت جت می‌شود و چون مسیر پالایشی کوتاه‌تری را طی می‌کند هزینة سرمایه‌گذاری در آن بسیار کمتر از پالایشگاه نفت خام است. کشورهای واردکننده میعانات از ایران، چند کشور آسیای جنوب شرقی علی‌الخصوص کرة جنوبی است. مقصدی که بزرگ‌ترین پالایشگاه‌های میعانات گازی دنیا در آن وجود دارد و مشتری اصلی میعانات گازی ایران است.
شهریور امسال درحالی‌که هنوز بر طبل تحریم‌های جدید کوفته نشده بود کرة جنوبی مبدأ اصلی واردات میعانات خود را از ایران به قطر و استرالیا تغییر داد. ازآنجایی‌که از قبل برنامه‌ای در کشور برای این شرایط وجود نداشت میعانات گازی مانده بر دست وزارت نفت در انبارها ذخیره‌شده و روزانه 200 هزار بشکه بلاتکلیف است. هرچند این اواخر کره‌ای‌ها به‌واسطه معافیت‌های شش‌ماهه‌ی آمریکا، به فکر خرید یک محموله بزرگ افتادند، اما به این راهکار موقت دل نبستند و با توجه به فرصت محدود ترامپ تصمیم گرفتند ذائقه پالایشی خودرا کم کم از میعانات به سمت سوخت‌های گران‌تر ببرند و با این سیاست پالایشی عطای میعانات ایران را به لقایش ببخشند.
*تجربه دوره قبلی تحریم‌ها درباره میعانات گازی تکرار نشود
در زمان تحریم‌ها برداشت نفت از میادین کشور تا زمان یافتن بازار مناسب کاهش می‌یابد؛ اما این کار برای میعانات گازی امکان‌پذیر نیست زیرا هنگام برداشت گاز طبیعی، میعانات به‌صورت اجتناب‌ناپذیر از چاه خارج می‌شود و از طرفی برای تأمین نیاز کشور به گاز طبیعی نمی‌توان برداشت آن را متوقف کرد. لاجرم حجم زیادی میعانات باید انبار شود؛ که در شرایط فعلی در مخازن خشکی ذخیره می‌شود ولی اگر به همین صورت ادامه پیدا کند مجبور به‌به ذخیره‌سازی آن روی دریا خواهیم بود. اتفاقی که در دور قبلی تحریم‌ها افتاد و 60 میلیون بشکه میعانات گازی در خلیج‌فارس بر روی 30 تا 40 کشتی شناور بود. به ازای هرتن میعانات گازی، ماهیانه 70 دلار هزینة شناور پرداخت می‌شد که علاوه بر هزینه‌های گزاف مالی، خطرهای امنیتی نیز در پی داشت؛ بنابراین در بلندمدت اگر مشتری پیدا نشود چاره‌ای جز آتش زدن این ماده ارزشمند وجود ندارد، اتفاقی که علاوه بر هدر رفت ثروت ملی، تبعات محیط زیستی بدنبال دارد.
*احداث پالایشگاه میعانات گازی بهترین راهکار بی اثر کردن تحریم‌ها
در چنین شرایطی بهترین راهکار، ساخت پالایشگاه میعانات گازی و اجرای طرح‌های بر زمین‌مانده پالایشی است. طرح‌هایی مثل پالایشگاه سیراف که در حد فنس‌کشی و طراحی روی کاغذ باقی‌مانده‌اند. اگر همین امروزهم پالایشگاه ستاره خلیج بعد از دوازده سال و با فرازو نشیب فراوان وارد ریل پالایشی میعانات نشده بود حالا باید برای سرگردانی 600 هزار بشکه چاره‌اندیشی می‌شد؛ اما با راهکار فوق، هم مشکل میعانات حل می‌شود، هم بواسطة ساخت پالایشگاه، ارزش‌افزوده فراوان نصیب کشور می‌شود. چه‌بسا کشور با ساخت چنین پالایشگاه‌هایی در صورت کنترل مصرف بنزین، علاوه بر خودکفایی در این حوزه به صادر کنندة این فراوردة گران پالایشی تبدیل شود و از همه مهم‌تر قابلیت تحریم پذیری این طلای سیاه برای همیشه از بین می‌رود.
بنظر می‌رسد برخلاف ادعای برخی مسئولین وزارت نفت مبنی بر سودده نبودن پالایشگاه سازی، مشکل از جای دیگری آب می‌خورد و آن هم تأمین مالی طرح‌های سنگین پالایشی است. کافی است برای گرفتن چنین گام‌هایی روی مشارکت مردمی و سرمایه‌گذاری آنان حساب باز شود. طرحی که در کمیسیون انرژی مجلس تأیید شد و بعد از بررسی بیشتر وارد صحن علنی خواهد شد.
یادداشتی از مقدسه فلاح زاده
انتهای پیام/