به گزارش خبرنگار مهر، احداث راه آهن چابهار ـ سرخس اگرچه از اولویت های زیرساختی کشور در بخش حمل و نقل است، اما متأسفانه دولت و وزارت راه و شهرسازی اهمیت اقتصادی ـ سیاسی ـ اجتماعی این پروژه را به درستی درک نکرده و با اولویت دادن به دیگر پروژه های ریلی، از تخصیص به موقع بودجه های عمرانی به تکمیل این خط آهن ترانزیتی و پردرآمد کشور (در صورت راه اندازی آن) خودداری می کنند.

این در حالی است که آستان قدس رضوی (ع) در راستای اجرای وظایف خود در جهت توسعه مناطق شرقی کشور، بارها آمادگی خود برای سرمایه گذاری در این پروژه را اعلام کرده است. از آنجایی که بودجه های عمرانی کشور محدود بوده و امکان پاسخگویی به همه پروژه ها را ندارد، می توان با واگذاری پروژه های درآمدزا به بخش های غیر دولتی از جمله آستان قدس، نیاز بخش عمرانی به منابع مالی را تا حدود زیادی مرتفع کرد.

نیازمند بودجه میلیارد دلاری برای تکمیل پروژه های نیمه تمام هستیم

امیر امینی معاون برنامه ریزی و مدیریت منابع وزارت راه و شهرسازی شهریورماه امسال در مراسم معرفی مدیرکل جدید اداره راه و شهرسازی استان ایلام اعلام کرد: بر اساس ارزیابی‌های صورت گرفته تکمیل پروژه‌های نیمه تمام این حوزه در سراسر کشور به بیش از ۲۵۰ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد که تخصیص آن با توجه به منابع درآمدی دولت امکان پذیر نیست. در همین راستا آخوندی وزیر مستعفی وزارت راه‌وشهرسازی، سال ۹۵ اعلام کرده بود تنها برای تکمیل پروژه‌های حمل و نقل ریلی ۲۸ میلیارد دلار نیاز است.

اولویت بندی و مشارکت بخش غیردولتی دو راهکار اصلی در تکمیل پروژه‌های نیمه تمام است. در پیش برد این دو راهکار می‌توان پروژه‌های سودده را که اقتصادی بوده و سرمایه گذاری در آن توجیه پذیراست را به بخش غیردولتی سپرد و پروژه‌هایی که از منظر اجتماعی و سیاست گذاری کلان اهمیت راهبردی دارند را پس از اولویت بندی با منابع محدود دولتی تکمیل کرد. بر این اساس ۳۵ پروژه ریلی در دست ساخت وزارت راه و شهرسازی از این قاعده مستثنا نبوده و باید نسبت به اولویت بندی آن‌ها و یا مشارکت دادن بخش خصوصی جهت تکمیلشان اقدام شود.

چابهار-سرخس پروژه ای با توجیه اقتصادی برای مشارکت عمومی-خصوصی

از جمله این پروژه‌ها که دارای توجیه اقتصادی بوده و بازگشت سود و اصل سرمایه آن با ترانزیت کالا قطعی است محور ریلی چابهارـ سرخس است. در تأیید این موضوع و در جریان دیدار مدیرعامل راه‌آهن و وزیر حمل‌ونقل ریلی ترکمنستان که در اردیبهشت‌ماه امسال صورت گرفت، محمدزاده مدیرعامل شرکت راه‌آهن در نشست خبری خود گفت: در سال ۲۰۱۷ میزان ترانزیت بار ترکمنستان از ایران نزدیک ۸۰۰ هزار تن بوده است، درحالی‌که مطالعات نشان می‌دهد که ظرفیت این مسیر بیش از ۷ تا ۸ میلیون تن بار است. با فرض جذب نیمی از این بار به خط ریلی چابهار-سرخس و اخذ تعرفه های کنونی، درآمد حاصل از حق دسترسی را به سطی می رساند که نرخ بازده داخلی (IRR) برای این پروژه به بیش از ۲۰ درصد بدون احتساب تورم خواهد رسید. علاوه بر این از دیگر مزایای ساخت و بهره برداری این خط ریلی می‌توان به شکوفا شدن اقتصاد شرق کشور و ایجاد اشتغال پایدار در استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی اشاره کرد.

آستان قدس شریک مناسب بخش دولتی

یکی از نهادهای غیردولتی در شرق کشور که همراستا با مأموریت‌های خود توان ورود به این پروژه راهبردی را دارد آستان قدس رضوی است.

محمدرضا رئیسی، مدیرعامل شرکت مسکن و عمران آستان قدس رضوی در خصوص مشارکت در این پروژه گفته است: ظرفیت جابه‌جایی ۱۰ الی ۱۲ میلیون تن بار در سال برای این خط به خوبی نشان دهنده آن است که این پروژه عظیم توجیه اقتصادی دارد. اگر این پروژه متولی مشخصی داشت قطعاً با دعوت به سرمایه‌گذاری تمام مشکلات مالی آن حل می‌شد.

وی در ادامه افزود: علیرغم اینکه دو سال از زمان اعلام آمادگی شرکت عمران قدس رضوی برای مشارکت در این پروژه به وزارت راه و شهرسازی می‌گذرد ولی پاسخی از این وزارتخانه به ما نرسیده است.

رئیسی ادامه داد: به اعتقاد بنده آقای خادمی مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور اگر به دنبال پیشرفت این پروژه استراتژیک هستند باید فرد ویژه‌ای را برای آن انتخاب کنند تا مدیریت این پروژه به صورت یکپارچه انجام شود. در همین راستا، پیگیری‌های مکرری داشته‌ایم ولی متأسفانه به جوابی نرسیده‌ایم.

لازم به ذکر است چندی پیش معاون شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور در پاسخ به اینکه آستان قدس رضوی برای سرمایه‌گذاری در پروژه چابهار-سرخس اعلام آمادگی کرده است گفت: پیشنهاد آستان قدس رضوی در حد خبر رسانه‌ای مطرح‌شده است. چیزی از اینکه به‌صورت جدی بخواهند به پروژه ورود کنند و کار را پیش ببرند احساس نشده است.

سازمان برنامه‌وبودجه: دستگاه های اجرایی نماینده تام الاختیار معرفی کنند

چندی پیش در ۲۳ آبان ماه، خبری از سوی از سازمان برنامه و بودجه منتشر شد که در آن به مکلف شدن دستگاه‌های اجرایی جهت معرفی نماینده ثابت و تام‌الاختیار برای واگذاری طرح‌های عمرانی به بخش خصوصی در کشور اشاره داشت. در این ابلاغیه که توسط رئیس این سازمان صادرشده آمده است: نظر به اهمیت و اولویت بالای اجرای سیاست مشارکت عمومی ـ خصوصی و واگذاری طرح‌های عمرانی به بخش خصوصی در کشور و ضرورت هماهنگی، پیگیری ویژه، رفع ابهامات و تسهیل و تسریع فرآیندهای اجرایی به‌صورت متمرکز نماینده‌ای از جانب سازمان برنامه و بودجه کشور تعیین شده است. از دستگاه‌های اجرایی به‌عنوان مجری طرح‌های عمرانی انتظار می‌رود ضمن اهتمام ویژه نسبت به اجرای سیاست مذکور همکاری و هماهنگی لازم را با نامبرده به عمل‌آورند.

با توجه به موارد فوق می‌توان این‌طور جمع‌بندی کرد تا زمان معرفی نماینده تام‌الاختیار شرکت ساخت و توسعه زیربناهای کشور، این وزارت راه است که باید مطابق ابلاغیه سازمان مدیریت، نماینده تام الاختیار خود را برای شروع مذاکرات با بخش غیردولتی همچون آستان قدس رضوی جهت مشارکت در پروژه های اقتصادی اعلام کند.