به گزارش مشرق، شورای هماهنگی مدیریت بحران استانداری گلستان شامگاه شنبه به ریاست اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور پس از سه روز بارندگی و سیل در سالن جلسات استانداری گلستان تشکیل شد.
در این جلسه که ۶ وزیر، نمایندگان مجلس و نماینده ولی فقیه در استان گلستان حضور داشتند، یک غایب بزرگ داشت و او هم مناف هاشمی استاندار گلستان که یک روز پس از آغاز بارندگی گلستان را به نیت یک سفر ترک کرد و از دسترس خارج شد. سفری در آخر منجر به برکناری او شد.
بیشتر بخوانید:
فیلم / صحبت‌های جهانگیری درمیان سیل‌زدگان
فیلم / بازدید وزیر بهداشت از سیل‌زدگان"آق قلا "
روایت امدادرسانی بسیج به سیل‌زدگان شرق مازندران +عکس
میرمحمد غراوی معاون عمرانی استاندار گلستان که در انتهای برنامه به عنوان سرپرست استانداری گلستان انتخاب شد، نخستین سخنران جلسه بود.
سیل گلستان چگونه شکل گرفت
غراوی در این جلسه به تشریح نحوه جاری شدن سیل پرداخت و اظهار کرد: طی چهار روز بارش مداوم، در تمام پهنه استان سیلاب جاری شد که از سد گلستان به سمت گرگانرود حرکت کرد و گنبد را در معرض خطر قرار داد و سپس با حجم سد چلچای و زرین گل مواجه شد و سپس به شهر آق قلا رسید.
وی افزود: فقط آب گرفتگی در منطقه یادبود گنبد داشتیم و آسیب جدی به اماکن مسکونی وارد نشد و البته گل و لای مشکلاتی برای مردم منطقه ایحاد کرد.
غراوی تصریح کرد: ادامه روند سیلاب در سد وشمگیر به ۳۲۰ متر مکعب در ثانیه رسید در حالی که ظرفیت گرگانرود ۱۲۰ متر مکعب در ثانیه بود.
وی ادامه داد: در مسیرهای بالا دست و پایین دست وشمگیر دو شکاف ایجاد کردیم تا ۱۵۰ متر مکعب سیلاب در دشت تخلیه شود.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار گلستان با بیان اینکه متأسفانه آب گرفتگی شدیدی در روستاها و محلات شهر آق قلا داشتیم، گفت: حدود دو سوم از شهر در پوشش آب ناشی از سیلاب قرار دارد و روستاهای جاده آق قلا - گنبد هم در محاصره سیل قرار گرفته‌اند.
غراوی افزود: پیک حاصل از این سیلاب ساعت دو بامداد شنبه اتفاق افتاد که به خوبی و خوشی هدایت شد و آسیب جدی به شهرهای اطراف وارد نکرد.
وی ادامه داد: در روز اول محور خوش ییلاق مسدود شد اما در حال حاضر مراحل پاکسازی محورهای انجام شده است.
غراوی بیان کرد: جاده‌های روستاهای منطقه مینودشت و آزادشهر که بسته شده بود در حال حاضر باز شدند و آب و برق آنها هم وصل شده است، فقط سه روستا برق ندارند که امشب عملیات آن نهایی می‌شود.
وی اضافه کرد: محاصره عشایر توسط سیلاب در نواحی مرزی اتفاق افتاده که توسط بالگرد هلال احمر در حال امدادرسانی هستیم.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار گلستان با بیان اینکه یکی از نگرانی‌های ما میزان آبی است که از رودخانه اترک به سمت غرب استان جاری است، گفت: اگر این میزان افزایش پیدا کند شاهد آب گرفتگی چند روستای منطقه خواهیم بود.
غراوی افزود: بر اثر سیلاب دو هزار واحد مسکونی روستایی و شهری آسیب دیدند که ۵۰۰ واحد صد در صد آسیب دیده اند.
آب ۳۵ روستای گلستان قطع است
رضا اردکانیان وزیر نیرو هم اظهار کرد: خوشبختانه شرکت آب و فاضلاب روستایی استان در فرصت کوتاهی موفق شد قسمت عمده‌ای آب روستاها را وصل کند.
وی افزود: از حدود ۴۰۰ روستای فاقد آب، تنها ۳۵ روستای استان آب آشامیدنی ندارند که آن هم از طریق تانکر سیار و توزیع آب بسته بندی، تأمین می‌شود.
اردکانیان ادامه داد: مشکل آب شرب پایدار همین تعداد روستای باقیمانده هم به دلیل نبود مسیر دسترسی مناسب تاکنون انجام نشده است.
اردکانیان با بیان این نکته که با توجه به شرایط و امکانات موجود امکان وقوع خسارت کمتر نبوده، اظهار کرد: از آنجایی که بسیاری از ساز و کارها مانند امکانات هواشناسی برای اطلاع از وضعیت جوی دست کم از یک هفته قبل در استان مهیا نیست نمی‌توان بیش از این انتظار داشت.
وی اطلاع از وضعیت جوی سیلاب از سه روز قبل را مورد انتقاد قرار داد و گفت: در استان سیل خیزی مانند گلستان این امکانات باید مهیا شود.
وزیر نیرو زهکشی مزارع کشاورزی را یکی دیگر از راه‌های مقابله با سیل اعلام کرد و افزود: خوشبختانه زهکشی موضوعی است که توجه خوبی به آن شده است زیرا در سفر اخیر ریاست جمهوری هم به استان ۱۰ هزار مزارع زهکشی افتتاح شد و کلنگ ۶ هزار هکتار هم به زمین زده شد.
رودخانه‌های نیاز گلستان نیازمند لایروبی است
وی لایروبی رودخانه‌های استان را هم راهی در کاهش سیل دانست و اضافه کرد: لایروبی به خصوص در بخش ورودی رودخانه به دریا باید انجام شود.
اردکانیان خواستار افزایش توان علمی کارشناسان شد و افزود: علم بررسی میزان روان آب‌ها بسیار مهم و موضوعی قابل توجه است که باید در استان مد نظر قرار گیرد.
وی با بیان اینکه کشور ما در منطقه خشک و نیمه خشک قرار گرفته، اظهار کرد: طبیعت این مناطق در دوره‌های خشکسالی و ترسالی شدید است اما در عین حال باید شکرگزار نعمت الهی باشیم.
اردکانیان با تاکید بر این نکته که باید آمادگی لازم برای شرایط سیل داشته باشیم، افزود: استان‌های مختلف اکنون در معرض سیل قرار گرفتند اما خوشبختانه فعالیت‌های خوبی در دهه‌های اخیر از لحاظ احداث مخازن بزرگ صورت گرفته که کنترل سیلاب‌ها، جز اصلی ترین هدف‌های این سدها بود.
سوالات جدی و زیاد درباره سیل گلستان مطرح است
اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور هم در ادامه این جلسه سیل گلستان را حادثه بسیار تلخی دانست و با بیان اینکه کشور ما حادثه خیز است و اکثر حوادث طبیعی در آن اتفاق می‌افتد، ادامه داد: سیل ماندگاری مانند سیل کنونی گلستان نداشتیم و معمولاً سیل‌ها در مدت زمان‌های کوتاهی اتفاق افتاده و خسارت‌هایی را وارد می‌کردند اما اکنون اینگونه نیست.
وی با تأکید بر پیشگیری از وقوع حوادث گفت: در بازدیدی که از اسکان موقت سیل زدگان آق قلا داشتم ابهاماتی و سوالاتی مردم طرح می‌کردند و هر کدام از آنها می‌تواند موضوع جدی باشد.
جهانگیری با تأکید بر لزوم تشکیل گروه کارشناسی دقیق که سیل گلستان را ارزیابی کند، تاکید کرد: اینکه چرا این سیل با این وسعت و شدت اتفاق افتاد و آیا می‌شد آن را پیشگیری کرد که چنین اتفاق نیفتد و چندین سوال دیگر باید در این گروه کارشناسی پاسخ داده شود.
معاون اول رئیس جمهور اظهار کرد: مسائلی که در مورد راه آهن و راه و مسائل فنی توسط مردم مطرح می‌شود باید بررسی شده و به آنها پاسخ داشته شود.
وی با بیان اینکه نباید اجازه دهیم که زیربناها در برابر سیل به یک سد و تهدید تبدیل شود، افزود: در جاهای مختلف کشور مانند تهران برخی از بزرگراه‌ها و خیابان‌ها و ساختمان در مسیر رودخانه است و به یک سد تبدیل شده است.
رودخانه‌های تهران پتانسیل خسارت مالی دارند
جهانگیری تصریح کرد: اگر روخانه های تهران حرکت کنند می‌تواند خسارت سنگین انسانی و مالی به بار بیاورد.
وی گفت: در ماده ۱۰ و ۱۲ احکام و قوانین کشور حدود پنج درصد از بودجه کشور برای جبرای خسارات بلایا طبیعی یا پیشگیری از آن است و باید این اهتمام در دولت باشد که بخش قابل توجهی را برای پیشگیری هزینه کنیم.
معاون اول رئیس جمهور تذکر داد: طرح‌هایی مانند زهکشی باید در استان اجرا شود تا سیل را پیشگیری کند این طرح ملی مورد تصویب دولت قرار گرفته و ۲۸۰ هزار هکتار زهکشی شود.
جهانگیری افزود: الان سازمان هواشناسی کشور می‌تواند پیش بینی دقیقی کند و باید به آن توجه کنیم.
وی تأکید کرد: در بحران مدیریت حساس‌تر می‌شود و بحران تعیین کننده است و باید در برخی از موارد مدیر از خود بگذرد تا امور کشور اداره شود و این الفبای مدیریت است.
پذیرفتنی نیست که مدیری زمان بحران در منطقه نباشد
جهانگیری یادآور شد: هر کسی در این سطح نتواند مدیریت کند نباید مسئولیتی را بپذیرد، مدیر باید وظایف را به درستی عمل کند و در بحران مسئولیت حساس‌تر می‌شود.
وی گفت: برای من قابل قبول نیست که مدیری در زمان بحران در منطقه حضور نداشته باشد و اگر در سفر و در کنار خانواده است باید بگوید آن را کنار بگذارد و بگوید که خانواده بزرگ‌تری داریم، این امر باید بررسی شود تا اگر کسی کوتاهی کرده رسیدگی و برخورد شود.
جهانگیری با تأکید بر جبران خسارات مادی سیل، خاطرنشان کرد: کشور ما ظرفیت بزرگی دارد و از این بحران عبور خواهیم کرد.
وی گفت: بازسازی منازل توسط بنیاد مسکن صورت می‌گیرد و در چهارشنبه هفته جاری این امر در جلسه دولت مطرح و تأکید بر این است که تسهیلات کافی برای مسکن و کشاورزی و صنعتی داده شود.
هشدارهای لازم به مسئولان داده شد
محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی هم با ابراز همدردی با مردم سیل زده اظهار کرد: نکته مهم در خصوص بروز این سیل و سیلاب این است که بارها از طریق اطلاعیه هشدارهای لازم به مسئولان داده شده، هفته آخر اسفندماه به طور دقیق در خصوص بروز سیل در منطقه زاگرس پیش بینی و اطلاعیه‌های لازم اعلام شد.
اسلامی با تاکید بر اینکه این هشدارها و اطلاعیه‌ها باید مورد توجه مسئولان منطقه قرار می‌گرفت افزود: در این زمینه مهم این است ساز و کار پیشگیرانه داشته باشیم که بخشی از پیشگیری‌ها از جنس آمادگی عملیانی برای مقابله بوده و بخشی در زمینه تمهیدات باشد.
وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: یکی از تمهیدات در بخش مهم زهکشی لایروبی رودخانه‌ها است چون عدم لایروبی رودخانه در مواقع بارندگی و وقوع سیلاب آسیب جدی به جاده‌ها و بخش‌های زیربنایی وارد می‌کند.
رودخانه‌ها نیازمند لایروبی بود
اسلامی عنوان کرد: در سیل اخیر چون بستر رودخانه‌ها به دلیل عدم لایروبی لازم گنجایش طغیان را نداشت آب به اراضی کشاورزی و منازل مردم وارد شده و موجب بروز مشکلات اساسی شده است.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اقدامات انجام شده در خصوص امداد رسانی به مناطق سیل زده گفت: از اولین دقایق وقوع حادثه از طریق تماس تلفنی تمام موارد برای کاهش خسارات ناشی از سیل به مسئولان منطقه داده شده و از طریق برش جاده آمل و جاده راه آهن اینچه برون تلاش شد آب به سمت دیگری هدایت شود.
اسلامی افزود: بررسی‌ها آمار و ارقام نشان می‌دهد سیل‌های اخیر سابقه تاریخی نداشته بنابراین هرجا پل و آبرفتی که در این منطقه پیش بینی کردیم با مفروضات فعلی اعتبار ندارد بلکه باید پل و آبرفت‌ها با مفروضات جدید در منطقه احداث شود.
گلایه مردم از عدم اطلاع رسانی درست
فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد و دارای در این جلسه با بیان اینکه گلایه‌های که مردم غالباً ناشی از عدم اطلاع رسانی درست از سوی مسئولان بوده اظهار کرد: مدیران شهرستانی اعم از دولتی و غیردولتی در این حوزه به‌خوبی کارکرده‌اند اما بعدازاین وقفه‌ای وجود داشت که باید حل شود.
وزیر اقتصاد با اشاره به نگرانی‌هایی که در خصوص امنیت تجهیزات وجود دارد، گفت: این مسئله از اهمیت بالایی برخوردار بوده و جدی است که باید موردتوجه قرار گیرد.
دژپسند در بخش دیگری به مسئله پیشگیری اشاره کرد و گفت: پیشگیری از خسارت ناشی از سیل باید به‌صورت ویژه در دستور کار قرار گیرد.
وی با تأکید بر اینکه پیشگیری از خسارت ناشی از سیل باید ترویج شود، گفت: گلستان استانی با ظرفیت بالایی کشاورزی است، اقتصاد این استان بر مبنای کشاورزی است.
وزیر اقتصاد در ادامه به اهمیت بیمه‌ها اشاره کرد و گفت: بحث بیمه باید در جامعه ترویج داده شود.
دژپسند به استهمال بدهی‌های بانکی اشاره کرد و گفت: ضروری است که در خصوص تبدیل کشت اقداماتی انجام شود همچنین برخی از کشاورزان توان پرداخت به‌موقع تسهیلات را ندارند که باید برای استهمال بدهی‌ها چاره‌اندیشی شود.
وی به بحث وام و ارائه تسهیلات به حوزه کشاورزی اشاره کرد و گفت: بسیاری برای گذر از این وضعیت به دنبال دریافت وام هستند که قطعاً در پرداخت اقساط با مشکل مواجه می‌شوند.
جلوی تغییر کاربری‌ها گرفته شود
محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی هم از خسارت سنگین به بخش کشاورزی خبرداد و گفت: امیدواریم بتوانیم به زودی این خسارات را جبران کنیم.
وی با بیان اینکه موانعی بر سر راه سیلاب شکل گرفته که باید برداشته شود، افزود: زهکشی اراضی کشاورزی و جلوگیری از تغییر کاربری زمین‌ها می‌تواند جلوی سیل را بگیرد.
حجتی ادامه داد: نماینده ولی فقیه در گلستان بر لزوم زهکشی اراضی تأکید کرد و این مهم در اولویت برنامه‌های ما است و به تدریج انجام خواهد شد.
وزیر جهاد کشاورزی اظهار کرد: اگر بتوانیم زهکشی ۲۸۰ هزار هکتار انجام دهیم میزان خسارت ناشی از سیل در آینده کاهش خواهد یافت.
کمبود دارو و شیرخشک جبران می‌شود
سعید نمکی وزیر بهداشت هم ضمن ابراز ناراحتی از آواره شدن مردم، گفت: برای رساندن دارو هر کاری که می‌توانستیم انجام دادیم.
نمکی یادآور شد: کمبودهایی برای تأمین شیرخشک در مناطق سیلزده وجود داشت که با تلاش همکاران ما ۴۰۰ قوطی به منطقه ارسال شد.
وی افزود: سهمیه شیرخشک و پوشاک بچه سیل زدگان را تأمین می‌کنیم و اگر قصوری بوده در روزهای آینده جبران می‌شود.
گلایه از کم لطفی وزرا به شرق گلستان
شهرام کوسه غراوی نماینده مردم شرق گلستان در مجلس هم اظهار کرد: در حوزه انتخابیه من با ۴۴۰ روستا و یک سوم وسعت استان بیشترین خسارت اتفاق افتاده آیا جایز نبود که یک وزیر یا معاون وی در آنجا حاضر شود.
وی این امر را کم لطفی وزرا دانست و افزود: وزرا یا معاونان آنها باید برای دلجویی از مردم هم شده به منطقه سیل زده وارد می‌شدند و این امر سبب گلایه مردم شده است.
غراوی گفت: تسهیلاتی باید به صورت زنجیره‌ای پرداخت شود در غیر اینصورت تأثیری در جبران خسارات نخواهد داشت.
وی تصریح کرد: استان تجربه سیل را در سال‌های مختلف مخصوصاً سال ۸۰ داشته و باید از این تجربیات درس می‌گرفتیم.
غراوی با تأکید برخورد با خاطیان این حادثه گفت: تقاضا دارم حداقل تجربه‌های گذشته حتماً استفاده شود و مدیریت بحران بهتری شکل گیرد.
مسئولان گلستان سیل را جدی نگرفتند
علیرضا ابراهیمی نماینده رامیان و آزادشهر در مجلس هم با گلایه از اینکه سیل جدی گرفته نشد؛ گفت: اگر در استان گلستان سیل جدی گرفته می‌شد قطعاً به این روز دچار نمی‌شدیم.
نماینده مردم آزادشهر و رامیان ادامه داد: محورهای آزادشهر به شاهرود و محورهای کوهستانی ما با مشکل روبهرو بود و پیگیری در این زمینه داشتیم.
ابراهیمی با اشاره به اینکه دو محور رامیان به شاهرود و آزادشهر به شاهرود نیازمند کارهای اساسی است، تاکید کرد: مشکل ما در لایروبی رودخانه‌ها است و از وزیر کشور درخواست داریم که لایروبی رودخانه‌ها را در کل استان جدی گرفته شود.
وی خاطرنشان کرد: با حساب یارانه و یا دفترچه زمین‌های کشاورزی تسهیلات برای جبران خسارت به کشاورزان گلستان پرداخت شود.
۳۰ درصد گنبدکاووس زیر آب رفت
قرهجه طیار نماینده مردم گنبدکاووس وقوع سیلاب در گلستان را سانحه تلخی برای گلستانی‌ها به ویژه شمال استان دانست و با بیان اینکه ۳۰ درصد از شهر گنبدکاووس را آب فرا گرفته، گفت: هنوز هم آب در برخی از منازل مردم موجود است و از مسئولان انتظار کمک داریم.
طیار بیان کرد: ۵۰ روستای غربی شهرستان گنبدکاووس از طوفان و سیل خسارت دیده که باید خسارات آن در بخش‌های مختلف کشاورزی، مسکونی و صنعتی دقیق بررسی شود.
وی گفت: مقرر شده کمک‌های بلاعوض برای منازل مسکونی اختصاص یابد که با توجه به حجم خسارت و تورم موجود به نظر می‌رسد میزان تسهیلات اعطایی اعلام‌شده کافی نیست و باید افزایش یابد.
طیار خاطرنشان کرد: با توجه به تکرار سیل در هر پنج سال یکبار، باید سیل جزو اولویت‌های ما باشد و اگر در هر حوزهای قصوری صورت گرفته است بررسی شود و با خاطی برخورد قاطع صورت گیرد.
اطلاع داشتیم سیل می‌آید
نبی هزارجریبی نماینده مردم گرگان و آق قلا هم با بیان اینکه از یک هفته قبل گفته شد که قرار است سیلابی جاری شود، اظهار کرد: گفتیم باید سدها را خالی کنیم اما این کار نشد و این یعنی ضعف مدیریت.
هزارجریبی ادامه داد: در این رابطه من در مجلس از وزیر نیرو سوالی طرح می‌کنم که باید به آن جواب دهد، من در سیل گنبد حضور داشتم و ستاد بحران جلسه پشت جلسه برگزار می‌کرد و من هم در تعدادی از آنها شرکت کردم.
وی افزود: ما در استان نه قایق نداریم ونه بیل مکانیکی، این چه استانی هست که هیچ چیز ندارد؛ زمانی هم که خواستیم از استان‌های اطراف قرض بگیریم جاده‌ها بسته بود یا کوه ریزش کرده بود و نشد.
بعد از ۲۰ سال امکانات نداریم
هزارجریبی ادامه داد: آیا پس از ۲۰ سال نمی‌توانیم این امکانات را داشته باشیم؟ تا کی قرار است استانی گدا باشیم؟
وی گفت: برش در راه آهن دیر انجام شد زمانی که آب به ریل رسیده و خروجی که ما ایجاد کردیم ۳۰ متر بود که جوابگوی آب نبود.
هزارجریبی ادامه داد: بحران سیل امروز از ضعف مدیریت رخ داد و کسی که مقصر است باید عوض شود از رئیس ستاد شهرستان تا بالاترین مسئول.
نماینده مردم گرگان و آق قلا در مجلس گفت: چند باردیگر باید آزمایش پس دهیم؟ یک جای کار ایراد دارد وقتی این مسیر سیل می‌آید پل‌های استاندارد باید زده شود.
وی اظهار کرد: من امروز با قایق‌های مردمی به پایین شهر آق قلا که یک متر و ۸۰ سانتی متر ارتفاع آبگرفتگی است رفتم، چرا صدا و سیما می‌گوید سیل تمام شده است؟
هزارجریبی گفت: تجهیزات مانند قایق‌ها و تراکتورهایی که وجود دارد همه مردمی است که مورد استفاده قرار می‌گیرد.