سید بهاءالدین حسینی هاشمی با بیان اینکه رونق تولید یک برداشت از استراتژی تولید است، اظهارداشت: استراتژی‌های تولید، شامل جایگزینی واردات و استراتژی توسعه صادرات است و دولت براساس هر یک از این استراتژی‌ها برنامه‌ریزی میکنند و تمام ضوابط و مقرارت را بر مبنای آن تدوین و قوانین را اصلاح میکنند.
وی با اشاره به استراتژی چین برای توسعه صنعت، گفت: استراتژی چین در ابتدا جایگزینی واردات نبود چون اصلا واردات چندانی نداشتند اما ما در ایران سال‌ها واردات کرده‌ایم. استراتژی چین تولید برای صادرات بود و حتی از مصرف داخلی کاستند و به صادرات اضافه کردند. بعد از گذر این مرحله بعد به دنبال استراتژی جایگزینی واردات رفتند و تلاش زیادی برای ارتقاء کیفیت تولید انجام داده و همچنان آن را پیگیری میکنند.
* استراتژی جایگزینی واردات باید در دستور کار قرار بگیرد
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه مقام معظم رهبری سال‌هاست بحث اقتصاد و تولید را در اولویت قرار داده‌اند، افزود: سیاست‌هایی مانند اقتصاد مقاومتی و رونق تولید به این معناست که به جای واردکننده، تولیدکننده باشیم و به نظر من در ابتدا باید تولید با هدف جایگزینی واردات داشته باشیم.
وی ادامه داد: همه عوامل دخیل در تولید از گمرک تا وزارت اقتصاد، تا صنایع و محیط زیست و حمل و نقل و ارتباطات، دانشگاه‌ها و قوه قضائیه و مجلس باید در خدمت تولید باشند و از تولید حمایت شود. همچنین نظارت جدی سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان بر استاندارد محصولات تولیدی و فرهنگ‌سازی و تبلیغ خرید کالای ایرانی نیز باید در دستور کار باشد.
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال که به نظر شما باید استراتژی جایگزینی واردات در دستور کار قرار گیرد، گفت: با توجه به شرایط ارزی، شرایط بین‌المللی، جمعیت کشور و بازار داخلی و ظرفیت‌های نیروی انسانی و اقتصادی کشور به نظر من اگر روی استراتژی تولید جایگزینی واردات عمل شود و در گام بعدی اتخاذ استراتژی توسعه صادرات در دستور کار قرار بگیرد هدف‌گذاری درستی در این حوزه است.
وی با اشاره به ظرفیت‌های مناسب تولید و صادرات در بخش صنایع های‌تک و دیگر ظرفیت‌های صادراتی، افزود: اما استراتژی اصلی باید جایگزینی واردات باشد و توسعه صادرات به موازات آن مورد توجه قرار گیرد. البته حمایت از تولید به معنای آن نیست که منابع ارزان در اختیار افرادی قرار داده شود و آنها منابع را به بخش‌هایی غیرتولیدی و غیرمولد ببرند.
* ژاپن هم مسیر صنعتی شدن را از مونتاژ آغاز کرد
حسینی هاشمی در پاسخ به این نکته که برخی کارشناسان یکی از نقاط ضعف تولیدات در کشور را وابستگی شدید به واردات کالاهای واسطهای و نبود زنجیره تولید در داخل کشور عنوان میکنند، گفت: این ناشی از رشد صنایع مونتاژ است که البته در برخی کشورهای صنعتی مانند ژاپن در دهه‌های اولیه فعالیت صنعتی بخش عمده تولیدات آنها مونتاژ بود و بی‌کیفیت‌ترین کالاهای صنعتی متعلق به ژاپن بود.
وی تصریح کرد: البته بعضی کشورهای اروپایی مانند آلمان توسعه صنعتی را از طراحی و خلاقیت داخلی آغاز کردند اما کشورهایی مانند ژاپن و چین از مونتاژ این توسعه را آغاز کردند و ما هم در ایران این رویکرد را اتخاذ کردیم و یکی از معایب این سیاست انتقال بخش قابل توجهی از ارزش افزوده تولید به خارج از کشور است. به عنوان مثال وقتی مشکلی در واردات قطعات خودرو به وجود می‌آید، بخشی از خط تولید متوقف می‌شود و یا با افزایش بهای ارز، هزینه تولید خودرو به‌شدت افزایش می‌یابد.
* بستر خوبی برای تولید کالاهای واسطهای در کشور به وجود آمده است
این کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه وقتی می‌خواهیم به صنعت فکر کنیم، باید به زنجیره تولید فکر کنیم، گفت: در حال حاضر که قیمت ارز افزایش شدیدی داشته است، تولید کالاهای واسطهای برای تولیدکنندگان داخلی صرفه اقتصادی بسیار زیادی دارد و خود‌به‌خود تولیدکنندگان کالاهای نهایی به خرید کالاهای واسطهای داخلی ترغیب می‌شوند و بنابراین بازار بسیار خوبی در داخل برای کالاهای واسطهای به وجود آورده است.
* مزیت‌های تولید کالاهای واسطهای برای اقتصاد کشور
وی اظهار داشت: با توجه به اینکه بخش عمده‌ای از واردات، واردات کالاهای واسطهای است، در صورت برنامه‌ریزی و حمایت جدی از تولید کالاهای واسطهای در داخل کشور هم میزان واردات را کاهش خواهد داد، هم ارزش افزوده آن را به داخل منتقل می‌شود، هم زنجیره تولید را تکمیل خواهد و اشتغال بسیار خوبی را ایجاد می‌‌کند.
حسینی هاشمی افزود: بنابراین اگر سیاست‌گذاری در جهت حمایت از تولید کالاهای واسطهای باشد و دولت معافیت‌های مالیاتی و یارانه‌ها و مشوق‌های مناسبی برای تولید کالاهای واسطهای در نظر بگیرد، هم در راستای استراتژی جایگزینی واردات خواهد بود و هم رونق تولید را موجب خواهد شد. اگر دولت به جای هزینه‌هایی که برای بیکاری می‌خواهد انجام بدهد در این بخش هزینه کند، کشور ضرر نخواهد کرد.
* تقویت بخش تولید کالاهای واسطهای تقویت کل اقتصاد را در پی دارد
وی با بیان اینکه در هر بخشی کالاهای واسطهای نقش تعیین کننده در زنجیره تولید و ارزش افزوده آن بخش ایفا میکنند، گفت: تقویت این بخش، قطعا تقویت کل اقتصاد را در پی خواهد داشت. البته باید مراقب سواستفاده کنندگان بود زیرا هرگاه سیاستی در دستور کار قرار می‌گیرد عده‌ای از آن سوء استفاده کرده و مسیر آن سیاست را منحرف میکنند.
* لزوم تمرکز تولید صنعتی در بخش‌هایی که امکان تولید کالاهای واسطهای آن در کشور وجود دارد
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه اگر این سیاست در دستور کار قرار بگیرد، اقتصاد ایران در مدت 5 سال به تولیدکننده صنعتی تبدیل خواهد شد، اظهارداشت: در صنایعی و بخش‌هایی که ما امکان تولید کالاهای واسطهای را نداریم، لازم نیست تولید آن را در داخل داشته باشیم. درواقع تمرکز تولید کشور باید بر صنایعی باشید که امکان ایجاد زنجیره تولید آن در داخل وجود داشته باشد و حتی شاید لازم باشد در برخی بخش‌ها ما فقط تولیدکننده و صادرکننده قطعات و کالاهای واسطهای باشیم زیرا سود و ارزش افزوده اصلی در بخش کالاهای واسطهای است و محصول نهایی ارزش افزوده چندانی ندارد.
انتهای پیام/