به گزارش مشرق، سید صادق غفوریان در یادداشت روزنامه خراسان با اشاره به امکان پیش‌بینی و پیشگیری از خسارات سیل اخیر در کشور نوشت:

بیشتر بخوانید

حوادث طبیعی در اروپا چقدر تلفات دارد؟

قربانیان سیل در کشورهای مختلف جهان

آزمون سخت سیل

درسی از سیل ویرانگر برای مسئولان

با پایان سال سخت ۹۷ که وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم چندان حال خوشی نداشت، انتظار می رفت تا با آمدن تعطیلات نوروز و فرا رسیدن بهار، کمی از تلخی های گذشته کاسته شود که خبرهای نگران کننده سیلاب و هشدارهای هواشناسی برای بیشتر استان های کشور انگار حواس جامعه را از نوروز پرت کرد.

تقریباً مهم ترین خبر روزهای نخست سال، سیلاب ویرانگر در شهرستان های استان گلستان بود که ناگهان حادثه غم انگیز سیل در شیراز و جان باختن ۲۱ هموطن، شرایط ویژه ای را در کشور پدید آورد.

حجم ابرهای باران زا و بارش های بی سابقه، به ویژه نیمه جنوبی کشور را در شرایط هشدار و نگرانی قرار داد و تا امروز هفدهم فروردین، همچنان بخش هایی از استان های گلستان، لرستان و خوزستان زیرآب است و بارش های روزهای آینده نیز بر موج نگرانی ها افزوده است.

و اما حکایت ما و این «سیلی طبیعت» چیست؟ عملکرد درازمدت، اقدامات پیشگیرانه، نوع نگاه‌مان به موضوع محیط زیست و زیرساخت های شهری و البته نوع رفتارمان پس از چنین حوادثی، مجموعه ای از بیم و امیدهاست که به طور قطع اکنون فرصت مناسبی برای تامل درباره آن است:

۱ – به قدرت «پیشگیری» ایمان بیاوریم

اگر چه میزان بارش های سه هفته اخیر بی سابقه بوده و بخشی از خسارت های آن نیز اجتناب ناپذیر است اما هیچیک از ما نمی دانیم چرا با اینکه حوادث طبیعی بارها گریبان مان را گرفته است باز هم از آن درس نمی گیریم.

سیلاب های متعدد سال های اخیر در مناطق مختلف به ویژه در شمال کشور، زلزله های ویرانگر، خشکسالی ها و … مواردی است که با وقوع هریک کلی مراسم سخنرانی و همایش برپا می شود اما هیچ گاه نزد سیاست گذاران به یک «باور و اقدام» جدی تبدیل نمی شود.

چرا همیشه فقط «غافلگیر» می شویم؟

لاریجانی رئیس مجلس در یکی از همین روزها چنین گفت: «واقعیت این است که ترسالی امسال پیش بینی شده بود حتی مرکز پژوهش های مجلس هم گزارشی در این زمینه به من داده است ولی واقعاً کسی این میزان از سیلاب را پیش بینی نمی کرد و ما «غافلگیر» شدیم. (خبرگزاری مهر- ۱۵ فروردین ۹۸)

از آنجا که کشور ما با حوادث طبیعی غریبه نیست، نمی توان گفت که در موضوع «پیشگیری» از آسیب های ناشی از بلایای طبیعی فاقد قوانین و مصوبات هستیم اما درد همین است که با گذر زمان و پس از این حوادث، همه ضرورت ها و توصیه ها و مصوبه ها هم به فراموشی سپرده می شود.

اگر به آنچه امروز کشور گریبانگیر آن است و خانه و کاشانه بخشی از هم وطنان خود در زیر آب به مثابه «درس عبرت» بنگریم، قطعاً باید برای آینده که هیچ گاه دور نیست تدبیری بیندیشیم.

همان طور که رهبر انقلاب نیز در دیدار مسئولان کشور با ایشان در خصوص سیلاب های اخیر تاکید کردند: «این حادثه باید یک درس عبرت باشد تا در طرح های مختلف از جمله سدسازی ها، احداث راه آهن و عمران شهری، همه جوانب مختلف دیده و آینده نگری لازم و جامع انجام شود...

در کنار این نکات اما موضوع مهم تری وجود دارد که آن هم مسئله «پیشگیری» از ویرانی ها و خسارت هاست که باید از قبل پیش بینی می شد، زیرا سیل قابل جلوگیری نیست اما ویرانی و خسارت قابل جلوگیری است.»

عملکرد ژاپن به عنوان یکی از کشورهایی که بیشترین تجربه را در مقابله با بلایای طبیعی دارد، حاکی از توجه ویژه آنها به موضوع آموزش و پیشگیری از بلایای طبیعی است.اما نباید همه مسئولیت ها را متوجه سازمان های مسئول دانست، بخشی از این ایمان به قابلیت «پیشگیری» در مواجهه با بلایای طبیعی به خود مردم نیز مربوط است. براساس بررسی هافقط ۱۵ درصد جمعیت کشور با خطرات حوادث غیرمترقبه و نحوه برخورد با آن آشنایی دارند.آیا تاکنون از خود پرسیده ایم به همان میزان که به کلاس زبان و هنر فرزندان خود اهمیت می دهیم چرا به ارائه آموزش کمک های اولیه در زمان بلایای طبیعی حساس نیستیم؟

۲ – تهیه اسناد جامع محلی ذیل اسناد ملی

مجموعه مدیریت بحران کشور در حوادث اخیر با یک نوع حادثه اما در جغرافیا و اقلیم مختلف روبه‌رو شد که هریک اقتضائات و مدیریت ویژه خود را می طلبید و می طلبد.

احتمالاً برخی از ما در همین ایام در فضای مجازی نحوه مواجهه برخی کشورهای پیشرفته با حوادثی مانندسیل را دیدیم و خواندیم که آنها چگونه توانسته اند با توجه به شرایط اقلیمی خود تدابیر پیشگیرانه را اجرایی کنند تا کمترین آسیب متوجه شهروندان و محیط زندگی آنها شود.

اما به نظر می رسد ما در کشور با چنین شرایطی فاصله زیادی داریم چنان چه رئیس مجلس در یکی از اظهارنظرهایش در روزهای اخیر گفت: «همان موقع که گلستان زیر آب رفت نگران حجم بالای ورود سیلاب به استان خوزستان بودم.» (باشگاه خبرنگاران جوان ۱۵ فروردین ۹۸)

چرا باید بی توجهی به موضوع «پیشگیری» و فقدان سند جامع بومی استان ها، رئیس مجلس یا هر شخص دیگری را در چنین شرایطی نگران کند؟

آیا سازمان مدیریت بحران، نه تنها برای موضوع سیل، بلکه برای دیگر حوادث طبیعی چنین تدبیری را اتخاذ کرده است؟ وزیر کشور ۱۱ فروردین و در کوران مدیریت بحران سیلاب که چند استان را فرا گرفته است، جای خالی چنین سندی را با پوست و گوشت خود احساس می کند: «تهیه طرح جامع مقابله با سیل برای هر استان ضروری است به ویژه اینکه نگرانی از بروز خسارت در مناطق در معرض سیل از اصلی ترین نگرانی های مردم این مناطق است.» (خبرگزاری آنا- ۱۱ فروردین ۹۸)

به طور قطع تدوین اسناد جامع محلی وبومی هر استان و تغییر احتمالی سیاست تمرکز گرایانه مدیریت بحران نه تنها برای مقابله با سیل بلکه برای دیگر حوادث طبیعی، ضرورت مفقود شده کنونی استان های کشور است که باید بر تهیه فوری آن اهتمام ورزید.

۳ – باز هم سیلاب بازی های سیاسی

دیگر همه ما عادت کرده ایم به جولان بازیگران سیاسی در چنین حوادثی. تجربه زلزله ویرانگر کرمانشاه را انگار فراموش کردیم و این روزها چقدر فراوان دیدیم که چگونه برخی برای رسیدن به امیال خطی و جناحی خود، زبان به هر سخنی می گشایند.

چرا به این نمی اندیشیم که همه ما در یک کشتی نشسته ایم و هر عملی که ما را از «وفاق ملی» دور کند، به نوعی همه جامعه را متضرر می کند. به ویژه در چنین حوادثی که بعید به نظر می رسد هیچ عقل سلیمی آن را برای انتقام گیری سیاسی زمان مناسبی بداند.

در این میان نمی توان پاره ای از اقدامات و وعده های نمایشی برخی مسئولان در این گونه حوادث را از یاد برد که با فروکش کردن تب حادثه، آن اقدام و وعده هم به فراموشی سپرده می شود.

هنوز کارهای زیادی باقی مانده است

به لطف خبرهای لحظه‌ای و آنلاین، همه ما در جریان کم و کیف آسیب ها و صدمات مناطق سیل زده و شرایط بحرانی هم وطنانمان هستیم چه خوب است اگر می توانیم به قدر وسع‌مان به مدد هم وطنانمان بشتابیم که به تعبیر رهبر انقلاب «هنوز کارهای زیادی برای کاهش آلام مردم سیل زده باقی مانده است.» (سخنرانی در جمع مسئولان نظام و سفیران کشورهای اسلامی- ۱۴ فروردین ۹۸)