طبق اعلام کارشناسان و تهیه کننده تازهترین «گزارش تغذیه جهانی»، رژیم غذایی نادرست از دلایل اصلی بیماری وعامل یک پنجم مرگ و میرها در جهان است.
خوردن غذاهای ناسالم یا به اندازه نخوردن مواد غذایی، درگسترش سوءتغذیه نقش دارد. عوامل موثر را در ادامه مطالعه کنید.به گفته «جسیکا فانزو»، استاد دانشگاه جان هاپکینز رژیمهای غذایی یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در جهان و خطرناکتر از آلودگی هوا و مصرف سیگار است. او میگوید: آن چه ما میخوریم، ما را میکشد. گفته او، من را یاد جملهای از پیامبراکرم (ص) میاندازد که«المعده بیت کل داء... معده خانه هر بیماری است.»
عوامل موثر بر سوء تغذیه
نداشتن اطلاعات واستطاعت تهیه مواد غذایی مرغوب از جمله عواملی است که در شکل گیری رژیمهای غذایی نادرست نقش دارد.
هزینه تحمیلی سوء تغذیه بر کشورهای جهان
نتایج این گزارش که حاصل بررسی ۱۹۴ کشور است، نشان میدهد سوء تغذیه سالانه ۳.۵ میلیارد دلار هزینه به کشورهای جهان تحمیل میکند. کاهش دور ریز مواد غذایی میتواند باعث بهبود تغذیه شود. هر ساله بیش از نیمی از میوه و سبزی که در دنیا تولید میشود، خراب میشود یا به هدر میرود.
الگوی مصرف غذای ایرانیان
به گفته محققان، در بیشتر کشورهای جهان الگوی تغذیه مردم در نژادها و طبقات اجتماعی و به طور کلی در فرهنگهای مختلف، متفاوت است. تعدادی از محققان کشورمان با بررسی ۶۵ مطالعه الگوی غذایی تا سال ۲۰۱۴، به بررسی الگوی غذایی ایرانیان پرداخته اند که در ادامه به بخشی از آن اشاره میکنیم: یافتهها حکایت از آن دارد که میزان مصرف سرانه کالری در ایران بیش از میزان توصیه شده است. سرانه مصرف نان وبرنج ۵ درصد، روغن ۲۰ درصد و قند وشکر ۳۸ درصد بیش از مقادیر توصیه شده در سبد غذایی مطلوب است.
از طرفی مصرف لبنیات ۲۵ درصد، تخم مرغ ۲۰ درصدو میوه ۲۵ درصد کمتر از این توصیه هاست. وقتی این آمارها اهمیت پیدا میکند که بدانیم تغییر الگوی مصرف مواد غذایی، بازگو کننده گذار تغذیهای در جهان است و باعث تغییرات جدی نامطلوب در الگوی مصرف و سلامت افراد جامعه میشود.
الگوی غذایی مطلوب بر چه اساسی تدوین میشود؟
این الگو بر اساس اطلاعات جدید در زمینه مقدار استاندارد توصیه شده روزانه انرژی ومواد مغذی، عادتهای غذایی، رفتار مصرف کنندگان و تغییر قیمت مواد غذایی به صورت ادواری تهیه و به روز رسانی میشود.
سبد غذایی که وزارت بهداشت بر اساس متوسط نیاز جمعیت ایرانی به پروتئین و ریزمغذیهای کلیدی (آهن، کلسیم، ویتامین A. و ریبوفلاوین) برمبنای جدولهای مقادیر سفارش شده روزانه منابعی، چون سازمان بهداشت جهانی WHO تعیین کرده و توانایی تهیه، اقلیم و فرهنگ و سن وجنس نیز لحاظ شده است شامل برنج، نان، ماکارونی، حبوبات، سبزی، میوه، سیب زمینی، گوشت سفید و قرمز، تخم مرغ، لبنیات، روغن نباتی، قند و شکر است. در سبد تدوین شده ۱۰۰ درصد انرژی، ویتامین A، ویتامین B۲ و پروتئین، ۸۰ درصد کلسیم و ۹۰ درصد آهن مورد نیاز تامین میشود و اگر کسی ۱۰ درصد بیشتر از مقادیر اعلام شده مصرف کند، قابل قبول است.
از نظر کارشناسان ترکیب سفره ایرانیان تناسبی با نیازهای سلولی آنها ندارد و افراد با پرخوری نیازهای بدن خود را به ریزمغذیها تامین میکنند. مردم بیشتر شکم خود را سیر میکنند تا به فکر این باشند که عناصر و ریزمغذیهای بدن را تامین کنند.
در طول دهههای آینده مرگ به علت بیماریهای مرتبط با تغذیه بیش از حد و چاقی بر اثر سوء تغذیه از بقیه موارد پیشی خواهد گرفت. چاقی در کشورهای در حال توسعه به شدت در حال افزایش است.