از مهم‌ترین عوامل ایجاد بیماری در مناطق سیل‌زده می‌توان به آب آلوده، خوردن غذای آلوده و دست آلوده اشاره کرد که با انجام مراقبت‌ها می‌توان تا حدود زیادی از آن‌ها پیشگیری کرد.
کشور ما جزء 10 کشور بلاخیز دنیاست و از بلایای مختلفی که در طبیعت وجود دارد می‌توان به سیل اشاره کرد. از جمله خطراتی که در حوزه بهداشت و درمان در زمان وقوع سیل اتفاق می‌افتد شیوع بیماری‌های عفونی می‌باشد که به صورت میان‌مدت و درازمدت خود را نشان می‌دهد. برای آشنایی بیشتر با این بیماری‌ها و نکات ایمنی مرتبط با آن‌ها با علی موحد؛ یکی از پزشکان تیم واکنش سریع مستقر در یکی از کمپ‌های اسکان موقت سیل‌زدگان در استان خوزستان گفت‌وگویی کرده‌ایم که ماحصل آن را اینجا می‌خوانید:
یکی از مسائل مهم بعد از بلایای طبیعی بحث بهداشت و سلامت افراد است، لطفا در مورد احتمال ابتلا به بیماری‌ها پس از سیل توضیح می‌دهید؟
بله. متأسفانه در سیل اخیر که در اکثر نقاط کشور رخ داد علی‌رغم عدم وجود گزارش دال بر بیماری‌های عفونی تاکنون، امکان ایجاد اپیدمی هنوز وجود دارد لذا باید به سرعت نظام مراقبت و پیشگیری بیماری‌ها در کشور فعالانه دنبال شود.
از مهم‌ترین عوامل ایجاد بیماری در مناطق سیل‌زده می‌توان به آب آلوده، خوردن غذای آلوده و دست آلوده اشاره کرد که با انجام مراقبت‌ها می‌توان تا حدود زیادی از آن‌ها پیشگیری کرد.
به بیماری‌های عفونی اشاره کردید، شایع‌ترین آن‌ها و علائمشان کدام‌اند؟
از بیماری‌های عفونی رایج بعد از سیل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تب تیفوئید (حصبه):که به صورت تب طولانی، سردرد، یبوست، تهوع، کاهش اشتها و به مدت 3 تا 14 روز رخ می‌دهد.
وبا:این بیماری به صورت اسهال آبکی با دفعات بالا، تهوع، استفراغ بدون درد شکم که به مدت 5 روز می‌تواند ادامه‌دار باشد، خودش را نشان می‌دهد. در بیماری وبا مایع درمانی بسیار مهم است چرا که بیماری کشنده‌ای است که فرد به علت بی‌آبی از پا درمی‌آید.
به لاشه حیوانات تلف شده در سیل دست نزنید؛ زیرا امکان انتقال بیماری‌های مشترک انسان و حیوان وجود دارد.به محض مشاهده‌ی لاشه حیوان موضوع را به دامپزشکی اطلاع دهید تا اکیپ دامپزشکی برای دفن بهداشتی لاشه در محل حاضر شوند
هپاتیت A: تب، اسهال، استفراغ، درد شکم، ادرار تیره‌رنگ، زردی پوست و ضعف به مدت 15 تا 50 روز که استراحت و رعایت مصرف مقدار مناسبی از مایعات کمک‌کننده است.
لپتوسپیروزیس: به صورت تب ناگهانی، سردرد، لرز، درد عضلانی، قرمزی چشم‌ها، راش، استفراغ که 2 تا 28 روز پس از تماس فرد با آب آلوده به فضولات جوندگان، بیماری رخ می‌دهد.
مالاریا: تب و لرز، تهوع، سردردی که 7 تا 30 روز پس از گزیدگی توسط پشه آنوفل رخ می‌دهد.
تب دنگی: تب بالا، درد پشت چشم، سردرد شدید، تهوع، استفراغ، تورم غدد بزاقی، درد مفاصل، راش که 4 تا 7 روز پس از گزش توسط پشه آئدس رخ می‌دهد.
به غیر از بیماری‌های عفونی چه بیماری‌های دیگری شایع است؟
علاوه بر بیماری‌های مذکور بیماری‌های پوستی نیز باید جدی گرفته شوند؛ از جمله پدیکولوزیس شپش سر که خود را با خارش پوست سر به خصوص در ناحیه پشت گوش و پشت گردن نشان می‌دهد.
گال که با خارش ناحیه دست و پا به خصوص به صورت خارش شبانه همراه است و از جمله بیماری‌های منتقله از دام به انسان می‌باشد.
و بیماری‌های قارچی که باید جدی گرفته شوند.
جهت جلوگیری از خطرات احتمالی در موارد ذکر شده، چه توصیه‌هایی دارید؟
1- آب را قبل از مصرف بجوشانید و مواد غذایی را به‌خوبی بپزید.
2- لباس‌های محافظ بپوشید مانند چکمه و دستکش
3- دست‌هایتان را با آب و صابون بشویید به خصوص قبل از آماده کردن یا خوردن غذا
4- در آب سیل بازی و شنا نکنید.
5- از تماس دهان، بینی و چشم‌هایتان با آب، مادامی‌که از سلامت آن توسط مقامات مسئول مطلع نشده‌اید، جدا خودداری کنید.
6- در صورت هشدار جهت تخلیه‌ی منطقه به هیچ عنوان سر باز نزنید.
7- اگر پس از سیلاب علائمی در خود مشاهده کردید که نشان از بیماری داشت، حتماً در اولین فرصتی که می‌توانید خودتان را به مراکز درمانی برسانید.
8- به لاشه حیوانات تلف شده در سیل دست نزنید؛ زیرا امکان انتقال بیماری‌های مشترک انسان و حیوان وجود دارد.به محض مشاهده‌ی لاشه حیوان موضوع را به دامپزشکی اطلاع دهید تا اکیپ دامپزشکی برای دفن بهداشتی لاشه در محل حاضر شوند.
با توجه به خسارات وارده اگر قرار است کمک غیرنقدی انجام شود، شما چه توصیه‌ای دارید؟
اقلام مورد نیاز همان است که در اخبار مختلف هم ذکر شده است. چادر، پتو، پوشک بچه، شیرخشک، غذاهای کنسروشده، شوینده‌ها و مواد بهداشتی و ...
اگر از همکاران کسی بخواهد برای کمک بیاید بیشتر به چه تخصص‌هایی نیاز است؟به طور کلی در چنین شرایطی به متخصصانی چون متخصص عفونی، متخصص پوست، روانپزشک و روانشناس و همچنین متخصص داخلی و ارتوپد بیشتر نیاز است؛ اما در کل برای کنترل بحران همه باید کنار هم باشند.