گوشت مرغ یکی از پرمصرف ترین گوشت ها در ایران است که انواع غذاهای لذیذ را میتوان با آن تهیه کرد. اما ناگفته هایی درمورد مرغ وجود دارد که بهتر است آن ها را بدانیم.

پوست مرغ

از نظر تغذیه ای، پوست دارای چربی بالایی است و اسید چرب اشباع و کلسترول بالایی دارد، به همین جهت میزان کالری بیشتری را نیز ایجاد می کند. از سویی تصور عامه بر این است که ترکیباتی در پوست مرغ انباشته است که منجر به بیماری ها می شود و اختلالات هورمونی در زنان و دختران را پدید می آورد و مساله دیگر، اختلالات سرطانی است که در درازمدت ایجاد می شود؛ ولی نگرانی متخصصان تغذیه بیشتر بر آنتی بیوتیک هایی است که به صورت مکمل به جوجه های در حال رشد تزریق یا خورانده می شود و در پوست آنها ذخیره می شود؛ چراکه این داروها به صورت منظم جهت سالم نگه داشتن آنها، به جوجه ها داده می شود.

اکثر مردم فکر می کنند که پوست مرغ حاوی هورمون بالایی است و به همین دلیل نباید مصرف شود . در واقع مردم از وجود هورمون بیشتر از داروهای آنتی بیوتیکی می ترسند و عامل اصلی رویش موهای زائد در بدن خانم ها را پوست مرغ می دانند، اما این موضوع زمانی صحت دارد که به مرغ هورمون تزریق شود. ترکیبات هورمونی به دلیل آنکه شبیه هورمون‌های جنسی هستند، در مرد و زن به یک میزان موجب بروز مشکل می‌شود.

هورمون در خانم‌ها باعث پرمویی، رویش موهای زائد، جوش و کیست تخمدان و در آقایان باعث آکنه‌های شدید پوستی و نارسایی در هورمون‌های جنسی می‌شود. در کودکان هم بر روند رشد تاثیر نامطلوب گذاشته و موجب افزایش‌وزن می‌شود.

اما موضوع مهم‌تر آنکه از نظر علمی ثابت شده است داروهای آنتی‌بیوتیکی، فلزات سنگین، سموم و آفت‌کش‌هایی که به همراه دانه‌های جو و ذرت وارد جیره غذایی مرغ می‌شود، در بافت‌های نرم و پرچرب همچون پوست و جگر رسوب و مصرف آن باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن شده و حتی ریسک ابتلا به تومورهای سرطانی را افزایش می‌دهد. بنابراین از مصرف قسمت‌هایی از مرغ که پوست بیشتری دارد، بپرهیزید؛ چرا‌که علاوه بر چربی بالا، باعث افزایش کلسترول بد خون هم می‌شود.

جگر مرغ

جگر مرغ همان عضوی است که علاوه بر ذخیره مواد مغذی، به دلیل آنزیم های متنوعی که در سلول های خود دارد محل تجمع و خنثی سازی سموم، برخی هورمون ها، واکسن های تلقیحی و انواع آنتی بیوتیک های تزریقی و خوراکی است، اما واقعیت این است با وجود آن که در کشور ما مصرف داروهای هورمونی در طیور ممنوعیت خاصی نداشته و نظارت چندانی هم بر آن نمی شود، به دلیل هزینه بالا، تهیه آن برای مرغدار صرفه اقتصادی نداشته و به همین دلیل است که متخصصان صنایع غذایی جگر را فاقد هورمون می دانند.

اما نکته انحرافی آن که گرچه در طیور از هورمون استفاده نمی شود، ولی مصرف غیرمجاز و بدون نسخه انواعی از آنتی بیوتیک ها و داروهای شیمیایی برای مهار بیماری های عفونی و کنترل بیماری های انگلی و ویروسی باعث عوارض مختلفی همچون سرطان زایی، جهش زایی، مسمومیت و ایجاد آلرژی می شود که مهم ترین عارضه آن مقاومت دارویی به انواعی از آنتی بیوتیک هاست که موجب کم یا بی اثر شدن آن در بدن مصرف کننده می شود.

البته کارشناسان معتقدند اگر استعمال این داروها یک هفته قبل از کشتار باشد جای نگرانی نیست. چرا که کبد حیوان فرصت پاکسازی و دفع مواد مضر تجمع یافته را خواهد داشت، اما اگر تلقیح 48 ـ 24 ساعت قبل از کشتار باشد دارو درجگر مرغ رسوب و برای سلامت مضر است و این همان عامل اصلی منع مصرف چنین فرآورده هایی است.

بال و گردن مرغ

به گفته کارشناسان اگرچه بال و گردن محل تزریق واکسن به طیور است، ولی به دلیل سرعت جذب، ماندگاری مواد تزریقی در این اعضا کم بوده و مصرف آن از این بابت مشکلی ایجاد نخواهد کرد اما بال چربی فراوانی دارد و بهتر است مصرف آن بسیار کم باشد. گردن مرغ به دلیل آن که محل عبور نسوج عصبی و بسیاری از غدد لنفاوی است و از طرفی شستشوی مجرای داخلی آن غیرممکن است مصرف آن توصیه نمی شود.

دل، جگر و سنگدان چطور؟

قسمت هایی چون دل، جگر و سنگدان مرغ پروتئین باکیفیتی دارند و به دلیل آنکه منبع غنی آهن، روی، سلنیوم، ویتامین A و B۱۲ هستند، به روند خون‌سازی کمک می‌کنند و برای رشد قدی و بدنی کودک و نوجوان مفیدند.

میزان آهن سنگدان و دل مرغ تقریبا با گوشت آن برابری می‌کند، ولی بسیار پرچرب بوده و به‌یژه سنگدان کلسترول زیادی دارد. چربی آن از نوع اشباع و میزان اسیدهای چرب امگا ۶ آن بیش از امگا ۳ است. در نتیجه مصرف بیش از یک یا دو بار آن در ماه می‌تواند باعث بروز التهابات بافتی در افراد مستعد شود.

به گفته متخصصان میزان کادمیوم، سرب و کروم سنگدان بیشتر از دل بوده و به هیچ عنوان نمی‌توان آن را جایگزین گوشت کرد. مصرف دل ، جگر و سنگدان طیور برای مبتلایان به بیماری‌های قلبی عروقی، چربی خون بالا و نقرس محدودیت دارد.

پای مرغ مفید است یا مضر؟

اگر چه پای مرغ حاوی بخش‌های غضروفی است و سوپ آن حالت ژلاتینی دارد ولی به عقیده برخی کارشناسان به دلیل آنکه ارزش پروتئینی چندانی ندارد، نمی‌تواند عاملی برای ساخت غضروف‌ها به شمار آید و در ضمن برای هیچ گروه سنی به عنوان یک انتخاب خوب توصیه نشده است؛ چرا‌که چربی اشباع فراوانی داشته و برای افراد با اضافه‌وزن و مبتلایان به دیابت مضر است.

البته متخصصان تغذیه سوپ پای مرغ را بهترین منبع کلسیم، فسفر، ویتامین A و D عنوان کرده‌اند و برای کودکان مبتلا به نرمی استخوان مفید می‌دانند. آنان عقیده دارند اگر عصاره پای مرغ با کمی پیاز پخته شود کلسیم آن جذب‌‌پذیرتر خواهد شد.