برترین ها - سهیل بالینی: سال ۹۷ پایان یافت. ۳۶۵ روز مملو از اتفاقات، اختراعات و کشفیات در دنیای علم و فناوری که هرکدام ما را به شناخت بخشی از راز‌های جهان هستی نزدیک می‌کند. پیشرفت‌هایی که فیزیک کوانتوم و زیست‌شناسی در سال ۹۷ داشته، همه و همه نشانه‌ای از سرعت غیرقابل کنترل علم و فناوری است.
انتخاب بهترین اتفاقات سال گذشته در دنیای جذاب فناوری کار چندان ساده‌ای نیست. روزی نیست که شرکت‌های بزرگ و حتی گروه‌های کوچک و نوپا، ما را با اختراعات و ابداعات خود شگفت‌زده نکنند. ما در برترین‌ها با بررسی یک سال گذشته، نگاهی خواهیم داشت به مهم‌ترین و تأثیرگذارترین ابداعات و اختراعات دنیای علم و فناوری در سال ۹۷.
حافظه دیجیتال در DNA
همه ما کم‌وبیش از این موضوع آگاهیم که DNA مجموعه‌ای از اطلاعات را در خود ذخیره می‌کند و البته شاید اخباری مبنی بر تلاش انسان برای ذخیره اطلاعات در DNA را نیز شنیده باشید. باورنکردنی است، اما تنها چند گرم از DNA می‌تواند مقداری بسیار زیاد از اطلاعات را در خود ذخیره کند.
یکی از مهم‌ترین ابداعات علم و فناوری در سال ۹۷، کشف راهی برای ذخیره اطلاعات در DNA است. این کشف بزرگ هرچند هنوز در مرحله آزمایش و بررسی قرار دارد، اما می‌تواند تحولی عظیم در تولید حافظه‌های دیجیتال باشد. پروسه انتقال اطلاعات دیجیتال و ترجمه مولکولی آن کار چندان ساده‌ای نیست. بااین‌حال به نظر می‌رسد با تلاش‌های شرکت Harvard Life Lab، اولین حافظه دیجیتال ذخیره‌شده در دی‌ان‌ای در سال ۹۸ به بازار بیاید.
پیشرفت رایانه‌های کوانتومی
علم کوانتوم جذاب‌ترین اتفاقی است که در صد سال گذشته در دنیای فیزیک و نجوم رخ داده است. این علم که هر روز به شاخه‌های دیگر فناوری نیز منتقل می‌شود تا چند سال آینده، به مرکزیت محاسباتی کامپیوتر‌های فوق هوشمند تبدیل خواهد شد. پیشرفت‌های تولید رایانه‌های کوانتومی در سال ۹۷ آن‌قدر زیاد بود که شرکت‌های بزرگ مانند مایکروسافت، فیسبوک و گوگل نیز، افراد بیشتری را در بررسی و تحقیق فیزیک کوانتوم استخدام کنند. بااین‌حال شرکت آی‌بی‌ام پیشروترین شرکت در ساخت کامپیوتر‌های کوانتومی است.
این شرکت ادعا کرده که کامپیوتری محاسباتی را اختراع کرده که میلیون‌ها بار از کامپیوتر‌های فعلی سریع‌تر است. این اختراع می‌تواند سرعت پیشرفت علم در رشته‌های فیزیک، شیمی و پزشکی را به شکلی باورنکردنی افزایش دهد. نوع فعالیت کامپیوتر‌های کوانتومی با سیستم ۰ و ۱ کامپیوتر‌های فعلی متفاوت است. این تفاوت باعث شده تا مدت زمان ترجمه اطلاعات از زبان رایانه به زبان انسان به کمترین زمان ممکن کاهش پیدا کند.
رباتی که می‌دود
ممکن است شما هم در فیلم‌های سینمایی، ربات‌هایی را دیده باشید که مشغول پریدن و دویدن با سرعت بسیار بالا هستند. اما در دنیای واقعی و پیش از سال ۹۷، هیچ رباتی نمی‌توانست مانند انسان بدود و از روی موانع بپرد. توانایی‌های ذهنی ربات‌ها موضوعی است که فکر اغلب انسان‌ها را به خود مشغول کرده است. اینکه آیا روزی ربات‌ها به احساس و قدرت تصمیم‌گیری می‌رسند یا نه، آن‌قدر جذاب و کم‌وبیش خطرناک است که ما پیشرفت فیزیکی ربات‌ها را فراموش کرده‌ایم.
دراین‌بین Boston Dynamics رباتی ساخته که می‌تواند مانند انسان بدود. این ربات را در کنار ربات‌های مکانیک و جراح بگذارید تا کمی از حس مشاهده آینده در ذهن شما نیز پدید بیاید. با پیشرفت محاسباتی، ربات‌های دونده می‌توانند در علوم نظامی، امنیت شهر‌ها و حتی آزمایش‌هایی که برای انسان خطرناک است، استفاده شوند.
چاپگر‌های ۳D Metal
با نگاه به نام این اختراع به‌راحتی متوجه می‌شویم که به‌زودی چاپگر‌های سه بعدی پرینت فلز نیز به خانه‌ها کاربران راه پیدا خواهد کرد. البته فناوری پرینت فلز چند سالی است که اختراع شده و حتی پرینتر‌های سه بعدی برای ساخت قطعات فلزی نیز تولید شده است. با این حال سال ۹۷ سالی بود که این پرینتر‌ها برای عموم نیز قابل‌استفاده شد.
سال آینده می‌توانید قطعه‌ای از خودرو که خراب شده را در خانه خودتان پرینت کنید. سوراخ یک لوله فلزی را رفع کنید و حتی خطرناک‌تر از آن، یک سلاح فلزی کامل را برای خود پرینت کنید. پیشرفت چاپگر‌های سه بعدی در سال ۹۷ باعث شده است که پرینت هر چیزی از جنس فلز و انواع پلیمر، بدون مشکل و با قیمتی پایین امکان‌پذیر باشد.
هدست مترجم گوگل
اپلیکیشن‌های زیادی هستند که تلاش می‌کنند تا ما را به ترجمه همزمان نزدیک کنند. این اپلیکیشن‌ها پس از شنیدن صدای فرد و پایان صحبت او، متن ترجمه شده را در اختیار کاربر قرار می‌دهند. اما هدفون مترجم گوگل که با نام Pixel Buds پا را فراتر از این گذاشته. با استفاده Pixel Buds و یک گوشی هوشمند اندرویدی می‌توانید تجربه‌ای نزدیک به ترجمه همزمان را در اختیار داشته باشید.
متأسفانه مترجم آنلاین گوگل در زبان فارسی از پیشرفت لازم برخوردار نیست، اما اگر به زبان انگلیسی مسلط هستید و قصد دارید برای مثال از کشوری اسپانیایی زبان دیدن کنید، Pixel Buds می‌تواند به کمک شما بیاید. این هدست که حدود ۱۵۰ دلار قیمت دارد، نزدیک‌ترین اختراع به یک جامعه جهانی هم‌زبان است. گوگل ادعا کرده که نسخه دوم این هدست را در سال ۲۰۲۰ به بازار معرفی خواهد کرد.
بازگشت PDA
۱۵ سال قبل، پی‌دی‌ای‌ها بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی انسان بودند. دستگاهی که نسل جوان‌تر از مخاطبان برترین‌ها احتمالاً با آن آشنایی ندارند. پی‌دی‌ای وسیله‌ای بود که از یک صفحه‌نمایش، یک کیبورد و سیستم‌عاملی هوشمند بهره می‌برد. اغلب پی‌دی‌ای‌ها که به سیستم ویندوز موبایل یا لینوکس مجهز بودند، برای انجام فعالیت‌های کاری و روزمره، مورد استفاده قرار می‌گرفتند.
شرکت پلنت جمنای (Gemini) چند سالی است که برنامه‌ریزی خاصی را برای ارائه دوباره پی‌دی‌ای‌ها به بازار داشته است. Gemini PDA یک دستگاه چندکاره است که به‌صورت همزمان از سیستم‌عامل لینوکس، اندروید و ویندوز ۱۰ بهره می‌برد. این پی‌دی‌ای توانایی استفاده به‌عنوان یک گوشی هوشمند را نیز در خود جای‌داده و می‌تواند به گزینه‌ای جذاب برای برنامه نویسان تبدیل شود.
گوشی‌های خمیده و تاشو
پیش‌ازاین در برترین‌ها به بررسی گوشی‌های خمیده شرکت سامسونگ و هواوی پرداخته‌ایم. این گوشی‌ها که البته طراحی متفاوتی دارند، اولین قدم برای ساخت گجتی هستند که بتوان به‌صورت همزمان از آن به‌عنوان گوشی و تبلت استفاده کرد. البته هر دو دستگاه فاصله زیادی تا یک گجت ایده‌آل دارند.
گوشی خمیده سامسونگ که از سه صفحه‌نمایش بهره می‌برد، طراحی چندان جذابی ندارد و بیشتر شبیه گوشی‌های دو صفحه‌نمایشی و قدیمی شرکت نوکیا است. هواوی از سوی دیگر هرچقدر تلاش کرده تا به یک صفحه‌نمایش کاملاً صاف در حالت تبلت دست پیدا کند، باز هم نتوانسته مشکل لولای خمیده صفحه‌نمایش این گوشی را رفع کند.
فرود اینسایت بر سطح مریخ
دنور در کالیفرنیا شهری بود که برای فرستادن مریخ‌نورد اینسایت انتخاب شد. این مریخ‌نورد در تاریخ ۵ می (۱۵ اردیبهشت) سفر خود را به مریخ آغاز کرد و در تاریخ ۱۵ آذر ۹۷ در عملیاتی نفس‌گیر بر سطح مریخ نشست. اینسایت بیش از ۴۸۴ میلیون کیلومتر را در شش ماه و نیم طی کرد تا عملیاتی بی‌نظیر را در مریخ پایه‌گذاری کند.
عملیات رسمی اینسایت در مریخ سه ماه طول کشید و این مریخ‌نورد توانست اطلاعات و تصاویری مهم از سطح مریخ، باد‌های وزیده شده در سطح این سیاره و تغییرات فصلی مریخ را در اختیار دانشمندان قرار دهد.
انتقال فکر
۳ سال قبل گروهی از دانشمندان وسیله‌ای برای انتقال فکر افراد بدون صحبت کردن ساختند. در سالی که گذشت این گروه با پیشرفت این فناوری توانسته‌اند تفکر سه فرد مختلف را به هم متصل کنند. این فناوری که شبکه اجتماعی ذهنی نام دارد می‌تواند به‌زودی به یک استاندارد جدید در دنیای اجتماعی ما تبدیل شود.
دنیایی را تصور کنید که در آن چندین پزشک بتوانند به‌صورت همزمان با ذهن بیمار در ارتباط باشند، دانشمندانی که از سرتاسر دنیا بتوانند بدون حتی یک کلمه صحبت، از افکار یکدیگر با خبر شوند و ورزشکارانی که از ذهن همبازیان خود و تصمیم گیری‌های آن‌ها آگاه باشند. البته چنین فناوری می‌تواند در موضوعات منفی‌تر مانند جاسوسی و جنگ نیز مورد استفاده قرار بگیرد.
حس‌گر حرکتی وای‌فای
وای‌فای به یک استاندارد بین المللی تبدیل شده است. به ندرت مکانی را می‌توانید پیدا کنید که سیگنالی از یک مودم وای‌فای در آن وجود نداشته باشد. استفاده آشنا از وای‌فای، انتقال داده‌ها از طریق گجت‌های دیجیتال به مودم است، اما دانشمندانی از کالیفرنیا توانسته‌اند کاربردی جدید برای سیگنال‌های وای‌فای کشف کنند.
با استفاده از این فناوری می‌توان تمامی حرکات موجودات زنده را در موقعیت نزدیک به مرکز وای‌فای پیگیری و ثبت کرد. کوچک‌ترین حرکت ما به عنوان یک کاربر در اتاقی دیگر، می‌تواند توسط این فناوری ثبت شود. سنسور حرکتی وای‌فای تحولی مهم در دنیای تولید دزدگیر و دوربین‌های حفاظتی است. بااین‌حال این فناوری می‌تواند برای مقاصد منفی مانند دزدی و جاسوسی نیز استفاده شود.
کفش‌های تولیدکننده برق
دنیایی را تصور کنید که در آن کفش‌های شما به‌صورت بی‌سیم بتوانند حجم زیادی از دستگاه‌های دیجیتال مانند گوشی، ساعت و سیستم‌های پزشکی همراه را شارژ کنند. باورکردنی نیست، اما کفش‌های شارژر نیز اختراع شده‌اند. این کفش‌ها که از دو فناوری مختلف برخوردارند می‌توانند بسیاری از گجت‌های همراه را شارژ کنند.
فناوری اول در هنگام فشار وارد شده به کفش، برق تولید می‌کند و فناوری دوم نیز با رها شدن کفش از زمین، مقداری الکتریسیته تولید می‌کند. این کفش‌های هوشمند می‌توانند میزان حرکت، نوع قدم برداشتن، زمان و مسافت طی شده و حتی وزن کاربر را نیز در خود ذخیره کنند.
آیرون من در دنیای واقعی
علاقه‌مندان به دنیای فناوری، با شخصیت Iron Man در مجموعه فیلم‌های مارول آشنایی دارند. استارت‌آپی در انگلستان، لباسی طراحی کرده که شباهت زیادی به پوشش آیرون من دارد. سه موتور جت در این لباس جاسازی‌شده که می‌تواند حرکات کاربر را در تمامی جهات کنترل کند.
پوشیدن و استفاده از این لباس برای افراد عادی چندان ساده نیست، اما یکی از ژیمناست‌هایی که این لباس را آزمایش کرده توانسته در سومین امتحان، بدون مشکل از پوشش پرنده این شرکت استفاده کند. خرید این لباس چندان ساده نیست و باید ۴۴۰ هزار دلار برای خرید تازه‌ترین اختراع این استارت‌آپ پرداخت کنید.