سرویس سیاست مشرق – محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه و از فعالان اصلاح‌طلب اخیراً در اظهاراتی که خبرگزاری دولتی ایرنا آنها را منتشر کرد، گفته است:
«باید قبول کنیم که شیوه کنونی پرداخت ارز ۴۲۰۰ (تومانی) به کالاهای اساسی درست نیست و این منافع به دست مردم نمی رسد؛ بنابراین بحث تغییر این روند مطرح است اما هنوز به جمع بندی نهایی نرسیده ایم.»
او در ادامه با بیان اینکه پرداخت ارز ۴۲۰۰ تومانی به کالای اساسی «گوشت قرمز» لغو شده، تأکید می‌کند:
«برای نمونه گوشت قرمز از جمله اقلامی که برای واردات ارز ۴۲۰۰ تومانی پرداخت می شد اما شاهد بودیم که قیمت گوشت به دلیل خروج دام و نبود نظارت کافی کاهش نیافت و مردم از پرداخت یارانه بهره ای نبردند. براین اساس به این جمع‌بندی رسیدیم که اگر واردات گوشت با ارز نیمایی باشد قیمت آن کاهش می یابد. از محل واردات گوشت با ارز نیمایی ۵۰ تا ۶۰ هزار میلیارد تومان ارز صرفه جویی می شود.»
نوبخت با بیان اینکه به طور یقین حتی ریالی از این میزان در بودجه صرف نخواهیم کرد، تصریح می‌کند: «ساز و کار دولت این است که این مبالغ را در اختیار مردم قرار دهیم اما اینکه به واردکننده بدهیم یا به صورت کالابرگ الکترونیکی و شکل‌های دیگر باشد هنوز به جمع بندی نرسیده‌ایم.»
این فعال اصلاح‌طلب در صحبت‌های خود همچنین با تاکید بر اینکه نباید جوّ جامعه را متشنج کنیم، گفت: «بحث حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از کالاهای اساسی هنوز نهایی نشده و نباید با انتشار اخباری مبنی بر حذف یارانه ۴۲۰۰ تومانی و افزایش قیمت‌ها جو روانی جامعه را به هم بریزیم و مردم را نگران کنیم.»[۱]
بدیهیست که اگر کسی در دولت، دلسوز بحث متشنّج شدن جامعه بود؛ تصمیم حذف ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی برای واردات گوشت اخذ نمی‌شد و کسی بدون هیچ دورنما یا تجربه‌ای از این نمی‌گفت که قصد داریم بعد از حذف ارز؛ مبالغ صرفه‌جویی شده را در اختیار مردم قرار دهیم!
آیا قرار است دولت محترم از بابت گوشت یارانه بیشتری بپردازد یا در خرمن ذهن دولتمردان معجزه‌ای در حال وقوع است که تحلیلگران از آن بی‌خبرند!؟
در واقع همانطور که مشاهده می‌شود، دولت محترم در حالی که قیمت گوشت (که گفته می‌شود به بیش از ۱۰۰ هزار تومان رسیده) هنوز کاهش نیافته؛ به جای اینکه در کنار اخذ راهکارهای امید بخش برای کاهش قیمت؛ بحث نظارت خود را قوی کند؛ اما تصمیم به حذف راه امید بخش برای واردات گوشت، یعنی حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی گرفته است.
و جالب آنکه دولتمردان اصلاح‌طلب انتظار دارند مردم از بابت این تصمیمات، دچار نگرانی هم نشوند!
آیا بهتر نبود کارشناسان دولت، تمام راهکارهای امید بخش به کاهش قیمت را در کنار ابزارهای اعمال نظارت به کار می‌بردند و سپس در صورت کاهش قیمت؛ اقدام به حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی می‌کردند!؟
در بهتر بودن این راهکار شکی نیست اما این مقامات تصمیم گرفتند در حالی که هنوز هیچ راه حل دولت‌ساخته‌ای مؤثر واقع نشده؛ قید همان چند تصمیم اورژانسی برای اقتصاد خانوارهای ایرانی را هم بزنند و به حذف ارز ارزان‌قیمت رأی بدهند.
*شائبه همراهی دولت با مافیای ثروت! / برخی می‌گویند گرانی‌ها عمدیست...
اظهارات نوبخت و تصمیم عجیبی که در لابه‌لای آن به چشم می‌خورد در حالی است که برخی محافل تحلیلی معتقدند؛ عده‌ای بدشان نمی‌آید فضای کشور متشنّج و قیمت‌ها گران باشد.
در همین رابطه، حجت‌الاسلام سیدجواد حسینی‌کیا، نماینده مردم سنقر و کلیایی در مجلس شورای اسلامی به تازگی طی نطقی در مجلس گفته است: «بی تدبیری دولت در مهار گرانی شائبه همراهی دولت با مافیای قدرت و ثروت را تقویت می‌کند.»[۲]
محافل تحلیلی پیش گفته، معتقدند عزم جریان سیاسی خاص برای متشنّج کردن فضا به منظور نیل به هدف چندین ساله این جریان است که قصد ایجاد «فتنه اقتصادی» در کشور را دارد.
در واقع آنها مشغول ساخت ابزارهایی مثل گرانی هستند تا به این وسیله عده‌ای بتوانند بهانه‌های لازم را برای تأکید بر حادّ و متشنّج بودن فضای معیشت و اقتصاد در ایران داشته باشند.
*مستی‌های گوشت ۱۰۰ هزار تومانی برای جریان خاص / حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از واردات گوشت کارِ کیست!؟
خواندیم که بر اساس اعلام نوبخت در اخبار، دولت تصمیم به حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات گوشت گرفته و معتقد است که زین پس نظام عرضه و تقاضاست که قیمت گوشت در بازار ایران را مشخص می‌کند.
نوبخت همچنین تأکید دارد که عده‌ای نباید جوّ روانی جامعه را به هم بریزند و ارز صرفه‌جویی شده در قالب راهکارهایی در اختیار مردم قرار خواهد گرفت.
این در حالیست که مردم خاطره خوبی از عملکردهای اقتصادی دولت ندارند و همه به روشنی می‌دانند که دولت محترم در بحث نظارت بر قیمت‌ها دچار نقصان است.
مع‌الوصف اما باید دانست که این دوستان ستادی نوبخت هستند که اگرچه بدون گوشت ۱۰۰ هزار تومانی هم مشغول به هم ریختن جوّ روانی مردم هستند! اما با گوشت ۱۰۰ هزار تومانی بهانه‌های بهتری بدست می‌آورند.
ما نمی‌دانیم که نوبخت اطلاع دارد که دوستان اصلاح‌طلبش طی روزهای اخیر با اشاره تلویحی به گرانی‌هایی که دولت پدید آورده؛ در حال تأکید بر این نکته هستند که مردم هیچ رضایتمندی از نظام اسلامی ندارند!؟ [۳]
نوبخت آیا می‌داند که سعید حجاریان با اشاره تلویحی به گرانی‌های موجود و در ادامه، این‌همانی میان حادثه سیل و سیل اعتراضات مردم در خیابان‌ها از این گفته است که «جنبش‌ها از کنترل و مدیریت یا به‌تعبیری از جوی و جدول خارج می‌شوند و همچون سیل، بدون چارچوب به خیابان می‌آیند.»[۴]
و یا همینطور آیا کسی در دولت هست که در ایام نوروز یادداشت «علی ربیعی» وزیر سابق کار در ویژه‌نامه نوروزی ایران را خوانده باشد که در اشاره به مشکلات اقتصادی (و مثلاً گرانی گوشت!) نوشته است که «برای جامعه امکان بروز تحرکات اجتماعی و انتقال ناآرامی‌های ذهنی به ناآرامی‌های فیزیکی را کاملاً متصورم»! [۵]
در اینجا همچنین اشاره‌ای به صحبت‌های اخیر محمدرضا تاجیک، رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک دولت اصلاحات نیز خالی از لطف نیست که می‌گوید: دلیلی برای صبر مردم نمی‌بینم …[۶]
اکنون بایستی دو قضاوت را بر عهده شخص نوبخت گذاشت و از وی توضیح خواست!؟
آیا اکنون دقیقاً مشخص هست که چه کسانی به دنبال تشنّج، بی‌اعتبارسازی نظام و به خیابان کشاندن مردم به خیابان‌ها هستند یا خیر!؟
و ایضاً اینکه ارتباط مستقیم پایین نیامدن قیمت گوشت با این اظهارات در کجاست و آیا فرض آن نماینده مجلس مبنی بر شائبه همراهی دولت با مافیای ثروت، نمی‌تواند جدی باشد!؟
خوانش اطلاعات پیش‌گفته همچنین می‌تواند این فرض را تقویت کند که شاید تصمیم حذف ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی از واردات گوشت در عین عدم کاهش قیمت‌ها؛ تصمیم‌سازی همان کسانی باشد که امروز در گوش مردم زمزمه می‌کنند دلیلی برای صبر وجود ندارد!
در اختیار گذاشتن مبالغ صرفه‌جویی شده از حذف ارز ارزان قیمت در اختیار مردم نیز مقوله‌ایست که با توجه به عملکرد دولت؛ انتظار زیادی درباره آن وجود ندارد.
یعنی مادام که دولت در بحث نظارت بر قیمت‌ها؛ کارآمدی بیشتری به خرج ندهد؛ تمام راهکارهای دیگر برای کاهش قیمت‌ها محکوم به شکست خواهد بود.
***
۱_http://www.irna.ir/fa/News/۸۳۲۷۱۰۳۳
۲_mshrgh.ir/۹۴۹۲۱۳
۳_ mshrgh.ir/۹۴۹۲۱۳
۴_ mshrgh.ir/۹۴۷۲۲۷
۵_ mshrgh.ir/۹۴۷۲۲۷
۶_ mshrgh.ir/۹۴۸۹۰۸