سواد زندگی؛ تربیت فرزندان- کودکان اغلب به علت های متفاوتی اقدام به جویدن ناخن های دست خود می کنند که از جمله معمول ترین آنها می توان به استرس و اضطراب اشاره کرد. این در حالی است که بعضی از آنها هیچ دلیل مشخصی برای کار خود ندارند! از طرفی عادت جویدن ناخن ها معمولا در سنین پایین تر بیشتر دیده می شود که نگرانی های زیادی را برای والدین ایجاد می کند.

 اما وضعیت به اندازه ای که تصور می کنید نیز بحرانی نیست؛ اگرچه جویدن ناخن ها عادت خوبی نیست و نیاز به مداخله والدین دارد، اما به تازگی فواید متعددی برای آن عنوان شده است! از این رو ضمن کمک صحیح و اصولی به فرزندانی که با این حالت رو به رو هستند، توصیه می شود با آرامش وارد عمل شوید و بیش از حد به آنها فشار نیاورید.

مطالعه جدیدی که در ژورنال اطفال به چاپ رسیده، نتایج جالبی را نشان می دهد. طبق این تحقیق کودکانی که عادت به جویدن ناخن های خود دارند، حدودا یک سوم کمتر از سایر کودکان به بیماری های آلرژیک خاص مبتلا می شوند. بسیاری از محققان معتقد هستند که نگرانی های بهداشتی و پاکیزگی بیش از اندازه و وسواس گونه و همینطور عدم مواجهه با میکروب های محیطی که البته همگی نیز پاتوژن (بیماری زا) نیستند، منجر به افزایش ریسک ابتلا به آلرژی و امراض مرتبط با ضعف سیستم ایمنیخواهد شد. به همین علت است که گفته می شود جویدن ناخن ها به علت قرارگیری در معرض میکروب های مختلف، قادر به تقویت سیستم ایمنی خواهد بود.

به منظور آن که بتوان به نظریه های مذکور اعتماد بیشتری کرد، دانشمندان اقدام به بررسی عادت جویدن ناخن در بیش از 1000 کودک نیوزیلندی با رده های سنی 5، 7، 9 و 11 سال کردند. آنها سپس تست حساسیت پوستی را برای همین افراد در سن 13 و 32 سالگی انجام دادند. 
مطالعات در سن 13 سالگی نشان داد که بروز علائم حساسیت میان کودکانی که عادت به جویدن ناخن های خود داشتند، کمتر بوده است (38 درصد). همین عدد در خصوص کودکانی که چنین عادتی نداشتند، 49 درصد گزارش شد. همانطور که اشاره شد، این بررسی در سن 32 سالگی نیز مجددا تکرار شده و نتایج مشابهی به همراه داشته است. (مطالعه بدون توجه به سایر فاکتورهای موثر بر واکنش های آلرژیک همچون جنس فرد، سابقه خانوادگی حساسیت، نگه داری از حیوانات خانگی و زندگی با والدین سیگاری انجام شده است.)

 در یک بررسی مشابه پزشکان کانادایی نیز با بررسی هزار کودک 3 تا 9 ساله به این موضوع اشاره می کنند که واکنش های آلرژیک در گروهی که عادت جویدن ناخن داشته اند کمتر بوده و این ها سیستم ایمنی قوی تری دارند. جالب است که انجمن دندان پزشکی آمریکا، عادت جویدن ناخن ها را واکنشی طبیعی در کودکان خردسال به شمار می آورد اما هشدار می دهند که افزایش شدت و دوره زمانی این عادت می تواند منجر به اختلال در هم ترازی دندان ها شود.

در ادامه به مزایایی که برای این عادت بر شمرده اند، اشاره ای مختصر می کنیم:

تقویت سیستم ایمنی بدن

دست ها به علت استفاده ای که روزانه برای کارهای مختلف دارند، اغلب حامل میکروب های متفاوت هستند. همین موضوع در مورد ناخن ها نیز صدق می کند. به نظر می رسد که جویدن ناخن ها در سنین کودکی، منتج به تقویت سیستم ایمنی بدن در آینده خواهد شد. هر بار که یک کودک خردسال اقدام به جویدن ناخن هایش می کند، بدن خود را با صدها میکروب جدید رو در رو می سازد که البته شماری از این میکروب ها برای سلامتی مفید و حتی لازم هستند.

آنها می توانند در نهایت سیستم ایمنی کودک را تقویت کرده و وی را از ابتلا به آلرژی و بیماری های مختلف محافظت کنند. حال تصور می کنیم که میکروب های مذکور از نوع بیماری زا باشند. بدن در اولین مواجهه خود با آنها، شروع به ساخت پادتن (آنتی بادی) های متعدد می کند که می توانند سیستم ایمنی را در برابر ورود مجدد آن میکروب مقاوم سازند. همین مفهوم را در مورد واکسیناسیون نیز خواهیم داشت. پس از تزریق واکسن، بدن درست مانند حالت جویدن ناخن ها به میکروب های وارد شده واکنش نشان داده و اقدام به ساخت پادتن می کند. این پادتن ها باعث می شوند که فرد از ابتلا به عفونت های جدی در امان بماند.

کاهش استرس

امروزه از عادت جویدن ناخن ها به عنوان "آراستن پاتولوژیکی" یاد شده و از لحاظ روان شناختی در دسته اختلالات وسواس اجباری طبقه بندی می شود. از این رو می توان جویدن ناخن ها را همانند قفل کردن مجدد درب خانه برای بار سوم و یا بررسی بسته بودن گاز پیش از خروج از منزل برای بار پنجم، رفتاری با منشا وسواس گونه به شمار آورد. بسیاری از محققان معتقد هستند که جویدن ناخن ها با هدف دست یابی به آرامش و دوری از استرس انجام می شود. به همین علت اگر فرزند شما نیز عادت به جویدن ناخن های خود دارد، باید با صبر و حوصله و به صورت اصولی به وی کمک کنید.

باید توجه داشت اشاره به مزایای جویدن ناخن هیچگاه به مفهوم تایید و یا تجویز این رفتار برای کودک شما نیست. بلکه توصیه می شود والدین در مواجه با این عادت پیش از هر چیز صبور بوده و از برخورد تند با فرزند خود اجتناب کنند و بدانند که این عادت چیز آنچنان وحشتناکی هم نیست. از این رو در ادامه با درایت و تلاش خود فرزند را به سمت ترک تدریجی عادت مذکور هدایت کنند.

پیشنهادهایی برای ترک عادت ناخن جویدن 

تشویق

یکی از ساده ترین انتخاب های ممکن برای کمک به ترک عادت جویدن ناخن استفاده از جوایز مورد علاقه فرزندان است. هدایایی کوچک که برای دفعات مختلف می توانیم آنها را به یک یا چند ساعت نجویدن ناخن و در ادامه به یک روز ترک این عادت مشروط کنیم.

چسب و برچسب

یکی راه دیگر تهیه برچسب های جذاب است که می توانید آن را برای چند ساعت روی ناخن ها قرار داده و برای اطمینان از باز نشدن روی آن نیز یک دور چسب شفاف نواری بزنید. البته این روش نباید بیشتر از یک یا دو ساعت در روز دنبال شود چون برای پوست حساس فرزندانمان مناسب نیست. 

دستکش نخی

استفاده از دستکش های نخی که در داروخانه ها به قیمتی پایین فروخته می شود نیز راه مناسبی می تواند باشد.

ابزارک ها

استفاده از ابزارک های ساده ولی سرگرم کننده شاید درباره فرزند شما راهکار خوبی باشد. برای مثال یک اسپینر برای او تهیه کنید و بخواهید رکورد خود را در چرخاندن آن هر روز بهبود دهد.  

خلاقیت

برای همراهی با فرزند و کمک به ترک عادت جویدن ناخن ها، موثرترین ابزار خلاقیت والدین است. مقداری برای کشف راهکارهای خلاقانه و مشغول کردن فرزند خود به فعالیت های جذابی غیر از جویدن ناخن ها زمان اختصاص دهید و به عنوان والدین راه حل اختصاصی خودتان را بیابید.