خسارات ناشی از حوادث طبیعی اغلب اجتناب‌ناپذیر است، اما رعایت تعدادی نکته قبل، بعد و در هنگام وقوع این حوادث، می‌تواند تلفات جانی را به حداقل برساند.
نوروز امسال، نقاط مختلفی از کشور دچار سیل و آب‌گرفتگی شدند و تعداد زیادی از هموطنان با مشکلات متعدد پس از این حادثه دست و پنجه نرم می‌کنند. براساس آخرین گزارش‌ها از سازمان پزشکی قانونی کشور، آمار تلفات حوادث نوروز ۱۳۹۸ در ۱۳ استان کشور، ۷۰ نفر برآورد شده است.
فارغ از خسارت‌های متعدد مالی که به مناطق سیل‌زده وارد شد، با رعایت چند نکته می‌توان از خسارت‌های دردناک جانی کاست.
پیش از وقوع سیل، چه اقداماتی لازم است؟
نکات مرتبط با ساختمان‌سازی
۱. جهت استحکام بخشیدن به دیوارهای زیرزمین، آنها را با عایق‌های ضد آب بپوشانید تا جلوی نفوذ آب را بگیرد.
۲. تابلو برق را در بخش‌های بالای ساختمان جاسازی کنید.
۳. یکی از مهم‌ترین اقدامات برای به حداقل رساندن خسارت‌ها ساخت و ساز اصولی و استفاده از مصالح مناسب است.
۴. از ساخت و ساز در بستر و حریم رودخانه و مناطق سیل‌خیز به شدت خودداری کنید. لازمه‌ی این کار آشنایی با مناطق سیل‌گیر است. برای بدست آوردن اطلاعات می‌توانید با مرکز جمعیت هلال احمر تماس بگیرید.
نکاتی در خصوص آمادگی قبل از وقوع سیل
۱. یکی از مهم‌ترین وسایل لازم برای هر خانه‌ای، کیف کمک‌های اولیه است که می‌توانید از مراکز هلال احمر تهیه کنید.
۲. سعی کنید وسایل ضروری، اشیا قیمتی، اوراق بهادار و اسناد مهم را در نقاط بالاتر خانه قرار دهید.
۳. در رسانه‌های اطلاع رسانی مثل تلوزیون و سایر وسایل ارتباطی، اطلاعات و آگاهی‌های لازم را از مراکز هواشناسی و پاسگاه انتظامی دریافت کنید.
۴. هشدار سیل در رسانه‌ها به معنای جاری شدن سیل است پس لطفا آن را جدی بگیرید و از قبل آماده باشید.
۵. برای زمان‌های اضطراری، حتما مقداری ذخیره‌ی غذایی، آب معدنی و وسایل بهداشتی مانند مایع دستشویی، دستکش و ماسک، ظرف، لیوان، چراغ قوه، رادیو باتری‌دار و پتو و زیرانداز تدارک ببینید.
۶. تحت هیچ شرایطی در مناطق سیل‌خیز و در مسیر رودخانه چادر برپا نکنید و از توقف خودرو در این نقاط خودداری کنید.
۷. سعی کنید چند مکان را در شهر محل سکونت خود برای اسکان هنگام حادثه انتخاب کنید تا اگر به شما گفتند منزل را تخلیه کنید، بتوانید با سرعت بیشتری جابه‌جا شوید.
۸. از اسناد و مدارک خود عکس بگیرید و همواره کمی بنزین در باک اتومبیل و مقداری پول به همراه داشته باشید.
۹. در صورتی که حیوان خانگی دارید، برای حمل آن سبد مناسب تهیه کنید.
۱۰. آماده کردن کیسه های شن و ماسه و نگهداری آنها در انبار یا زیرزمین خانه و چیدن آنها بر روی هم در مقابل مسیر سیل می‌تواند مانع از ورود آب به درون خانه و زیر زمین شود یا از ورود حجم فراوان آب جلوگیری کند.
با رعایت نکات بالا قبل از وقوع سیل، می‌توانید خسارت‌های مالی و جانی خانواده را به حداقل برسانید.
هنگام وقوع سیل چه کنیم؟
۱. در صورتی که احتمال وقوع سیل وجود دارد و بارش باران بسیار شدید است، اگر در سواحل رودخانه یا روی پل هستید، هرچه سریع‌تر مکان را ترک کنید.
۲. سعی کنید آگاهی لازم و دستورالعمل‌های ضروری را از طریق رسانه‌های جمعی مانند تلوزیون و صفحات اجتماعی دریافت کنید و اگر دستور تخلیه منزل شامل حال شما شد، ضمن جدی گرفتن آن، هرچه سریع‌تر محل سکونت خود را ترک کنید.
۳. حتی اگر هوا بارانی نبود، در مناطق آب گرفته توقف نکنید و اگر در نقاطی سطح آب از زانو بالاتر است تحت هیچ شرایطی از این مناطق عبور نکنید. چرا که علاوه بر به خطر انداختن جان خودتان، موجب اختلال در کمک رسانی به مناطق آسیب‌دیده می‌شوید.
۴. پس از خارج شدن از منزل، به نقاط مرتفع و دور از رودخانه‌ها یا دیگر مسیرهای آب گرفته پناه ببرید.
۵. از پل‌های سستی که احتمال فروریختن‌شان زیاد است فاصله بگیرید.
۶. اگر مجبور به ترک محل سکونت خود شدید، قبل از خروج جریان برق، آب و گاز را قطع کنید. در صورتی که موفق به قطع کنتور برق نشدید، وسایل برقی را از پریز جدا کنید اما اگر دستتان خیس بود، تحت هیچ شرایطی به وسایل برقی دست نزنید.
۷. لطفا وارد آب سیل نشوید! زیرا ممکن است سیلاب در برخورد با خطوط نیروی برق، دارای جریان برق باشد.
۸. اگر ناچار به گذشتن از سیلاب هستید، برای حفظ تعادل با چوب دستی یا عصا در آب حرکت کنید.
۹. اگر منزل‌تان با زمین فاصله زیادی دارد، همان جا بمانید.
۱۰. برای رانندگی هنگام وقوع سیل این نکات را در نظر داشته باشید:
از جاده‌هایی که احتمال فروریختن آن زیاد است عبور نکنید،
مسیرها و جاده‌های هموار برای عبور از سیل بهترین گزینه هستند،
به آرامی و با توجه کافی به خرابی‌ها و شیب مسیر رانندگی کنید،
از آنجا که ترمزها در آب به خوبی کار نخواهند کرد، از دنده سنگین استفاده کنید.
اگر ماشین در آب گیر کرد، به سرعت آن را رها کنید و به محل مرتفعی بروید.
۱۱. همواره گوش به زنگ باشید تا در صورت لزوم محل زندگی خود را ترک کنید.
۱۲. خونسردی خود را حفظ کنید و تا حد امکان همسایه‌ها و کسانی که در معرض خطر سیل هستند را آگاه کنید.
۱۳. برای حفظ سلامت و بهداشت خود در جریان آب حرکت نکنید زیرا در صورت به هم خوردن تعادل، در آب سیل که آلوده به روغن، گازوئیل و آب فاضلاب است می‌افتید.
۱۴. حتی از جویبارها و کانال‌های فاضلاب که در ظاهر آرام هستند نیز دوری کنید زیرا سیل در چنین نقاطی ممکن است بدون هشدار و به صورت ناگهانی رخ دهد.
پس از وقوع سیل چگونه خسارت را به حداقل برسانیم؟
۱. برای آشنایی با مناطق سیل زده و آگاهی از نقاط امن جهت اسکان، با مرکز جمعیت هلال احمر محل خود تماس بگیرید.
۲. آسیب دیدن خطوط برق موجب آتش‌سوزی می‌شود. سعی کنید شعله‌های کوچک را خاموش کرده و به سرعت با آتش‌نشانی و اورژانس تماس بگیرید.
۳. از آنجا که با جاری شدن سیل، زیستگاه حیواناتی مانند مارها به شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرد، در نتیجه این خزندگان از لانه‌های خود خارج می‌شوند. پس حتما پس از وقوع سیل مراقب گزش‌ها باشید.
۴. برای حفظ سلامتی خود از غذاهای کنسرو شده استفاده کنید.
۵. در صورت امکان به افراد آسیب دیده کمک برسانید و در صورت نیاز از دیگران کمک بخواهید.
۶. اگر قصد خاموش کردن حریق دارید، به کاهش فشار آب ناشی از تخریب منابع آب توجه کنید.
۷. مواد خوراکی آلوده به آب سیل ممکن است موجب انتقال بیماری‌های عفونی مانند هپاتیت، وبا و حصبه شوند پس حتما آنها را دور بریزید.
۸. برای اطمینان از سالم بودن آب آشامیدنی حتما آن را بجوشانید.
۹. از سیم‌های آویزان برق و منابع اصلی آب و شبکه‌های فضلاب دور شوید و در صورت مشاهده هر نوع خطری به مقامات مسئول گزارش بدهید.
۱۰. آب آلوده باقی مانده از سیلاب زیستگاه مناسبی برای انواع حشرات و موش‌هاست پس حتما بر روی در و پنجره منزل خود توری نصب کنید.
در صورت اعلام هرگونه خطر از سوی رسانه‌های قابل اطمینان، از محلی که مشکوک به جاری شدن سیل است به سرعت دور شوید.