مقصر اصلی دولت است. میتوان گفت رسانهها هم در این قضیه نقش داشته اند و مثلا ازدواج سفید را تبلیغ کرده اند، اما قبلا هم این تبلیغات وجود داشت.
گرانیهای سال ۹۷ تاثیر منفی خود را روی ازدواج هم گذاشته است. افزایش قیمت ارز، مسکن، طلا، مواد خوراکی و... سبک زندگی و حتی ازدواج و بچه دار شدن جوانان را تغییر داده است. بسیاری از زوجها از پس هزینههای بچه دار شدن بر نمیآیند. بعضی از زوجها هم که نمیتوانند مخارج زندگیشان را تامین کنند در فکر مهاجرت هستند. برای بسیاری از افراد مجرد که وضعت مالی فوق العادهای ندارند هم ازدواج به یک هدف دست نیافتنی تبدیل شده است. دکتر افسر افشار نادری، جامعهشناس در گفتگو با فرارو تغییرات پدیده ازدواج در سالهای اخیر را بررسی میکند.
مشروح صحبتهای این استاد دانشگاه را در ادامه میخوانید:
ازدواج در جامعه ما رو به فراموش شدن میرود. فرهنگ ما با سیستم ازدواج قانونی نتوانسته نیازهای جوانان را تامین کند. از آنجایی که جوانان ما راهی برای ازدواج ندارند به فرهنگ دیگری رجوع کردند که در آن فرهنگ بدون مشکل میتوانند نیازهایشان را تامین کنند و آن ازدواج سفید است. وقتی جوان راهی برای برطرف کردن نیازهایش ندارد چه کار میتوان بکند؟ همین است که پدیده ازدواج سفید شیوع پیدا کرده است.
بلایی که گرانی بر سر ازدواج آورد!
اگر میخواهیم سنت ازدواج را دوباره زنده کنیم باید با این فرهنگها مبارزه کنیم. مراسم کوچک شود. در رسانهها مسائل نوآورانهای را نشان دهند که جذاب و کم خرج باشد. رسانهها باید با رسم خرید طلا و جواهر و گردنبند و.. مبارزه کنند، پایایی ازدواج مهمتر از این چنین مسائلی است.
در فیلمها هنرپیشهها ازدواجهای نوآورانه و کم هزینه را نمایش دهند. جوانها هم عاشق این هستند که ببینند نخبگان سمبولیک چه کار میکنند که از آنها تبعیت کنند. پس اگر چهرهها چنین مراسمی را ترویج دهند جوانها هم از آن استقبال میکنند.
در مورد مساله مسکن دولت میتواند مانند کشورهای خارجی خانه بسازد و با اقساط ۹۰ ساله تحویل زوجهای جوان بدهد. درست است آنها صاحب خانه نمیشوند، اما مجبور نیستند قسطهای کلان بدهند. این همه خانه خالی در کشور وجود دارد. چرا خانههای سازمانی را در اختیار جوانها قرار نمیدهند؟
بالاخره برای نجات ازدواج باید کاری صورت داد. این خانهها که گفتم مخصوص آمریکا و کشورهای اروپایی است. ما که یک کشور مسلمان هستیم چرا هیچ اقدامی نمیکنیم؟ باید تجارب خوب کشورهای دیگر را به کار بگیریم یا با اقدامات نوآورانه کاری کنیم جوانها بتوانند ازدواج کنند. جوانهای ما به خصوص دختران اگر شرایطش را داشته باشند مایلند ازدواج کنند.
تاثیر تغییر سبک زندگی
سبک زندگی هم در ازدواج نکردن جوانان موثر است، اما عامل اصلی با اختلاف زیاد، اقتصادی است. بسیاری از جوانها را میبینم نامزد هم کردهاند، ولی نمیتوانند خانه، وسایل و... بخرند و ثبات شغلی ندارند؛ پس تصمیم میگیرند از ایران بروند. آنهایی هم که نامزد نکرده اند میگویند «مگر دیوانه ایم در این شرایط خودمان را به مشکل بیاندازیم و دائم غصه مشکلات را بخوریم»
شاید ۲۰ درصد هم باشند که با تغییر سبک زندگی، ازدواج نکردن به ذائقه آنها خوش بیاید، اما در کل تغییر سبک زندگی نقش پررنگی در ازدواج نکردن جوانان ندارد. سبک زندگی به تبع بسیاری از تغییرات اجتماعی تغییر کرده، ولی این تغییر سبک خودش را در ازدواج نشان میدهد نه در عدم ازدواج یا ازدواج سفید.
بچه دار نشدن را تا حدی میتوان متاثر از تغییر سبک زندگی دانست، اما ازدواج نکردن را خیر. یک بچه امروزی با یک توپ سرگرم نمیشود، در آپارتمان ۵۰ متری بچه نمیتواند بازی کند. اینها در کنار هزینههای بالای بیمارستان، ثبت نام مدرسه، آلودگی هوا و... دست به دست هم میدهد که زوجها تمایلی به بچه دار شدن نشان ندهند.
دولت چشم خودش را بسته، ولی چشم مردم باز است و شرایط را میبینند...