یکی از بیماری‌هایی که اواخر تابستان و اوایل پاییز شیوع می‌یابد، بیماری مننژیت ویروسی است. مننژیت ویروسی یکی از انواع مننژیت است و اگر چه به خطرناکی مننژیت باکتریایی نیست، لیکن اگر جدی گرفته نشده و دیر تشخیص داده شود، می‌تواند خطرات جدی را برای بیمار به همراه داشته باشد. در این مقاله شما را با بیماری مننژیت ویروسی، علائم و راهکار‌های موثر برای پیشگیری از آن آشنا می‌کنیم.  

بیماری مننژیت ویروسی چیست؟

به التهاب پرده مننژ (پرده‌هایی که سطح مغز و نخاع را می‌پوشاند) مننژیت گفته می‌شود که منشا آن می‌تواند باکتری، ویروس و حتی قارچ باشد. 
در بیماری مننژیت ویروسی، ویروس‌های متعددی باعث بروز آن می‌شوند که مهمترین و شایع‌ترین آن‌ها آنتروویروس غیر فلج اطفال، ویروس آنفلوانزا، سرخک، آبله مرغان، ویروس هرپس (تبخال)، اوریون، منونوکلئوز عفونی و ایدز هستند. مننژیت ویروسی (بر خلاف مننژیت باکتریال)؛ بیشتر به صورت اپیدمی و همه‌گیر رخ می‌دهد و اغلب در کودکان بالای پنج سال دیده می‌شود.

علائم مننژیت ویروسی

علائم مننژیت در انواع آن تقریبا مشابه است و فقط با انجام آزمایشات و مراجعه به پزشک متخصص نوع مننژیت قابل تشخیص است. گفتنی است مننژیت باکتریایی و قارچی بسیار خطرناکتر از مننژیت ویروسی هستند و ممکن است صدمات جبران‌ناپذیری مانند ناشنوایی، صرع، هیدروسفالی (کوچک ماندن مغز) و حتی مرگ را برای بیماران به ویژه کودکان همراه داشته باشد. اگرچه خطر بیماری مننژیت ویروسی بسیار کمتر است و در بسیاری موارد بیماران بعد از چند روز خود به خود بهبود می‌یابند، لیکن مراجعه به پزشک، تشخیص نوع بیماری ودریافت راهنمایی‌های مورد نیاز ضروری است. 

بیشتر افرادی که به این ویروس‌های عامل مننژیت ویروسی آلوده می‌شوند یا هیچ نشانه‌ای بروز نمی‌دهند یا فقط سرما می‌خورند، کهیر می‌زنند، دهانشان آفت می‌زند و خیلی خفیف تب می‌کنند. این عفونت ویروسی تنها در افراد معدودی منجر به مننژیت می‌شود که علائم آن شباهت زیادی با مننژیت باکتریال دارد. شایع‌ترین علائم مننژیت ویروسی عبارت‌اند از:

علائم در کودکان
تب
بدخلقی و بیقراری
کاهش اشتها
مشکل در بیدار شدن از خواب (خواب آلودگی)
ضعف و بی‌حالی
اسهال و استفراغ
علائم در بزرگسالان
تب شدید
سردرد
کرختی و بی حالی
گرفتگی و سفت شدن عضلات گردن
حالت تهوع و استفراغ
حساسیت به نور
کاهش اشتها

درمان مننژیت ویروسی

همانطور که گفته شد مننژیت ویروسی به خطرناکی نوع باکتریال آن نیست و در بیشتر موارد فرد مبتلا طی ۷ تا ۱۴ روز خود به خود بهبود می‌یابد و درمان خاصی برای آن وجود ندارد. همچنین استفاده از آنتی بیوتیک‌ها نیز در مننژیت ویروسی ضرورتی ندارد زیرا آنتی بیوتیک فقط روی عفونت‌های باکتریایی موثر است و هیچ درمان دیگری به جز مسکن لازم نیست. پزشکان در این موارد اغلب توصیه می‌کنند بیمار در خانه استراحت کند، مایعات زیاد مصرف کند و دارو‌هایی برای کاهش تب و سردرد مصرف کند.
با این وجود توصیه می‌شود برای تشخیص و دریافت بهترین درمان حتما به پزشک مراجعه کنید. همچنین در صورتی که مننژیت ویروسی در اثر ویروس‌هایی مانند ویروس هرپس یا آنفولانزا ایجاد شده باشد، بهتر است از دارو‌های ضدویروسی استفاده شود.

پیشگیری از مننژیت ویروسی

از آنجایی که ویروس‌ها در همه محیط هایی که بشر زندگی می‌کند، یافت می‌شوند، هیچ راه گریزی برای دور شدن از آن‌ها وجود ندارد. به ویژه ویروس آنتروویروس غیر فلج اطفال که شایع‌ترین علت این بیماری است، هیچ واکسنی برای محافظت از آن تاکنون شناخته نشده است. با این وجود انجام کار‌های زیر تا حدوی زیادی به پیشگیری از این بیماری کمک می‌کند.

۱- شستشوی دست‌ها با آب و صابون بعد از انجام فعالیت‌های روزانه در بیرون از منزل
۲- شستشوی دست‌ها پس از رفتن به توالت
۳- تمیز و ضدعفونی کردن ظروف و وسایلی که روزانه با آن‌ها سروکار دارید 
۴- انجام واکسنهایی که شما را در برابر ویروس‌هایی که در بروز مننژیت ویروسی دخالت دارند مانند واکسن آبله مرغان، سرخک، اوریون و آنفولانزا ایمن کند
۵- انجام واکسیناسیون قبل از سفر‌هایی مانند سفر حج و کربلا که جمعیت زیادی وجود دارد.
۶- رعایت اصول برخورد با افراد بیمار

اگر چه ابتلا به مننژیت ویروسی در هر سنی رخ می‌دهد، اما نگرانی درباره ابتلا به مننژیت ویروسی نباید شما را دچار پریشانی و دلواپسی کند. بسیاری افراد ممکن است در معرض این ویروس‌ها قرار بگیرند و حتی نشانه‌های خفیف بیماری را نشان ندهند. بیماری مننژیت‌ ویروسی به‌ندرت عارضه‌ای باقی می‌گذارد.

افراد مستعد ابتلا به این بیماری، شامل موراد زیر می‌شوند:

کودکان کمتر از پنج سال به ویژه نوزادان تازه متولد شده (سن کمتر از یک ماه)
افرادی که دچار ضعف سیستم ایمنی ناشی از بیماری بوده‌اند
افرادی که تحت شیمی درمانی قرار دارند
افرادی که به تازگی پیوند اعضا یا پیوند مغز استخوان انجام داده‌اند
افرادی که از دارو‌های ایمونوساپرس استفاده کرده‌اند.