به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس، یکی از مشکلات قدیمی صنعت نفت در ایران ندیدن توانمندی شرکت‌های داخلی و خصوصی به خصوص در ساخت تجهیزات گران قیمت و پر هزینه صد البته  پرکاربرد نفتی است. تجهیزاتی که در صورت ساخت با کیفیت مناسب نه تنها در ایران، بلکه در کل منطقه خلیج‌فارس هم می‌توان برای آنها بازارهایی پیدا کرد. یکی از تجهیزات پر کاربرد در صنعت نفت ایران تجهیزات مربوط به حفاری‌های نفتی در خشکی و دریا به خصوص دکل‌های حفاری است.

سالیانی است که موضوع ساخت دکل در ایران یکی از موارد پرحاشیه در حوزه نفت و گاز است به طوریکه هر از گاهی این موضوع که ایران در ساخت دکل توانمندی هایی را به دست آورده است در رسانه ها مطرح می شود اما عده ای بلافاصله موضوع را شانتاژ رسانه ای اعلام می کنند و می گویند آنها که مدعی ساخت دکل در کشور هستند فقط توانایی اسمبل کردنش را دارند به همین دلیل بهتر آن است که بدون دردسر اقدام به واردات دکل کنیم یا آنها را خریداری کرده و یا اجاره می کنیم. به هرحال این قصه سر دراز دارد.  

همانطور که گفته شد تاکنون مجموعه های مختلفی به ساخت دکل ورود پیدا کرده اند اما به دلیل عدم حمایت از سوی بخش حاکمیتی دست از کار کشیده اند.

یکی از فعالان بخش خصوصی در حوزه بالادست صنعت نفت یا بهتر است دقیقتر بگوییم در حوزه ساخت دکل عبدالحمید نادریان  مدیر عامل شرکت توسعه پترو صنعت دریا است که از سال 90 وارد ساخت دکل حفاری شده است. وی در این گفت وگو نحوه ورود به ساخت دکل را بیان کرده و از بی توجهی بانکها نسبت به این موضوع گلایه کرده است که در ادامه این گفت وگو را ملاحظه می کنید:

فارس: آقای نادریان از اینکه وقت خود را در اختیارمان قراردادید سپاسگزارم قبل از ورود به بحث اصلی با توجه به اینکه شما فعال بخش خصوصی هستید و سالیان متمادی است که در صنعت نفت مشغول به کار هستید تمایل دارم با توجه نامگذاری سال جاری به عنوان رونق تولید نظر حضرتعالی را در این خصوص بدانم که به نظرتان کدام بخش از اقتصاد مانع از رونق در تولید شده است.

ناردیان:به نظرم بحث از جای خوبی آغاز شد در مقدمه باید بگویم  زبان آمریکا زبان قدرت است و هرکس در مقابل آمریکا قرار می گیرد باید با زبان خودش با او سخن بگوید بنابراین باید با قدرت با آمریکا سخن گفت در غیر این صورت منجر به شکست خواهد شد.

حالا یک وقت طرف مقابل دارای قدرت علمی استف یک وقت دارای قدرت نظامی است، یک وقت قدرت اقتصادی و وقت دیگر دارای قدرت سیاسی است؛ شفاف بگویم که تئوری آمریکا فقط بر اساس زبان قدرت حرکت می‌کند و در حالت طبیعی نیز  اروپائیها ،چینی‌ها و حتی روسیه نیز می‌دانند که شرایط آمریکا چگونه است و آنها نیز سعی می‌کنند که با قدرت در مقابل آمریکا صحبت کنند و هر کشوری غیر از زبان قدرت با آمریکایی‌ها صحبت کند قطعا شکست خواهد خورد. اروپائیها یورو را در مقابل دلار طراحی کردند. اخیرا چینی‌ها و روسها در معاملات خودشان دلار را کنار می گذارند.

در موضوع اقتصادی و تحریم های آمریکا علیه ایران نیز باید گفت که آمریکایی ها ۴۰ سال است به دنبال پیدا کردن نقطه ضعف علیه ایران هستند که ما می بینیم آنها به خوبی نقطه ضعف ما که همان موضوع اقتصادی است را شناسایی کرده و سعی دارند از این طریق به ایران ضربه بزنند. متاسفانه در طول سالیان اخیر شاهد هستیم که دولتمردان ما نتوانستند به خوبی تئوری آمریکا را را شناسایی کنند و نتوانستند به این تحلیل برسند که احزابی که در آمریکا مشغول به فعالیت هستند همه آنها دوروی یک سکه هستند و هدفشان فقط فشار مضاعف وارد کردن به ایران است.

من شفاف بگویم که اوباما و ترامپ هر دو به دنبال کسب حداکثری منافع آمریکا بودند و می خواستند به ایران فشار مضاعف وارد کنند. دولت قبلی آمریکا به یک شیوه به ایران فشار وارد می‌کرد و الان می‌بینیم که ترامپ رئیس جمهور فعلی آمریکا شیوه خود را تغییر داده و عملاً رو بازی می کند.

با این شرایط که گفته شد متاسفانه در سال های اخیر دولتمردان ایران سعی داشتند که شرایط اقتصادی ایران و حل این مشکل را در برقراری روابط و نزدیک  شدن  با آمریکا و حتی اروپا گره زده بودند که به همین دلیل برجام شکل گرفت اما دیدیم هدفی که دولت مدنظر خود قرار داده بود به آن دست نیافت. ذهنیت دولتمردان ایران در سال‌های اخیر به گونه ای بود که می پنداشتند حل مشکلات اقتصادی ایران در گروی نزدیک شدن و برقراری ارتباط با آمریکا و اروپایی ها است و این تئوری موجب شد که شرایط اقتصادی ایران بدتر از گذشته شود در صورتیکه اگر از همان ابتدا بر روی توانمندی های داخلی تکیه شده بود امروز شرایط اقتصادی ایران فرق می کرد.

الان نقدینگی که در کشور وجود دارد هزار و ۷۰۰ هزار میلیارد تومان است که باید این نقدینگی به سمت تولید حرکت کند. تا نقدینگی به سمت تولید حرکت نکند شعار سال که همان رونق تولید است محقق نخواهد شد، بنابراین دوباره تاکید می کنم که باید نقدینگی موجود در کشور به سمت تولید جهت پیدا کند تا تولید رونق بگیرد.

فارس: حالا وارد بحث اصلی شویم، شما در ساخت دکل حفاری مشغول به فعالیت هستید الان چند درصد از یک دکل حفاری را می سازید؟ و شفاف توضیح دهید آنچه که می سازید سازه و زیر سازه است یا به صنایع هایتک هم ورود پیدا کرده اید؟

نادریان: 71.4 درصد وزنی و 51 درصد از نظر قیمتی دکل خشکی 2000HP را می‌توانیم در داخل کشور و در شرکت خودمان بسازیم. در حال حاضر هم 2 دستگاه دکل خشکی با پیشرفت فیزیکی45 درصد در دست ساخت داریم. ما مدیون کل صنعت داخل هستیم که توانسته‌ایم این مسیر را برویم.

دانشگاه‌های صنعتی شریف، تهران، امیر کبیر، صنعتی اصفهان و شیراز هم با تمام وجود کمک کردند. برای ساخت این دکل‌ها حتی از پائین دست دانشگاه، فنی حرفه‌ای‌های کشور و کارخانجات فولادی، ماشین الات تراش CNC و کل صنعت فلزی حتی صنایع دفاع کشور استفاده شده است. در این مگا پروژه از پتانسیل نفت بخصوص مدیریت شرکت ملی حفاری،نفت خیز جنوب و معاونت‌ها و کارشناسان ملی حفاری  و نفت خیز جنوب که سرمایه نظام هستند نیز استفاده شد، البته مدیریت و کنترل و مسئولیت پروژه بر عهده مجموعه ماست.

 صنایع دفاع در دکل 10 سال دنبال خارجی‌ها حرکت می کرد تا نقشه راه بگیرد ولی تا دست بکار نشویم نقشه‌ای در کار نیست. حالا وزارت  صنایع، 45 درصد به دو دکل خشکی پیشرفت فیزیکی و به دکل دریایی 15 درصد پیشرفت فیزیکی داده است. صنعت کمک کرد، دانشگاه کمک کرد، فنی و حرفه‌ای کمک کردند، نفت بخصوص مدیران و مهندسان ملی حفاری و نفت خیز جنوب کمک کردند.

فارس: انتظار شما از دولت چیست؟ 

نادریان: اگر به موضوع خود ما که همان بحث نفت است بپردازیم باید بگوییم که دولت در این زمینه فعالیت خود را بیشتر کند و  نقدینگی را به سمت تولید حرکت دهد شما می‌بینید که اقتصاد ایران دولتی و بانک محور است بانک های ایران سالانه ۳۰۰ هزار میلیارد تومان سود سپرده پرداخت می کنند در صورتی که در دنیا از سپرده مالیات اخذ می شود زیرا آنها معتقدند که پول باید به سمت تولید و فعالیت های اقتصادی حرکت کند متاسفانه پرداخت سود به سپرده موجب شده است که مردم ایران تن پرور شوند بنابراین با این تئوری که ما در اقتصاد داریم هرگز نمی توانیم با کشورهای دنیا یا حتی همسایه‌ها مسابقه دهیم. ایران با این تئوری بانکی راه بجایی نمی برد.

دنیا به سمت تولید حرکت می‌کند اما نقدینگی در ایران به سمت سود سپرده حرکت می کند بنابراین نظام بانکی ایران نیازمند به یک جراحی است و این یکی از بزرگترین چالش های ما  است. در صورتی که ایران باید توسط بخش خصوصی اداره شود و بانکها به جای انکه مانع فعالیت بخش خصوصی شوند باید در کنارشان باشند. دولت باید نقدینگی موجود را به سمت زیر ساخت های اقتصادی روانه کند تا تولید رونق گیرد و بخش خصوصی فعال شود. 

فارس: در مورد ساخت دکل بفرمایید که چرا و به چه دلیل وارد ساخت دکل شدید اگر مثل یکسری از شرکت ها اقدام به واردات دکل می کردید برایتان بهتر نبود؟

نادریان:در دنیا حدود ۴ هزار دکل حفاری موجود است که حدود ۸۵ درصد از این دکل ها ساخت آمریکا یی هاست. ما در ایران حدود ۱۳۲ دکل مالک ایرانی ومالک خارجی موجود داریم. ۱۰۸ دکل خشکی و ۲۴ دکل دریایی که ۱۳ دکل دریایی صاحب خارجی  اجارهای در  ایران است. فرض کنید الان اگر قیمت  یک بشکه نفت درحدود ۶۰ دلار باشد تقریبا یک سوم از هزینه فروش یک بشکه نفت متعلق به بالادست نفت است یعنی در تولید یک بشکه نفت ۲۰ دلار هزینه بالادستی  پرداخت میکنیم بنابراین باید سعی کنیم که این هزینه را به جای آنکه به شرکت‌ها و کشورهای خارجی پرداخت کنیم بابت تولید که اجاره هم جزئی از آن است. این پول در داخل ایران تولید کننده صنعت بالادست نفت ایرانی باشد.

خوشبختانه در داخل کشور دانشگاه و متخصصین فعال داریم، شرکتهای بزرگ داریم و می‌توانیم در این زمینه فعالیت خوبی داشته باشیم. ما از سال ۹۰ به کمک شرکت ملی حفاری وارد ساخت دکل حفاری شدیم و آنها به ما دکل حفاری دادند تا بتوانیم طراحی کنیم پنج سال طول کشید که ما توانستیم و دکل را طراحی کنیم و پس از آنکه طراحی صورت گرفت توانستیم لایسنس  ساخت  آن را به دست آوریم و خوشبختانه جوینت خارجی ما نیز این لایسنس را تایید کرد.

فارس: تاکنون چه مقدار در این زمینه هزینه کرده اید؟

نادریان: قبل از پاسخ به این سوال باید به این نکته اشاره کنم که برای ساخت دودکل شرکت فولاد و اکسین اهواز کمک بزرگی به ما کردند و آلیاژی را که ما نیاز داشتیم توانستند  تولید و در اختیار ما قرار دادند. الان ۴۵ درصد از دو دکل خشکی را ساخته ایم.

در دنیا قیمت ساخت هر تن دکل بین ۳۰ تا ۵۰ هزار دلار است و ظرفیت شرکت ما ۲۸ هزار تن است. بنابراین ما چیزی حدود ۸۵۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری کردیم تا بتوانیم برای ایران اثر بخش باشیم که این سرمایه گذاری متعلق به مردم ایران است. من  تنها با یک کیف برزنت وارد دانشگاه شدم. اما صرفا برای ساخت این دو دکل  خشکی هزینه ای حدود  ۲۰۰ میلیارد تومان شده است که متاسفانه بانک ها به دلیل عدم شناخت از این صنعت هیچ کمکی به ما نکرده اند.

متاسفانه بانک های ایران  مزیت صنعت بالادست انرژی را نمی شناسند در صورتیکه  آنها می توانستند در این زمینه ما و ملت ایران و اشتغال جوانهای ایران  را یاری کنند.

فارس: یعنی شما امکان جذب سرمایه خارجی برای این دو پروژه دارید؟

نادریان: برای تامین مالی 4 روش وجود دارد مانند بورس، صندوق توسعه، فاینانس و سرمایه گذار خارجی که برای اینها ابتدا باید یک بانک پروژه ما را پذیرش کند که تاکنون این کار صورت نگرفته است هرچند اخیرا بانک صنعت و معدن قول هایی داده است.

الان  سرمایه گذار خارجی وبانک‌های خارجی مایل به سرمایه گذاری  هستند از یک طرف حاکمیت نیز در میدان است و وزیر صنعت و معاونین صنعت ومدیران کل صنعت با تمام وجود پروژه را پی گیری می نماید حتی وزیر نفت دستور ممنوعیت واردات دکل را نیز داده است و همه چیز مهیاست اما مشکل در بانک‌های داخلی است.

خوشبختانه با دستور وزیر محترم نفت می توانیم چاه نفت را به عنوان ضمانت نامه به بانک ارائه کنیم  که این برای ما کمک بزرگی است. الان  در ایران ۱۵۰  واحد بزرگ صنعتی  ساپورت کننده  این پروژه  داریم که برای رونق تولید اینها باید بخش بالادست صنعت نفت فعال شود. شعار سال با بنر و همایش و نوشتن آن روی سربرگ محقق نمی شود.

در چین سالانه ۲۰ میلیون نفر کار و اشتغال پایدار ایجاد می شود اگر دولت در زیرساخت کار نکند و نقدینگی را در جهت تولید مصرف نکنیم قطعا ریزش نیروی کار خواهیم داشت و صریح بگویم اگر مشکل بانکی در ایران حل نشود نمی توان امید داشت که شعار امسال نیز محقق شود.

فارس: اخیرا در خبری خواندم که عربستان به منظور ساخت دکل های حفاری هزینه های هنگفتی می کند. این موضوع از آن جهت جالب است که این کشور عملا نیازی به چنین کاری ندارد.

نادریان: بله، همین طور است. عربستان رقمی حدود ۵.۴ میلیارد دلار در ساخت دکل حفاری صنعت سرمایه گذاری کرده است.

عربستان با اینکه شرکت‌های بزرگ آمریکایی و اروپایی در این کشور فعالیت می‌کنند اما به سمت تولید دکل حفاری قدم برداشته است زیرا می دانند اگر روزی قیمت نفت کاهش پیدا کند از این جهت ضرر نکنند یعنی صفر تا صد تولید بالادست دست خودشان باشد. الان ۸۰ دکل ایران که متعلق به شرکت ملی حفاری است نیازمند بازسازی است زیرا عمر انها به بیش از ۵۰ سال رسیده است بنابراین ایران در حال حاضر نیازمند یک ناوگان دکل حفاری خشکی ودریایی به روز و جدید است.

فارس: برخی معتقدند که ما توانایی ساخت دکل را نداریم. آیا شما نیز چنین نظری را قبول دارید؟

نادریان: آنها که چنین نظری دارند به دنبال ایجاد اشتغال برای جوانان خارجی هستند. در صورتیکه ما هم اکنون توانایی ساخت ۴۵ درصد از دکل را با هزینه های داخلی داشتیم ما توانستیم که سازه و زیر سازه را به اندازه یک سوم قیمت تمام شده خارجی احداث کنیم, SCR دکل  اتاق فرمان  یعنی سیستم مغز و فرمان  دکلPLC را نیز که هایتک است در حال ساخت هستیم.مخازن گل و تجهیزات تصفیه گل در حال ساخت هستیم.

اما ۵۵ درصد باقیمانده همان تکنولوژی هایی است که ایران در آن ورود نکرده است در دنیا همه یک دکل را یک شرکت نمی سازد و بخش‌های مختلف آن را از شرکت‌های مختلف تهیه می کنند مثلا موتور را از آمریکا و یا از اروپا می آورند. الان موضوعی که وجود دارد این است که در کنار ما صنایع دفاع ورود به ساخت دکل کرده‌اند. اما آنها می‌گویند به ما پول بدهید تا دکل بسازیم ولی ما می‌گوییم پول هست نیاز به حمایت داریم که خوشبختانه می‌بینیم وزارت نفت با همان بخشنامه ممنوعیت واردات دکل کمک بسیار بزرگی به ما کرد. ما ظرفیت ساخت۱۲ دکل خشکی و سه دکل دریایی را در سال داریم که اگر بانک ها نیز کمک کنند می توانیم کار را تمام کنیم.

برخی ها برای خرید تجهیزات دو دکل از بورس استفاده کردندکه البته بورس نیز ریسک های خاص خود را دارد و الان مشکلاتی وجود دارد  که به همین دلیل سعی داریم مشکلات مالی را از طریق دیگر مرتفع کنیم.

فارس: در پایان اگر نکته ای باقی مانده است بفرمایید

نادریان: وزارت صنعت متولی  و مسئول ساخت داخل  و متولی  صنعت است یعنی وزیر صنعت  و معاونین و مدیران کل صنعت  برای  اتمام  این دو دکل سعی و تلاش دارند. وزارت نفت هم با ممنوعیت ورود دکل کمک کردند. لکن ما  امیدی به سیستم دولتی نداریم چون نه در ایران، بلکه در تمام دنیا سیستم دولتی کاری نمی تواند انجام بدهد چراکه لخت و سنگین حرکت می‌کند و اغلب خریدهای خارجی انجام می گیرد.

ماجرای دکل گمشده را که خاطرتان هست. قیمت تمام شده را 2 یا 3 برابر می‌کنند و وقت و کیفیت را با استاندارد دنیا رعایت نمی‌کنند. ما اعلام می‌کنیم پول نمی‌خواهیم فقط همانگونه که به توتال و CNPC و شرکت‌های شبه دولتی بدون مناقصه و با ترک تشریفات مناقصه، کار دادید و انها نیامده رفتند  توتال بنا بود تکنولوژی جدید ضریب برداشت و سرمایه به ایران  بیاورد. توتال 20 سال است با آمدن و نیامدن،  نفت و ایرانیان  را مشغول کردند. حال به شرکت  غیر دولتی داخلی هم با همین چشم  نگاه کنید.20 سال توتال نفت و دولت ایران را سر کار گذاشت، 10 سال INPEX ژاپن و CNPC چین، نفت و دولت ایران را سر کار گذاشت. شما پس از 10 سال با احتیاط اینها را خلع ید کردید. با احتیاط که جریمه دادگاه خارجی نشوید این کار را کردید. داخلی  دادگاه ندارد، سیستم نظارتی مجلس هم تماشاچی است. خاصیتی ندارد. ما ظرف 6 الی 12 ماه 10 دکل نفت ساخت داخل زیر بار می‌بریم. شما فقط ضمانت حفاری چاه را به بانک داخل و خارج بدهید و با صنعت داخل قرار داد ببندید. البته می گویید حالا تحریم هستیم. توان فروش  نفت ایران تنزل پیدا کرده است.بخش خصوصی را کمک کنید، خیلی راحت تحریم ها رادور می زنند.

اینهایی که پول گرفته‌اند و رفته‌اند شرکت‌های تحت پوشش نفت و خودی بودند. ما قدم به قدم برداشتیم، سایت‌های دنیا را بازدید داشتیم و حداقل با 50 دکل ساز دنیا در ارتباط کاری هستیم. طرف مقابل خارجی را خوب می شناسیم. نفت را می شناسیم. صنعت الان با ما همراه است. تصمیم ما تصمیم صنعت است و تصمیم صنعت تصمیم ماست.تحریم 20% در کار ما اثر دارد. مشکل فاینانس است. مشکل فشل بودن بانک‌های داخل است. فاینانسور خارجی هم هست. سرمایه گذار خارجی هم هست ولی مشکل اصلی بانک داخلی است.

مجموعه ما پس از 2 سال تلاش  در طراحی و ساخت دکل، توانسته‌ایم  SCR و سازه SUBESTRUCTURE و  MAST   و مخازن دکل‌های 2000HP  و3000HP خشکی و 3000HP SM2 دریایی را طراحی کنیم و با استاندارد API بسازیم.

انتهای پیام/